Những sự thật gây bất ngờ về cây Giáng sinh

Cây Giáng sinh thường là họ cây lá kim thường xanh, chẳng hạn như vân sam, linh sam và thông. Mặc dù cây thông Noel trong các cửa hàng trông rất giống nhau, có rất nhiều loài cây lá kim khác nhau giữa khối màu xanh lá cây. Một số loại phổ biến nhất là vân sam Na Uy (Picea abies), linh sam nordmann (Abies nordmanniana), vân sam xanh (Picea pungens) và linh sam fraser (Abies fraseri).

Các loài cây khác nhau có những đặc điểm khác nhau. Một số, như linh sam fraser, được biết đến với mùi hương mạnh mẽ hơn. Cây linh sam nordmann, một trong những loại cây phổ biến nhất ở Vương quốc Anh, có mùi hương nhẹ nhàng hơn tỏa ra từ lá kim của chúng.

Cây Giáng sinh thường là họ cây lá kim thường xanh, chẳng hạn như vân sam, linh sam và thông.

Trang trí trở nên phổ biến vào những năm 1800

Cây thông Noel lấp lánh phủ đầy dây kim tuyến là một trong những hình ảnh kinh điển của lễ Giáng sinh.

Nhưng truyền thống trang trí cây cối chỉ mới đến Vương quốc Anh gần đây. Nó có nguồn gốc từ Đức, và được phổ biến vào thời Victoria được trị vì bởi Nữ hoàng Victoria và chồng bà là Albert. Hồi đó, cây nhỏ hơn nên người ta để trên bàn. Na Uy sớm bắt đầu xuất khẩu những cây lớn hơn, vì vậy mọi người có thể đặt chúng trên sàn với không gian để đựng quà bên dưới.

Thông thường được trang trí lấp lãnh, bắt mắt.

Các loại hạt và nến được sử dụng làm đồ trang trí

Đồ trang trí trên cây trước đây rất khác so với đồ trang trí và dây kim tuyến quen thuộc mà chúng ta sử dụng ngày nay.

Trong khi Vương quốc Anh thường trang trí cây thông trong thời Victoria, truyền thống thực tế được cho là bắt nguồn từ Đức vào thế kỷ 16, nơi các loại hạt, quả mọng, táo và nến được sử dụng để trang trí cho những cây thường xanh nhỏ. Họ đã sử dụng dây kim tuyến làm từ bạc vụn để tạo thêm độ lấp lánh.

Các loại hạt, nến và quả được sử dụng làm đồ trang trí.

Cây thông Noel sống lâu năm nhất Vương quốc Anh

Cây Giáng sinh sống lâu năm nhất ở Vương quốc Anh mọc ở Wakehurst, khu vườn thực vật hoang dã ở Sussex. Được trang trí với 1.800 ngọn đèn, đây là một phần tuyệt đẹp trên con đường đèn lồng mùa đông Glow Wild.

Trang trí cây lớn như thế này phải mất nhiều thời gian hơn một chút so với cây thông Noel thông thường. Phải dành 12 giờ để phủ đầy ánh sáng, với 5 nhân viên và 2 người hái anh đào làm việc chăm chỉ.

Thông đặc trưng của Vương quốc Anh

Một loại cây ít phổ biến hơn được trồng thương mại cho dịp Giáng sinh là cây thông scots (Pinus sylvestris). Chúng là cây thông duy nhất có nguồn gốc ở Anh, chúng có thể cao tới 35 mét và sống tới 700 năm.

Hãy để ý lớp vỏ có vảy đỏ và vỏ thông màu nâu của chúng. Trong tự nhiên, loài này thích phát triển ở vùng đất hoang và nhiều loài trong số chúng mọc ở vùng cao nguyên Scotland, nơi chúng hỗ trợ các loài quý hiếm như sóc đỏ và thông martens phát triển.

Trang trí cho cây Giáng sinh sống lâu năm nhất ở Vương quốc Anh.

Phát triển khổng lồ và sống lâu năm

Trong tự nhiên, một số loài mà chúng ta sử dụng làm cây Giáng sinh có thể phát triển thành những cây khổng lồ và sống trong nhiều năm.

Linh sam Douglas có thể cao tới 55 m, trong khi linh sam nordmann và vân sam Na Uy có thể cao tới 60 m. Có nguồn gốc từ Scandinavia, cây vân sam Na Uy là cây lá cứng. Hoàn toàn khả năng chống lại sương giá, nó có vỏ dày để bảo vệ khỏi cái lạnh, những chiếc lá kim mỏng như sáp để tránh mất nước và vỏ thông bảo vệ hạt trong thời tiết khắc nghiệt.

Cây thông Noel có thể cao 130 m. Hầu hết các cây thông được mang về trang trí Noel chỉ tầm 10 tuổi. Nếu có thời gian và điều kiện nuôi dưỡng thích hợp, cây thông có thể cao như những cây cổ thụ khác.

Cây thông rừng cao nhất thế giới lên đến 99,7 m, sống trên mặt đất rừng mềm ở quận Coos, bang Oregon, Mỹ. Trong khi đó, thông trồng trên đất gần biển có thể có chiều cao tới 115 m. Theo nghiên cứu, thông có thể cao tới 130 m và chúng không thể cao hơn nữa do ảnh hưởng của trọng lực khiến việc đẩy nước lên cao hơn trở nên khó khăn.

Vân sam Na Uy là loại cây tiêu biểu được người Na Uy tặng cho Quảng trường Trafalgar, Anh để trưng bày mang tính biểu tượng hàng năm. Đây là một truyền thống có từ năm 1947, như một cách nói lời cảm ơn vì Anh đã hỗ trợ quốc gia Bắc Âu trong Thế chiến thứ hai.

