Những hiểm nguy trong hành trình bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm

Nằm phía Tây Nam tỉnh Quảng Trị, Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong có diện tích hơn 22.000 ha. Khu vực này được xem là “kho báu xanh” còn sót lại trên dãy Trường Sơn. Đây là một trong số ít những vùng rừng nhiệt đới thường xanh trên đất thấp còn giữ được tính nguyên sinh với nhiều loài động, thực vật nguy cấp, quý hiếm.

Khu vực này được Quỹ Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) đánh giá là một trong 200 trung tâm có đa dạng sinh học cao toàn cầu và Tổ chức Bảo tồn Chim Thế giới công nhận là một trong 62 vùng chim quan trọng của Việt Nam (BirdLife International 2002).

Trước áp lực săn bắn, đặt bẫy trái phép và biến đổi khí hậu, Ban quản lý Khu Dự trữ thiên nhiên này triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo vệ các loài động vật hoang dã. Ban quản lý phối hợp với các tổ chức WWF (Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên), Vietnature (Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Việt), Fauna and Flora (tổ chức từ thiện bảo tồn thiên nhiên quốc tế)... trong nghiên cứu, điều tra, giám sát đa dạng sinh học. Từ đó liên tục cập nhật dữ liệu để kịp thời đề xuất biện pháp bảo tồn.

Hoạt động tuần tra bảo vệ rừng và tháo gỡ bẫy động vật hoang dã được thực hiện thường xuyên. Theo thống kê, từ năm 2021 đến nay lực lượng bảo vệ rừng đã thực hiện gần 3.500 lượt tuần tra với tổng chiều dài hơn 24.000 km.

Trong năm 2024, lực lượng tuần tra phát hiện, tháo gỡ hơn 1.525 bẫy, phần lớn là bẫy dây phanh, cáp sắt, hoặc bẫy kẹp tự chế. Đến năm 2025, công tác tuần tra được đẩy mạnh, số lượng bẫy có dấu hiệu giảm.

Tuy nhiên, tình trạng săn bắt động vật hoang dã trái phép vẫn diễn biến phức tạp. Đặc biệt trong mùa mưa, khi công tác tuần tra, kiểm soát gặp nhiều khó khăn.

Là người có hơn 10 năm thực hiện công tác bảo vệ rừng, anh Phạm Văn Hòa, nhân viên Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong cho biết, mỗi chuyến tuần tra, anh cùng đồng đội mang theo cơm vắt, áo mưa, máy định vị để nhiều ngày liền băng rừng gỡ bẫy, truy đuổi thợ săn trái phép và ghi nhận, nghiên cứu các thông tin về rừng.

Việc tuần tra bảo vệ rừng lắm nguy hiểm bởi rừng rậm, núi cao, vách đá, suối sâu, mưa rừng, các loài ký sinh... Nếu không cẩn thận những bẫy thú được đặt tinh vi có thể gây hại cho cán bộ kiểm lâm. “Bẫy thú rừng đặt ngày càng tinh vi, có lúc đặt đơn lẻ có lúc đặt theo tuyến dọc lối mòn thú đi hoặc ven suối. Nhưng có điểm chung là được ngụy trang rất kỹ. Nếu không quan sát cẩn thận thì rất khó phát hiện, chỉ cần sơ sẩy là giẫm trúng bẫy", anh Hồ Văn Mông, Tổ tuần tra bảo vệ rừng và tháo gỡ bẫy Trạm Cầu Khỉ thuộc Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong cho biết.

Lực lượng bảo vệ rừng nghỉ ngơi trong cơn mưa rả rích sau chuyến tuần rừng hàng chục km.

Lượng lớn bẫy thú được phát hiện, thu gom góp phần bảo vệ sinh mạng những loài động vật hoang dã.

Phá hủy lán trại, bẫy của những kẻ săn trộm dựng dưới tán rừng già.

Mỗi cá thể động vật hoang dã được cứu góp phần bảo tồn sự đa dạng sinh học trong tự nhiên.

Công việc bảo vệ rừng là hành trình nhiều gian nguy, vất vả, cũng từ đó bản lĩnh và tình yêu rừng của những người cán bộ này được thể hiện. Sự cống hiến âm thầm của họ tạo nên những tấm chắn vững vàng trước nạn săn trộm, phá rừng, bảo vệ ngôi nhà của động vật hoang dã.

Hùng Trần