Những khó khăn có thể gặp khi cai thuốc lá

Ảnh: Internet

Biểu hiện của nghiện TL là cảm giác thôi thúc, buộc người nghiện phải hút TL. Hành vi hút TL giúp người nghiện có được cảm giác sảng khoái và tránh được cảm giác khó chịu vì thiếu thuốc. Hành vi hút TL sẽ tiếp tục ngay cả khi người nghiện biết rõ hay thậm chí là bị các tác hại do TL gây ra.

Khi cai TL, người cai phải tập thói quen mới là uống cà phê, không hút thuốc. Trong giai đoạn đầu nên giảm số lần và số lượng cà phê để tránh bị cám dỗ. Người cai TL chỉ nên uống cà phê 2-3 lần/ngày, tập trung vào buổi trưa để tránh cảm giác buồn ngủ ban ngày.

Các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cũng chỉ ra rằng, khói TL có chứa hydrocarbure làm tăng hoạt động của men chuyển hóa cà phê ở gan. Khi cai TL, men này không hoạt động mạnh nữa làm lượng cafein được giữ lâu hơn trong cơ thể, nếu tiếp tục uống nhiều cà phê như trước sẽ gây kích thích, bứt rứt và mất ngủ trong một số trường hợp.

Mối liên hệ giữa rượu, bia và TL là rất chắc chắn. Rượu có tác động giảm lo âu, còn TL thì chủ yếu tác động gây hưng phấn. Uống rượu nhiều liên tục là yếu tố cản trở cho cai TL. Cai TL sẽ dễ hơn nhiều khi không uống hay uống rượu vừa phải. Trong trường hợp vừa nghiện rượu, vừa nghiện TL, phải tiến hành cai đồng thời. Một người còn đang uống rượu nhiều thì không tài nào cai TL được.

Môi trường xung quanh hút TL cũng là rào cản cho thành công cai TL. Người cai TL nên tạo ra xung quanh mình môi trường không hút TL. Cần thông báo rộng rãi cho người thân trong gia đình và bạn bè về quyết định cai TL của bản thân và yêu cầu mọi người hỗ trợ bằng cách không hút TL trước mặt, không mời hút TL. Không nên xấu hổ hoặc thậm chí là sợ “mất mặt” nếu hút lại. Cần gạt bỏ tâm lý này vì tái nghiện cũng là một bước tiến đến cai thuốc thành công.

Hút TL được thực hiện như phản xạ có điều kiện. Để phá bỏ chuỗi phản xạ có điều kiện này cần phải cắt bỏ ít nhất một mắc xích: Ví dụ, bình thường sau khi ăn trưa sẽ ngồi lại một chút uống trà, xỉa răng rồi hút TL, người cai TL được khuyên sau khi ăn xong đứng lên ngay đi đánh răng hay làm một việc gì đó chứ không lân la lâu nơi bàn ăn. Người hay hút thuốc khi uống cà phê nên uống cà phê muộn hơn hay sớm hơn thời điểm hàng ngày, uống ở một nơi khác với nơi quen thuộc vẫn uống hàng ngày, uống với một người khác với người vẫn uống hàng ngày...

Theo các bác sĩ, mất ngủ là triệu chứng của hội chứng cai TL xuất hiện khi người nghiện TL nặng tự cai, không dùng thuốc. Mất ngủ thường chỉ thoáng qua và biểu hiện dưới dạng là khó đi vào giấc ngủ. Người cai TL có dùng nicotine thay thế cũng có thể mất ngủ. Liều nicotine không đủ làm xuất hiện triệu chứng thiếu thuốc, người cai TL sẽ cảm thấy khó khăn khi đi vào giấc ngủ. Do tác dụng của chính nicotine thay thế đặc biệt là dạng thuốc dán trong 24 giờ, người cai TL không gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ nhưng lại hay bị thức giấc vào giữa đêm, hay bị ác mộng. Chỉ cần tháo miếng dán vào ban đêm, các triệu chứng này sẽ giảm đi.

Để không tăng cân khi cai TL, người cai thuốc nên thực hiện chế độ ăn hợp lý: Ăn sáng nhiều, trưa vừa phải, tối ít; ăn uống đều đặn, tránh bỏ bữa, ăn vặt; ăn ít mỡ, nhiều rau và đa dạng. Cần chuẩn bị sẵn một chút thức ăn vặt như trái cây, yaourt đề phòng khi có những lúc hạ đường huyết, tránh dùng kẹo, bánh ngọt làm thức ăn vặt vì sẽ dẫn đến tăng cân. Thói quen uống rượu quá mức cũng cần được hiệu chỉnh. Thói quen ăn uống “mới” này nên được duy trì lâu dài sau cai TL và nếu có thể phổ biến rộng rãi cho cả gia đình thì rất tốt.

Thành phần của điếu thuốc lá (TL) và thành phần của khói TL:

Một điếu TL có chứa từ 0,8-1gr TL, bao gồm 10-20 mg nicotine và hơn 2.500 chất hóa học khác nhau: Các chất nhà sản xuất đã thêm vào trong quá trình xử lý TL để tạo mùi thơm cho TL, chất độc trong lá cây TL tạo thành khi trồng TL: Thuốc trừ sâu, thạch tín, cadmium,...

Khi đốt điếu TL, một loạt chất độc khác hình thành, con số 2.500 chất hóa học trong điếu TL đã chuyển thành 4.000 chất hóa học trong khói TL. 4.000 chất hóa học này được chia làm 4 nhóm như sau:

Oxyde carbon (CO): Đi nhanh vào máu và chiếm chỗ của oxy trên hồng cầu. Ái lực của hemoglobine hồng cầu với CO mạnh gấp 210 lần so với O2 và như thế, sau hút TL, một lượng hồng cầu trong máu tạm thời mất chức năng vận chuyển O2 vì đã gắn kết với CO. Hậu quả là cơ thể không đủ oxy để sử dụng.

Hắc ín: Là những chất có khả năng sinh ung thư, khoảng 60 chất như là benzopyrene, chlorua vinyl (thành phần túi nhựa tổng hợp), napthalene (chất diệt mối), diméthynitrosamine, dibenzacridine,...

Chất kích thích: Aldenydes, acroleine, phénols,... kích thích cây phế quản và là nguồn gốc gây nên các bệnh hô hấp như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), làm nặng thêm bệnh hen,...

Nicotine: Có ái lực lớn với thụ thể nicotine ở não bộ, khi gắn kết vào thụ thể này gây ra các hiệu ứng tâm thần kinh, quyết định việc phát sinh và duy trì tình trạng nghiện TL.

Thanh Bình