Những đồn đoán về suy thoái kinh tế Mỹ ảnh hưởng đến dự báo giá dầu năm 2023

Công bằng mà nói, giá dầu trong tương lai chưa bao giờ là dễ dàng để dự báo, nhưng xu hướng năm 2023 rất khác so với dự báo đến mức chúng ta có thể đã bước vào một kỷ nguyên hoàn toàn mới về dầu. Hoặc có thể tập trung quá nhiều vào những yếu tố sai lầm để đưa ra dự báo.

Freight Waves dẫn lời nhà kinh tế trưởng Helen Currie của ConocoPhillips cho biết trong một hội thảo tại sự kiện của ngành: "Vào thời điểm này năm ngoái, có rất nhiều quan điểm đồng thuận rằng Mỹ sẽ suy thoái và sẽ có một đợt suy thoái toàn cầu trên diện rộng. Điều đó tạo ra rất nhiều tiêu cực cho thị trường dầu mỏ và các thị trường hàng hóa khác".

Quả thật, những kỳ vọng về một cuộc suy thoái ở Mỹ là một trong những yếu tố chính khiến dự đoán giá dầu giảm. Đó là một giả định an toàn khi đưa ra điều đó khi nền kinh tế suy thoái, mức tiêu thụ năng lượng cũng vậy, nhưng những người dựa vào giả định đó để dự đoán giá dầu hẳn đã quên rằng khi nói đến dầu, còn có một yếu tố quan trọng khác cần xem xét là độ co giãn.

Dầu có lẽ là mặt hàng kém co giãn nhất trên thế giới do nó có nhiều mục đích sử dụng. Do đó, ngay cả khi một nền kinh tế lớn như Mỹ đang hoạt động kém, tác động của suy thoái kinh tế đối với nhu cầu dầu mỏ sẽ không rõ rệt như đối với các hàng hóa khác, co giãn hơn, chẳng hạn như thời trang.

Dường như không chỉ nhu cầu của Mỹ khiến nhiều nhà phân tích ngạc nhiên. Người đứng đầu bộ phận dầu mỏ toàn cầu của ông lớn Trafigura, Ben Luckock, mới đây lưu ý rằng, nhu cầu nói chung đã khiến các nhà phân tích ngạc nhiên vào năm ngoái. Và nguồn cung cũng vậy, đặc biệt là từ Mỹ.

Về phía cầu, một số lý do khiến các nhà phân tích ngạc nhiên là khá dễ nhận thấy. Như đã thấy, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đưa ra hết dự đoán này đến dự đoán khác về nhu cầu dầu giảm do việc sử dụng xe điện nhiều hơn. Nhưng không có dự đoán nào trong số này thành hiện thực, ngay cả khi doanh số bán xe điện đạt mức cao kỷ lục vào năm ngoái.

IEA không phải là cơ quan duy nhất dự đoán nhu cầu dầu sẽ suy yếu do sự chuyển đổi sang các nguồn năng lượng thay thế. Đó chỉ là một trong nhiều cơ quan đưa ra những dự đoán như vậy nhiều lần. Những người thực sự tham gia vào thị trường dầu mỏ dễ dàng cho rằng những điều này là đúng, nhờ vào số lượng khổng lồ các dự báo đó, chứ không có gì khác.

Mặt khác, thị trường dầu mỏ năm ngoái thậm chí còn tập trung vào Trung Quốc hơn bình thường. Nhưng có lẽ nó đã tập trung vào khía cạnh sai lầm của thị trường: tăng trưởng kinh tế. Cũng giống như Mỹ, nhu cầu dầu của Trung Quốc cho thấy khả năng phục hồi và tăng trưởng mạnh hơn dự kiến vì hầu hết các kỳ vọng đều tạo ra mối liên hệ trực tiếp giữa triển vọng tăng trưởng kinh tế và xu hướng nhu cầu dầu.

Điều khó hiểu hơn nữa là thực tế nền kinh tế Trung Quốc, không giống như Mỹ, chưa bao giờ đứng trước bờ vực suy thoái vào năm ngoái. Trên thực tế, nó tiếp tục tăng trưởng với tốc độ khá vững chắc với sự hỗ trợ của chính phủ. Vấn đề đối với các nhà phân tích - và nói rộng ra là các nhà kinh doanh dầu mỏ - là tốc độ tăng trưởng không đạt được như mức dự báo.

Thay vì cho rằng những dự báo này có thể không thực tế, các nhà giao dịch dầu mỏ dường như đã chọn cách giải thích những con số này là dấu hiệu cho thấy nhu cầu dầu đang suy yếu.

Nguồn cung dường như cũng khiến các nhà phân tích ngạc nhiên, nhưng điều này có vẻ là một bất ngờ chính đáng hơn vì ngay cả ngành công nghiệp đá phiến của Mỹ cũng khá ngạc nhiên trước những gì họ có thể làm với các giếng khoan ngang dài hơn. Năm ngoái, những gì ngành đã làm là tăng năng suất đáng kể đến mức Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) đã gia nhập cùng với IEA trong tình thế đáng xấu hổ của một nhà dự báo liên tục đưa ra các số liệu sai.

Trong vài tháng liên tiếp, EIA dự đoán sản lượng dầu đá phiến, bao gồm ở Permian, sẽ giảm. Cứ mỗi tháng như vậy, dự báo của EIA lại được chứng minh là sai lệch.

Mặt khác, nhiều nhà phân tích dường như đã đánh giá thấp tác động từ việc cắt giảm của OPEC+. Năm ngoái, những điều này đã bị bác bỏ vì được cho là không đáng kể do kỳ vọng về nhu cầu yếu hơn và thực tế là mặc dù khai thác ít dầu hơn nhưng sản lượng vẫn có khả năng nhiều hơn.

Năm nay, giới quan sát nhận thấy rằng, công suất dự phòng của OPEC sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu nó không được đưa vào sử dụng - và OPEC đã phát tín hiệu nhiều lần rằng nhóm không có ý định đưa vào sử dụng cho đến khi thấy giá cao hơn.

Chỉ gần đây, cuộc thảo luận về một thị trường thắt chặt hơn mới bắt đầu, trong đó có đáng chú ý là IEA, cơ quan đã phải điều chỉnh lại triển vọng nhu cầu một lần nữa, tăng thêm 110.000 thùng/ngày vào báo cáo hàng tháng mới nhất. Lý do IEA phải điều chỉnh lại là do nhu cầu cao hơn dự kiến trong quý đầu tiên bởi nền kinh tế Mỹ mạnh hơn mong đợi và nhu cầu về nhiên liệu tàu biển cao hơn.

Nhu cầu nhiên liệu tàu biển cao hơn đó là một điều bất ngờ đối với IEA ngay cả khi điều đó không xảy ra đối với các hãng tàu thay đổi hải trình từ Biển Đỏ xuống Mũi Hảo Vọng. Chính những điều gây ngạc nhiên như thế này đã dẫn đến những kỳ vọng phi thực tế về thị trường dầu mỏ.

Bình An

OP