Những nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi

Là hội viên nông dân chi hội Tổ dân phố 2, xã Phục Hòa, chị Phùng Thị Tâm là gương mặt quen thuộc trong phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi của địa phương. Xuất phát từ điều kiện kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn, với 3 lao động chính, chị luôn trăn trở tìm hướng đi phù hợp trên chính mảnh đất quê hương. Chủ động học hỏi, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng giống mía có năng suất cao, mở rộng diện tích trồng mía, sắn và một số cây trồng khác, kết hợp chăn nuôi, dịch vụ vận tải. Đặc biệt, chị tận dụng tốt nguồn vốn từ các kênh tín dụng ưu đãi, sự hỗ trợ giống, vật tư, phân bón từ Công ty cổ phần Mía đường Cao Bằng để yên tâm đầu tư, chuyển phần lớn đất trồng màu kém hiệu quả sang trồng mía hàng hóa. Mỗi năm gia đình chị canh tác trên 3 ha, thu hoạch bình quân 140 - 150 tấn mía nguyên liệu. Kết hợp trồng mía, sắn, một số cây màu khác, chăn nuôi và làm dịch vụ vận tải, vận chuyển hàng hóa, tổng thu nhập của gia đình dao động từ khoảng 380 triệu đến trên 800 triệu đồng/năm.

Không chỉ làm giàu cho mình, gia đình chị Tâm còn tạo việc làm cho khoảng 10 lao động nông thôn mỗi năm, chủ yếu là hội viên, nông dân các chi hội lân cận. Chị tích cực chia sẻ kinh nghiệm trồng mía, sử dụng phân bón hợp lý, cách bố trí thời vụ để vừa đảm bảo năng suất, vừa giảm chi phí, phổ biến kiến thức cho 15 - 20 hội viên nông dân trong tổ dân phố. Mỗi năm, chị còn giúp đỡ ít nhất 6 hộ nghèo, hộ khó khăn bằng vốn, cây giống, ngày công lao động, góp phần tạo chuyển biến rõ nét trong cộng đồng.

Với những kết quả đó, 5 năm liền chị đạt danh hiệu “Hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi” cấp huyện, 3 năm liền đạt danh hiệu cấp tỉnh; được Ban Chấp hành Hội Nông dân (HND) tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong công tác Hội và phong trào nông dân giai đoạn 2015 - 2020. Chia sẻ về chặng đường phát triển kinh tế gia đình, chị Tâm cho rằng: Nhờ HND giới thiệu cho vay vốn ưu đãi, tạo điều kiện tham gia tập huấn kỹ thuật, gia đình tôi mới mạnh dạn chuyển đất sang trồng mía, đầu tư mua máy móc, xe vận tải. Bên cạnh đó, chia sẻ để bà con cùng phát triển, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương.

Hội viên Phùng Thị Tâm phát triển kinh tế từ vùng mía truyền thống.

Nếu như chị Tâm là điển hình cho mô hình trồng mía kết hợp dịch vụ vận tải gắn với nhà máy đường, thì chị Lý Thị Duyên, hội viên chi hội Tổ dân phố Bó Pu, lại là minh chứng sinh động cho sự năng động của người nông dân vùng biên trong việc khai thác lợi thế đất đai và hoạt động thương mại biên giới.

Trên nền tảng đất đai cha ông để lại, gia đình ít lao động, chị Duyên từng có thời gian loay hoay với sản xuất nhỏ lẻ, thu nhập bấp bênh. Bước ngoặt đến khi chị được tham gia các lớp tập huấn do HND xã phối hợp trạm khuyến nông và các ngân hàng chính sách tổ chức. Từ những buổi tập huấn đó, chị mạnh dạn đăng ký mô hình “trồng trọt + xe vận tải hàng hóa”, kết hợp trồng mía, sắn, cây ăn quả với đầu tư xe vận tải để tham gia vận chuyển hàng nông sản. Với khoảng 250 cây vải thiều mỗi năm gia đình chị thu về khoảng 1,5 tấn vải thương phẩm; cùng với đó là khoảng 70 tấn mía, 65 tấn sắn. Trên cơ sở nguồn thu từ trồng trọt, chị Duyên đầu tư thêm xe tải vận chuyển hàng hóa, giúp tăng nhanh quy mô và hiệu quả kinh tế của gia đình. Từ năm 2020 đến năm 2024, thu nhập từ mô hình “trồng trọt + vận tải” của gia đình chị liên tục tăng. Năm 2020, tổng thu nhập sau trừ chi phí đạt trên 810 triệu đồng; đến năm 2023 - 2024 trên 1 tỷ đồng/năm.

