Những điều cần biết về căn bệnh ung thư khó phát hiện trong giai đoạn đầu
Ung thư tụy thường không được phát hiện cho đến khi ở giai đoạn trở nặng.
Ngày 16/8/2018, “nữ hoàng nhạc soul” Aretha Franklin đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 76 sau một thời gian dài chiến đấu với ung thư tuyến tụy. Aretha Frankin là một huyền thoại âm nhạc Mỹ. Bà được đề cử tới 44 giải Grammy và chiến thắng 18 giải, là nữ nghệ sĩ có đĩa bán chạy nhất thế giới với hơn 75 triệu đĩa. Năm 1987, bà là nữ nghệ sĩ đầu tiên có tên trong Đại sảnh Danh vong Rock and Roll.
Được biết ung thư tuyến tụy là loại ung thư khiến nhiều người chết thứ ba sau ung thư phổi và ung thư đại trực tràng. Cũng giống như Aretha Franklin, ung thư tuyến tụy cũng khiến cựu tổng thống Mỹ Jimmy Carter và thiên tài Steve Jobs qua đời sau nhiều năm chống chọi với bệnh tật.
Tổng quan về ung thư tuyến tụy
Tuyến tụy là một tuyến nhỏ, hình gậy khúc côn cầu nằm phía sau dạ dày. Công việc chính của tuyến tụy là hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và điều chỉnh lượng đường huyết trong cơ thể. Tuyến tụy có liên quan đến việc duy trì lượng đường trong máu vì nó tạo ra insulin và glucagon, hai hormone kiểm soát lượng đường trong máu.
Ung thư tuyến tụy xảy ra khi những thay đổi (đột biến) trong tế bào tuyến tụy khiến chúng nhân lên ngoài tầm kiểm soát, có thể tạo ra một khối lượng mô lớn. Đôi khi, khối này là lành tính (không phải ung thư). Tuy nhiên, trong ung thư tuyến tụy, khối u là ác tính (ung thư).
Các loại ung thư tuyến tụy
Có hai loại khối u phát triển trong tuyến tụy: Khối u ngoại tiết hoặc khối u thần kinh. Khoảng 93% tất cả các khối u tuyến tụy là khối u ngoại tiết, và loại ung thư tuyến tụy phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tuyến. Loại phổ biến nhất bắt đầu trong các ống dẫn của tuyến tụy và được gọi là ung thư biểu mô tuyến ống.
Phần còn lại của các khối u tuyến tụy - khoảng 7% là các khối u nội tiết thần kinh (NET), còn được gọi là NET tuyến tụy (PNETs), một khối u tế bào đảo hoặc ung thư biểu mô tế bào đảo nhỏ. Một số NET sản xuất hormone quá mức. Chúng có thể được gọi theo tên dựa trên loại hormone mà tế bào tạo ra - ví dụ, u tế bào biểu mô sẽ là một khối u trong tế bào tạo ra insulin.
Các triệu chứng của ung thư tuyến tụy
Hầu hết những người mắc ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu đều rất khó phát hiện. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, mọi người có thể nhận thấy:
- Đau bụng trên có thể lan ra sau lưng.
- Vàng da và lòng trắng của mắt
- Mệt mỏi
- Ăn không ngon
- Phân màu sáng
- Nước tiểu sẫm màu
- Giảm cân
- Cục máu đông trong cơ thể
- Da bị ngứa
- Mới mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh tiểu đường đang có chuyển biến xấu
- Buồn nôn và ói mửa
Các yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tụy
Đối với ung thư tuyến tụy, các loại yếu tố nguy cơ này bao gồm:
- Hút thuốc lá, xì gà và sử dụng các dạng thuốc lá khác.
- Béo phì cũng là một yếu tố nguy cơ.
- Mắc bệnh tiểu đường , đặc biệt là bệnh tiểu đường loại 2, có liên quan đến béo phì.
- Tiếp xúc với hóa chất
- Bị viêm tụy mãn tính , tình trạng viêm vĩnh viễn của tuyến tụy thường liên quan đến việc hút thuốc và uống nhiều rượu.
Ngoài ra còn có các yếu tố rủi ro mà bạn không thể thay đổi. Bao gồm các:
- Viêm tụy mãn tính di truyền do thay đổi gen (đột biến) truyền từ cha mẹ sang con cái.
- Hội chứng di truyền với sự thay đổi gen (đột biến) trong gen - chẳng hạn như gen BRCA được truyền từ cha mẹ sang con cái.
- Trên 45 tuổi
- Là nam giới
- Là người da đen
Ung thư tuyến tụy thường không được phát hiện sớm, có xu hướng di căn đến các hạch bạch huyết lân cận, sau đó đến gan, phúc mạng (niêm mạc của khoang bụng) và phổi. Mặc dù ung thư tuyến tụy có tỷ lệ chữa trị thành công thấp nhưng vẫn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị sớm.