Những nét chính sách lớn

Một khi trở thành tổng thống Mỹ, ông Donald Trump cam kết giảm lãi suất, giảm thuế, tăng thu nhập và tạo thêm việc làm cho lao động Mỹ bằng cách ban hành thuế phổ quát cơ bản để "thúc đẩy sản xuất trong nước" và đánh thuế công ty nước ngoài.

Ông dự định mở rộng và gia hạn một loạt biện pháp cắt giảm thuế mà ông đã ký thành luật năm 2017; ngoài ra cắt giảm thuế doanh nghiệp từ 21% xuống 15% cho các công ty làm ra sản phẩm tại Mỹ. Đối với thương mại và thuế quan, ông đề xuất mức thuế mới 10%-20% đối với hầu hết hàng hóa nước ngoài. Riêng với hàng hóa từ Trung Quốc, mức thuế đề xuất cao hơn nhiều - có thể lên đến 60%.

Ủy ban về Ngân sách Liên bang có trách nhiệm (CRFB), một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào các vấn đề tài chính, nhận thấy các đề xuất của ông Trump có thể làm tăng nợ công - hiện ở mức gần 36.000 tỉ USD - thêm từ 1.500 đến 15.200 tỉ USD. Ông Trump lập luận các khoản thuế quan đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ sẽ bù đắp cho các khoản cắt giảm thuế. Dù vậy, CRFB ước tính biện pháp thuế quan này sẽ mang lại từ 2.000-4.300 tỉ USD trong vòng 10 năm, không đủ để trang trải cho chương trình nghị sự của ông Trump. Một số nhà kinh tế cũng cho rằng các khoản thuế quan ông Trump đề xuất đối với hàng hóa từ Trung Quốc và các đối tác thương mại khác sẽ làm tăng giá đối với người tiêu dùng.

Những người ủng hộ ông Donald Trump tại sự kiện ở TP West Palm Beach, bang Florida - Mỹ hôm 6-11Ảnh: Reuters

Với vấn đề nhập cư, trong lúc tranh cử, ông Trump tuyên bố sẽ khởi động nỗ lực trục xuất người nhập cư trái phép lớn nhất lịch sử Mỹ nếu trở lại Nhà Trắng. Ông cũng khẳng định sẽ khôi phục chương trình "Ở lại Mexico" từng được triển khai vào năm 2019 dưới nhiệm kỳ trước của ông. Điều này đồng nghĩa những người xin tị nạn ở biên giới Mỹ sẽ phải đợi ở Mexico trong khi đơn của họ được xử lý. Cam kết chấm dứt điều ông mô tả là "bắt và thả", cựu Tổng thống Trump nhấn mạnh ông sẽ ra lệnh bắt giam người nhập cư trái phép hoặc vi phạm những quy định khác liên quan đến nhập cư. Nếu ông Trump cầm quyền, những người đến từ Dải Gaza, Libya, Somalia, Syria, Yemen hay "bất cứ nơi nào khác đe dọa an ninh Mỹ" có thể sẽ bị cấm nhập cảnh. Ông Trump cũng sẽ ngừng cấp quốc tịch theo nơi sinh cho con của những người không có giấy tờ hợp pháp, đồng thời tái triển khai nỗ lực chấm dứt chương trình Tạm hoãn trục xuất trẻ em đến Mỹ bất hợp pháp (DACA).

Về chính sách đối ngoại, ông Trump nhiều lần bảo đảm có thể giải quyết xung đột giữa Nga và Ukraine "trong một ngày" nếu ông quay lại làm tổng thống Mỹ. Mỹ đã cung cấp hàng chục tỉ USD viện trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra hồi tháng 2-2022 nhưng việc ông Trump thắng cử có thể đe dọa sự hỗ trợ trong tương lai. Đối với xung đột Trung Đông, ông Trump chưa công bố kế hoạch liên quan đến xung đột Israel - Hamas, song trong cuộc phỏng vấn với Fox News hồi tháng 10, ứng viên Đảng Cộng hòa khẳng định Mỹ "phải bảo vệ Israel, không có lựa chọn nào khác", đồng thời hứa hẹn sẽ chấm dứt xung đột ở Gaza và giải thoát con tin Mỹ.

Cao Lực