Bên cạnh làm kinh tế giỏi, chị Duyên luôn tích cực tham gia các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, vận động gia đình, người thân thực hiện nếp sống văn hóa, chấp hành tốt pháp luật, quy ước, hương ước của tổ dân phố. Nhiều lần được nhận giấy khen của HND tỉnh vì thành tích trong công tác Hội, trong quản lý tổ vay vốn, trong phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, chị Duyên thực sự là “địa chỉ đỏ” để hội viên trong chi hội, trong xã tin tưởng, tìm đến học hỏi kinh nghiệm.

Phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” trên địa bàn xã Phục Hòa tiếp tục được triển khai hiệu quả, tạo động lực thúc đẩy nông dân phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa. Riêng năm 2025, toàn xã có 1.090 hộ đăng ký tham gia phong trào; qua bình xét có 47 hộ đạt danh hiệu, trong đó 2 hộ cấp Trung ương, 11 hộ cấp tỉnh và 34 hộ cấp cơ sở. Các mô hình tiêu biểu tập trung vào trồng mía nguyên liệu, cây trồng hàng hóa phục vụ xuất khẩu và kinh tế tổng hợp gắn với dịch vụ vận tải. Cùng với phong trào thi đua, HND xã tích cực hỗ trợ hội viên tiếp cận vốn và khoa học kỹ thuật. Hội phối hợp tạo điều kiện cho 90 hộ vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng dư nợ 6,621 tỷ đồng, đồng thời vận động hội viên đóng góp Quỹ Hỗ trợ nông dân. Công tác tuyên truyền, tập huấn được đẩy mạnh với 46 cuộc tuyên truyền, thu hút hơn 4.000 lượt hội viên tham gia, góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy sản xuất của nông dân.

Khát vọng làm giàu từ quê hương

Anh Ma Ngọc Vỹ sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông tại xóm Nam Phong 2. Từng theo học và gắn bó với chuyên ngành cơ điện trong suốt 11 năm sau khi tốt nghiệp, nhưng nhận thấy tiềm năng đất đai ở quê nhà còn nhiều, anh Vỹ ấp ủ ý định quay về làm kinh tế. Khát vọng này không chỉ đơn thuần là mưu sinh mà còn xuất phát từ niềm yêu thích sâu sắc đối với nghề nông, nơi có đất đai ruộng vườn đã gắn bó từ thời thơ ấu.

Năm 2007, gia đình anh Ma Ngọc Vỹ đầu tư vào máy xay xát phục vụ nhu cầu của bà con và bắt đầu trồng thêm cây ăn quả, đào ao thả cá, kết hợp chăn nuôi gia súc, gia cầm. Với điều kiện đất đai sẵn có, anh chọn phát triển kinh tế theo mô hình chăn nuôi tổng hợp và trồng cây ăn quả, đây là một trong những nền tảng của sản xuất nông nghiệp đa dạng tại địa phương. Tuy nhiên, bước đầu khởi nghiệp không hề dễ dàng. Trước năm 2010, do thiếu vốn và nhân lực, hoạt động kinh tế gia đình chỉ giới hạn trên 2.000 m² đất ruộng và chăn nuôi nhỏ lẻ với 1 con lợn nái, 8 con lợn thịt, cùng 1 ao cá. Trừ chi phí thu nhập chỉ còn khoảng hơn 50 triệu đồng/năm cho 5 nhân khẩu, nguồn thu không đủ trang trải.

Nhận thấy nhu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp của địa phương, năm 2009, anh Vỹ quyết định đầu tư thêm máy gặt đập liên hoàn, năm 2011 thêm 1 máy bừa công suất lớn, đến năm 2013 đầu tư thêm 1 bộ máy xay xát và tư vấn lắp đặt cho nhiều bà con trong vùng. Việc đầu tư vào cơ giới hóa không chỉ giảm chi phí sản xuất cho gia đình mà còn tạo ra nguồn thu dịch vụ ổn định. Thu nhập từ dịch vụ cơ khí của gia đình tăng trưởng đáng kể: máy xay xát thu về 70 triệu đồng/năm, máy gặt 100 triệu đồng/năm, máy cấy 50 triệu/năm và máy bừa thu 70 triệu đồng/năm. Năm 2016, anh mua được máy xúc và xe tải để phục vụ gia đình cùng bà con. Bên cạnh thu nhập từ trồng trọt và chăn nuôi, thu nhập từ các thiết bị cơ giới phục vụ nông nghiệp của anh khoảng trên 200 triệu đồng.

