Những quyết sách khác thường của Tổng thống Mỹ Trump về các cuộc xung đột trên thế giới

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)

Reuters dẫn lời một quan chức nắm rõ tình hình cho biết, quan chức Lầu Năm Góc David Baker nói trong cuộc gặp đó rằng châu Âu cần giảm bớt phụ thuộc vào Mỹ. Ông Baker cũng nhấn mạnh, dưới thời Tổng thống Donald Trump, quân đội Mỹ sẽ chuyển hướng sang các ưu tiên khác.

Thông điệp này khiến các nhà ngoại giao châu Âu lo ngại.

Ngày 19/9, Estonia cáo buộc các máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga xâm phạm không phận Estonia trong khoảng 10 phút, trước khi bị phi đội máy bay F-35 của Ý xua đuổi. Nga phủ nhận cáo buộc này, cho biết các máy bay của họ chỉ bay qua vùng biển quốc tế.

Vài giờ sau, Warsaw cáo buộc các máy bay chiến đấu Nga áp sát một giàn khoan dầu của Ba Lan. Tuần trước, Ba Lan bắn rơi các máy bay không người lái nghi của Nga mà họ cho là vi phạm không phận.

Cho đến nay, Mỹ hầu như vẫn im lặng trước những sự việc đó. Nhiều giờ sau vụ việc gần đây nhất, nhà lãnh đạo Mỹ chỉ nói rằng đó có thể là "rắc rối lớn".

Sau sự việc ở Ba Lan tuần trước, ông Trump đăng trạng thái đầy ẩn ý trên mạng xã hội Truth Social: "Chúng ta bắt đầu thôi!".

Giới quan sát cho rằng phản ứng này phù hợp với mô hình đang nổi lên: Sau nhiều tháng nỗ lực để giải quyết hoặc hòa giải những cuộc xung đột nan giải nhất thế giới, ông Trump hầu như đã rút lui khỏi hoạt động ngoại giao trong những tuần gần đây.

Thay vào đó, ông chuyển sự chú ý sang các vấn đề trong nước, như giải quyết vấn nạn tội phạm, đối đầu với điều mà ông gọi là chủ nghĩa cực đoan cánh tả bạo lực và thay đổi hệ thống cấp thị thực.

Sau một mùa hè ngoại giao căng thẳng, bao gồm cuộc đón Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, ông Trump nói với các nước châu Âu, rằng họ phải áp biện pháp trừng phạt nghiêm khắc với những khách hàng mua dầu mỏ Nga nếu muốn Washington siết chặt các biện pháp tài chính với Mátxcơva để giải quyết cuộc xung đột Ukraine.

Sau khi dành vài tháng đầu nhiệm kỳ để cố gắng đạt được lệnh ngừng bắn giữa Israel và lực lượng Hamas, ông Trump gần đây đã phớt lờ những hành động của Israel mà rõ ràng sẽ làm giảm cơ hội đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột ở Dải Gaza. Các quan chức Nhà Trắng phản đối khi Israel ném bom một văn phòng của Hamas ở Qatar - đồng minh của Mỹ, nhưng không có hành động rõ ràng nào.

Khi Israel tiến hành một cuộc tấn công quân sự gây tranh cãi vào thành phố Gaza, ông Trump không phản đối, dù các đồng minh châu Âu và Ả-rập lên án gay gắt.

Giới quan sát cho rằng việc ông Trump muốn giảm can dự vào các cuộc xung đột lớn không gây ngạc nhiên lắm. Trong suốt giai đoạn tranh cử, ông luôn nhấn mạnh rằng Mỹ đã bị kéo căng về quân sự.

Trở về lối cũ

Các đối thủ chính trị gọi ông Trump là người theo chủ nghĩa cô lập. Nhưng vào mùa hè qua, ông đã gây ngạc nhiên. Trước sự phẫn nộ của một số đồng minh chính trị bảo thủ, ông cho phép ném bom các cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran để ủng hộ cuộc chiến trên không của Israel hồi tháng 6.

Tại hội nghị của NATO ở Hà Lan vào cuối tháng đó, ông thông báo sẽ gửi các hệ thống phòng thủ Patriot mới đến Ukraine. Vào tháng 7, ông đe dọa trừng phạt và áp thuế với Nga.

Giờ đây, các nhà phân tích cho rằng ông Trump đang trở về với quan điểm truyền thống của mình.

Ông Aaron David Miller, một nhà ngoại giao kỳ cựu của Mỹ, hiện là thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế, cho rằng Tổng thống Trump có thể chỉ đơn giản đã nhận ra rằng các cuộc xung đột khó giải quyết hơn nhiều so với suy nghĩ của ông ấy trước đây.

"Ông Trump không quan tâm đến những việc mà ông ấy cho rằng không xứng đáng với công sức và vốn liếng chính trị bỏ ra”, ông Miller nói.

Nhà Trắng chưa trả lời đề nghị bình luận.

Chưa rõ sự việc ở Estonia có khiến ông Trump thay đổi suy nghĩ về Nga hay không. Tuần trước, Chính phủ Mỹ có vẻ không lay chuyển khi các nghị sĩ Latvia, Lithuania và Estonia kêu gọi Washington xem xét lại kế hoạch cắt giảm hỗ trợ an ninh cho những quốc gia này.

"Nhiều đồng minh châu Âu nằm trong nhóm những quốc gia giàu có nhất thế giới. Họ hoàn toàn có khả năng tài trợ cho các chương trình này nếu họ muốn”, một quan chức Nhà Trắng cho biết.

Bình Giang