Những mặt hàng nào bị đánh thuế?

Từ ngày 1.1.2026, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt mới chính thức có hiệu lực, kéo theo nhiều thay đổi quan trọng về danh mục hàng hóa chịu thuế.

Bên cạnh các mặt hàng quen thuộc, chính sách mới mở rộng phạm vi điều tiết nhằm định hướng tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tăng nguồn thu ngân sách.

Những mặt hàng nào sẽ bắt đầu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2026? Đây là vấn đề đang được người dân và doanh nghiệp đặc biệt quan tâm.

Hình minh họa.

Mở rộng đối tượng chịu thuế để điều tiết tiêu dùng

Thuế tiêu thụ đặc biệt là sắc thuế gián thu, áp dụng đối với những hàng hóa, dịch vụ được xem là không thiết yếu, có tác động lớn đến môi trường, sức khỏe hoặc mang tính xa xỉ. Theo quy định mới, từ năm 2026, nhiều nhóm hàng hóa tiếp tục được đưa vào diện chịu thuế hoặc duy trì chính sách thuế với lộ trình điều chỉnh phù hợp.

Các chuyên gia pháp lý cho rằng, việc mở rộng và điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt phản ánh xu hướng chung của nhiều quốc gia: hạn chế tiêu dùng những sản phẩm có nguy cơ gây hại, đồng thời khuyến khích lối sống tiết kiệm, bền vững hơn.

Những mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2026

Theo quy định có hiệu lực từ ngày 1.1.2026, các nhóm hàng hóa sau sẽ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt:

Nhóm đồ uống có cồn và thuốc lá

Thuốc lá các loại, rượu và bia tiếp tục là nhóm hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Đây là những mặt hàng được đánh giá có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, do đó vẫn nằm trong diện bị điều tiết mạnh bằng thuế.

Nhóm phương tiện giao thông và phương tiện xa xỉ

Ô tô chở người dưới 24 chỗ, bao gồm cả một số dòng xe pick-up và xe tải van có ghế ngồi, tiếp tục chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo dung tích động cơ.

Xe mô tô hai bánh và ba bánh có dung tích xi lanh trên 125cm³ cũng thuộc diện chịu thuế từ năm 2026.

Bên cạnh đó, các phương tiện mang tính xa xỉ như máy bay, trực thăng, du thuyền cá nhân tiếp tục được xếp vào nhóm chịu thuế.

Nhóm nhiên liệu và thiết bị tiêu thụ năng lượng lớn

Xăng các loại chính thức thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2026. Một số loại xăng sinh học được áp dụng mức thuế ưu đãi hơn nhằm khuyến khích sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, điều hòa nhiệt độ có công suất lớn (từ trên 24.000BTU đến 90.000BTU), chủ yếu dùng trong thương mại hoặc công trình lớn, cũng bị áp thuế nhằm hạn chế tiêu thụ điện năng quá mức.

Nhóm sản phẩm đặc thù

Bài lá và hàng mã, vàng mã (không bao gồm đồ chơi trẻ em, đồ dùng dạy học) chính thức chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 2026. Chính sách này hướng đến việc hạn chế các sản phẩm không khuyến khích tiêu dùng trong đời sống hiện đại.

Một số mặt hàng chưa chịu thuế ngay trong năm 2026

Đáng chú ý, nước giải khát có đường chưa bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt trong năm 2026, nhưng đã được xác định lộ trình đánh thuế từ năm 2027. Đây là bước đi nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, đồng thời phù hợp với mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng trong dài hạn.

Góc nhìn của luật sư và người dân

Nhiều luật sư nhận định, chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt mới là bước điều chỉnh cần thiết trong bối cảnh ngân sách nhà nước cần thêm nguồn thu ổn định, đồng thời Việt Nam đang đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng việc triển khai cần minh bạch, có lộ trình rõ ràng để tránh gây “sốc” cho thị trường.

Về phía người dân, không ít ý kiến bày tỏ lo ngại chi phí sinh hoạt sẽ tăng, nhất là khi xăng và một số phương tiện đi lại bị đánh thuế.

Trong khi đó, một bộ phận khác ủng hộ chính sách, cho rằng thuế cao sẽ góp phần hạn chế tiêu dùng không cần thiết và thúc đẩy sử dụng các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường.

Doanh nghiệp cần chủ động thích ứng

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, phân phối ô tô, xe máy, đồ uống và thiết bị điện được khuyến nghị sớm rà soát kế hoạch kinh doanh, tính toán lại chi phí và chiến lược giá bán từ năm 2026. Việc nắm rõ chính sách thuế mới sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn, tránh bị động khi luật chính thức áp dụng.

Từ năm 2026, thuế tiêu thụ đặc biệt không chỉ tiếp tục áp dụng với thuốc lá, rượu bia mà còn mở rộng, điều chỉnh đối với xăng, phương tiện giao thông, điều hòa công suất lớn và một số sản phẩm đặc thù. Đây là thay đổi lớn, tác động trực tiếp đến người tiêu dùng và doanh nghiệp, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để thích ứng với chính sách mới.

HÙNG NGUYỄN