Những khía cạnh pháp lý trong vụ đường dây đánh bạc 30.000 tỉ
Những người tham gia đường dây đánh bạc 30.000 tỉ đồng vừa bị Bộ Công an triệt phá sẽ phải đối diện mức án rất nặng, tài sản bất chính cũng bị tịch thu.
Ngày 3-11, Cục Cảnh sát hình sự (C02) Bộ Công an cho biết vừa triệt phá đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức game casino đổi thưởng trực tuyến trên mạng Internet, hoạt động tại địa bàn Hà Nội và các địa phương.
Tung chiêu “thua chúng tôi bù” để dụ người chơi
Cơ quan chức năng đã khám xét khẩn cấp và triệu tập 17 người trong đường dây, trong đó có Đỗ Ngọc Hà (Hà “miên”, SN 1984, trú quận Long Biên, Hà Nội), người được xác định là cầm đầu, tổ chức.
Tháng 12-2020, Hà và Bùi Hoàng Sơn (SN 1988, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cùng nghiên cứu về cách tổ chức đánh bạc và đánh bạc trên mạng Internet thông qua game bài baccarat, sử dụng tiền điện tử quy đổi ra ngoại tệ để đánh bạc. Hà nhờ người lập trang web trung gian liên kết với nhà cái có máy chủ đặt tại nước ngoài.
Các con bạc dùng tiền điện tử kỹ thuật số để đặt cược tại trang web do Hà lập, dựa trên kết quả của nhà cái. Sau đó, Hà và Sơn đã phát triển mạng lưới, tìm kiếm người lập tài khoản, lôi kéo được nhiều người cùng tham gia tổ chức đánh bạc.
Để thu hút và tạo uy tín đối với người chơi, các đối tượng đã giới thiệu người chơi tham gia gói bảo hiểm khoản đầu tư bởi Công ty Evol, với khẩu hiệu “thắng tiền các bạn cầm, thua tiền chúng tôi bù”. Khi tham gia, con bạc phải nạp một loại tiền điện tử là USDT để đặt cược trong game. Chỉ tính từ ngày 19-4 đến nay, số tiền cược được cơ quan công an xác định đã lên đến 30.000 tỉ đồng (tương đương 1,33 tỉ USD).
Quá trình đấu tranh, C02 Bộ Công an tiếp tục phát hiện thêm một đường dây đánh bạc tương tự khác do đối tượng Nguyễn Văn Dương (tỉnh Hải Dương) cầm đầu.
Đối diện án tù, tịch thu tài sản
Theo TS Phan Anh Tuấn - Trưởng bộ môn Luật hình sự, Trường ĐH Luật TP.HCM thì tùy vai trò cụ thể của từng cá nhân trong vụ án này mà họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự (TNHS) về tội phạm tương ứng.
Cụ thể, những người tổ chức đánh bạc sẽ bị truy cứu TNHS về tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc theo Điều 322 BLHS năm 2015.
“Vụ án có nhiều tình tiết định khung hình phạt tăng nặng như: Có tính chất chuyên nghiệp; thu lợi bất chính 50 triệu đồng trở lên; sử dụng mạng Internet để phạm tội… Vì vậy, những người này có thể bị truy cứu ở khung cao nhất là khoản 2 Điều 322 BLHS, mức hình phạt cao nhất lên đến 10 năm tù” - TS Tuấn nhận định.
Những người giúp sức cho việc tổ chức đánh bạc như ghi nhận số tiền, thông báo số tiền thắng thua, hỗ trợ kỹ thuật… cũng sẽ chịu TNHS về tội tổ chức đánh bạc với vai trò đồng phạm.
Theo ông Tuấn, nếu những người trong vụ án này thực hiện vai trò trung gian thanh toán để giúp sức cho việc tổ chức đánh bạc cho nhà cái ở nước ngoài thì vẫn chịu TNHS về tội tổ chức đánh bạc.
Những người tham gia đánh bạc từ 5 triệu đồng trở lên sẽ bị truy cứu TNHS về tội đánh bạc theo Điều 321 BLHS. Trường hợp đánh bạc trên 50 triệu đồng có thể đối diện với hình phạt cao nhất lên đến bảy năm tù (khoản 2 Điều 321 BLHS).
Còn nếu có người vừa có hành vi tổ chức đánh bạc, vừa đánh bạc (và đủ yếu tố cấu thành tội phạm) thì sẽ bị xử lý cho cả hai tội.