Cây cam Vinh mang lại thu nhập ổn định cho gia đình anh Ma Ngọc Vỹ.

Sau khi đã có nền tảng từ dịch vụ cơ khí, anh Vỹ tập trung mở rộng mô hình sản xuất, với phương châm đa dạng hóa nguồn thu để bổ trợ lẫn nhau. Năm 2021, anh đầu tư mở rộng chuồng trại với diện tích 800 m2 để nuôi 200 lợn thương phẩm. Đây là một quyết định mạo hiểm nhưng nhờ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, áp dụng an toàn sinh học và tuân thủ quy trình phòng bệnh nghiêm ngặt, khi dịch tả lợn châu Phi xuất hiện, cơ sở của anh chỉ bị thiệt hại nhẹ. Bên cạnh chăn nuôi, diện tích trồng trọt cũng được mở rộng và đa dạng hóa, anh mạnh dạn trồng thêm 2.000 m² rau màu các loại theo mùa vụ bằng phương pháp hữu cơ và an toàn sinh học; hơn 500 cây đào hằng năm để phục vụ nhân dân dịp Tết; hơn 500 cây ăn quả các loại như mít Thái, trám đen và cam Vinh. Ngoài ra, gia đình còn mua thêm 3 ha đất vườn đồi để trồng thêm cam và quýt, anh Vỹ chia sẻ rằng số vốn bỏ ra đầu tư ban đầu không nhiều, vì anh tự mình làm hầu hết các công đoạn để cắt giảm chi phí với phương châm “lấy ngắn nuôi dài”.

Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, làm chủ công nghệ và phát triển kinh tế tổng hợp, thu nhập của gia đình anh Vỹ tăng lên rõ rệt. Lợi nhuận bình quân từ khi chuyển sang mô hình làm kinh tế trang trại tổng hợp đến nay của anh Vỹ đạt trên 200 triệu đồng/năm. Không chỉ làm giàu cho bản thân, anh Vỹ còn tích cực đóng góp vào sự phát triển cộng đồng. Anh thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, phổ biến kiến thức kỹ thuật, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hướng dẫn cho người lao động nông thôn. Anh tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho khoảng 40 - 50 lao động thường xuyên, hỗ trợ việc làm cho 30 lao động thời vụ, giúp đỡ từ 15 - 20 hộ gia đình vươn lên thoát nghèo, trở thành hội viên nông dân tiêu biểu để những người khác noi theo.

Những kết quả đạt được của anh Ma Ngọc Vỹ trong nhiều năm qua được chính quyền địa phương và các cấp Hội ghi nhận. Năm 2017, anh được dự hội nghị sản xuất kinh doanh giỏi toàn quốc; nhiều năm liền vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh về “Mô hình sản xuất hiệu quả giúp đỡ hộ nông dân xóa đói giảm nghèo” và “Nông dân thi đua, sản xuất kinh doanh giỏi” cùng nhiều giấy khen khác.

Những kết quả đạt được của anh Ma Ngọc Vỹ trong nhiều năm qua được chính quyền địa phương và các cấp hội ghi nhận, Năm 2017, anh được dự hội nghị sản xuất kinh doanh giỏi toàn quốc; nhiều năm liền vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh về “Mô hình sản xuất hiệu quả giúp đỡ hộ nông dân xóa đói giảm nghèo” và “Nông dân thi đua, sản xuất kinh doanh giỏi” cùng nhiều giấy khen khác ở cấp hội, địa phương.

Đồng chí Nguyễn Phương Huy, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cho biết: Ông Ma Ngọc Vỹ là một trong những hội viên tiêu biểu trong phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi của tỉnh, với tinh thần cần cù, dám nghĩ dám làm và sự chủ động đổi mới cách sản xuất, mạnh dạn áp dụng mô hình kinh tế tổng hợp đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Những kết quả ông đạt được nhiều năm qua đã đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế nông nghiệp của địa phương, đồng thời tạo sức lan tỏa để nhiều hội viên khác học tập, làm theo.

Huyền Trang - Kim Hùng