Phân tích thêm, luật sư (LS) Lê Văn Thanh (Đoàn LS TP.HCM) cho biết: Theo Công văn 196 của TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng điểm c khoản 2 Điều 321 và điểm c khoản 2 Điều 322 của BLHS thì “sử dụng mạng Internet, mạng máy tính… để phạm tội” được hiểu là việc sử dụng mạng Internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử để đánh bạc trực tuyến (như hình thành nên các chiếu bạc online hoặc sử dụng mạng Internet, mạng máy tính… để tổ chức đánh bạc, gá bạc).
Như vậy,mức án những người này phải đối diện cao nhất có thể lên đến 10 năm tù với tội tổ chức đánh bạc và bảy năm tù với tội đánh bạc. “Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Mức án nêu trên dựa trên công cụ phạm tội là sử dụng mạng Internet, không chỉ dựa vào số tiền đánh bạc” - LS Thanh nói.
Công an lật ra số tiền 30.000 tỉ bằng cách nào?
Cũng theo TS Tuấn, trong vụ án này, tùy từng cách thức để xác định tổng số tiền đánh bạc của từng cá nhân (tài khoản) tham gia đánh bạc.
Cụ thể, với cách thức tiền được quy đổi thành điểm, cơ quan điều tra sẽ quy đổi tổng số điểm đánh bạc thành tổng số tiền đánh bạc. Với cách thức quy đổi thành tiền điện tử, mặc dù hiện nay Nhà nước chưa thừa nhận bất kỳ loại tiền ảo nào nhưng khi cá nhân nộp tiền thật vào tài khoản để đánh bạc đều có một tỉ lệ quy đổi nhất định. Dựa trên việc quy đổi đó để suy ngược ra số tiền đánh bạc của mỗi cá nhân.
Cạnh đó là cách tính tổng số tiền đánh bạc của từng cá nhân. Ví dụ: A tham gia đánh bạc trong nhiều ngày, tổng cộng năm lần và được quy đổi thành tiền VND như sau: lần 1 (10 triệu - thắng 5 triệu), lần 2 (5 triệu - thua 3 triệu), lần 3 (7 triệu - thắng 2 triệu), lần 4 (20 triệu - thắng 10 triệu), lần 5 (15 triệu - thua 5 triệu)… Tổng số tiền đánh bạc của cá nhân này sẽ là: 10+5+7+20+15 = 57 triệu đồng (không phụ thuộc vào tài khoản ban đầu của cá nhân này chẳng hạn chỉ có 10 triệu đồng).
Do vậy, tổng số tiền tham gia đánh bạc được xác định có thể lớn hơn nhiều lần số “tiền tươi thóc thật” trong tài khoản ban đầu của các cá nhân. Tổng số tiền đánh bạc trong vụ án này có thể lên đến 30.000 tỉ đồng bởi lẽ những người này đánh bạc rất nhiều lần trong khoảng thời gian dài.
Định giá tiền điện tử trong vụ án
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, trong quá trình điều tra và xét xử vụ án, cơ quan điều tra, VKS và tòa án đều có quyền yêu cầu định giá tài sản để xác định giá trị của tài sản trong vụ án.
Việc định giá tài sản sẽ căn cứ theo quy định tại Điều 8 Thông tư 30/2020 của Bộ Tài chính. Khi đó, hội đồng định giá tùy theo loại tài sản mà xem xét phương thức xác định giá phù hợp (lấy lời khai các bên, giá theo thị trường…).
Pháp luật Việt Nam hiện vẫn chưa có quy định rõ ràng về việc định giá đối với tiền điện tử (tiền kỹ thuật số, tiền ảo…) tại các trang web. Tuy nhiên, xét theo thực tế thì có thể số tiền 30.000 tỉ đồng chỉ là con số mà cơ quan điều tra ghi nhận trên hệ thống cá cược của trang web, không hẳn là số tiền người đánh bạc bỏ ra để nạp tiền vào hệ thống.
Do vẫn đang trong quá trình điều tra và chưa có một định giá chính xác nên cũng rất khó nói con số 30.000 tỉ đồng tiền đánh bạc trong đường dây này có lớn hay không, lớn mức nào… Nếu sau khi được quy đổi hợp lý, đây là số tiền thật mà các con bạc đã bỏ ra để đưa vào giao dịch thì thật sự rất bất ngờ vì số tiền này “quá khủng khiếp”.
Luật sư LÊ VĂN THANH, Đoàn Luật sư TP.HCM