Thông Giáng sinh có thể phát triển khổng lồ cao tới 130 m.

Tỏa bóng mát bằng sân bóng đá

Cây thông Noel tạo hệ sinh thái riêng. Một cây thông Noel có bóng mát bằng sân bóng đá tạo ra một hệ sinh thái riêng biệt. "Giống như có một quần xã sinh vật khác ở trên cây vậy", Brian French - người leo núi chuyên nghiệp, nghiên cứu về thực vật - nói.

Brian French cho biết thêm, đối với những cây cao hơn 30 m, nền đất rừng dưới gốc ẩm ướt và tơi xốp, trong khi trên ngọn cây, gió thổi liên tục tạo ra không khí mát mẻ, khô ráo. Các hốc cây, nhánh cây là nơi ẩn náu tuyệt vời cho những loài chim, cú, sóc bay, chuột… Đồng thời, các loài địa y phát triển mạnh ở những cây lâu năm giúp cung cấp thức ăn mùa đông cho các loại sóc bay.

Cây thông có thể ảnh hưởng bởi khí hậu trong tương lai. Các nhà nghiên cứu đang lo lắng hiện tượng biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến cây thường xanh bản địa. Nếu nhiệt độ mùa đông không đủ lạnh, một số loài cây có thể không nhận được thông điệp cần thiết để "đánh thức" trong mùa xuân.

Nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của cây. Nhiệt độ mát hay ấm hơn đều làm thay đổi quá trình phát triển sinh lý của cây. Nhiệt độ quá cao có thể gây hại cho cây vân sam, linh sam và họ hàng của chúng vì đơn giản là những loại cây này không chịu được nóng. Cây thông Noel đầu tiên thực ra không phải là một cây. Người Đức đã làm nên cái cây này từ lông của những con ngỗng đã chết.

Biểu tượng cho sự sinh sôi, vượt qua nghịch cảnh

Trong khi người châu Á dùng đào, quất, mai làm biểu tượng khi Tết đến, phương Tây lại chỉ có cây thông hoặc vân sam (thuộc họ thông) với màu xanh rì, được trang trí rực rỡ bởi rất nhiều phụ kiện.

Theo quan niệm của họ, màu xanh này được mô tả là "vĩnh cửu" và tượng trưng cho sự phồn vinh, ấm no. Việc dùng cây xanh để ăn mừng trong mùa đông đã có từ trước khi chúa Giê-su ra đời. Những cây thông biểu tượng cho sự sinh sôi, vượt qua nghịch cảnh vẫn đâm chồi, nảy lộc….

Cây thông Noel được trồng tự nhiên có thể tạo cho mình một hệ sinh thái riêng, cung cấp môi trường sống cho động vật hoang dã và còn góp phần không nhỏ vào quá trình thụ phấn ở thực vật. Một cây thông Giáng sinh trung bình chứa khoảng 30.000 con bọ và côn trùng. Trung bình có khoảng 36 triệu cây thông Noel được bán ra mỗi năm và phải mất từ 7 đến 10 năm, những cây này mới được tái sinh lại…

Trung bình có khoảng 36 triệu cây thông Noel được bán ra mỗi năm.

Chịu lạnh khủng khiếp

Loài thông có thể chịu lạnh ở nhiệt độ -196 độ C. Sức chịu lạnh đáng kinh ngạc này giúp những cây thông ở khu rừng phía Bắc Siberia, nơi nhiệt độ mùa đông hạ xuống - 60 độ C, sống sót.

Richard Strimbeck, một nhà sinh vật học tại ĐH Khoa học và Công nghệ Na Uy, cho rằng rất có thể sức chịu lạnh đến từ việc các mô cây biến thành dạng "thủy tinh". Trong đó, từ "thủy tinh" ở đây có nghĩa là chất rắn trong suốt. Tuy nhiên, các mô không có cấu trúc tinh thể, chúng làm từ các loại đường, protein và các phân tử nước, thay vì silic như thủy tinh thật.

Khi chưa phát minh ra điện và đèn nháy, người ta trang trí cây thông Noel bằng những ngọn nến để tạo sự lung linh, ấm áp. Tất nhiên điều này sẽ hoàn toàn giết chết cây thông và sau đó nó chỉ có thể làm hàng rào hoặc củi đun, không thể tái sinh bằng cách đem trồng lại dùng cho mùa sau.

Giúp nhện phát triển và có thể giết người

Cây thông Noel là nhà của loài nhện tarantula, phía Nam Siberia, Nga. Cây thông và nhện tarantula là 2 thứ luôn xuất hiện cùng nhau như hình với bóng. Ở vùng núi phía Nam Appalachia giữa vùng Đông Tennessee và Bắc Carolina (Mỹ), những cây vân sam có chiều cao tới hơn 100 m cũng là nhà của loài tarantula nhỏ nhất thế giới - nhện rêu Microhexura montivaga.

Có chiều dài chỉ gần 1/4 cm, Microhexura montivaga là loài có nguy cơ tuyệt chủng cao và rất khó để bắt chúng. Toàn thân phủ màu nâu, chúng sống rất ít trên các đỉnh núi, với cộng đồng nhỏ. Loài linh sam bản địa (Abies fraseri) và vân sam đỏ (Picea rubens) giữ đá, rong rêu ở dưới luôn mát mẻ, ẩm ướt, là môi trường hoàn hảo cho nhện trú ngụ.

Một tin giật gân đến từ Đại học New York cho biết, cây thông Noel có thể giết người bởi hội chứng "cây thông Noel". Hội chứng này gây ra một loạt các căn bệnh, trong đó có cả căn bệnh viêm phổi nguy hiểm. Theo nghiên cứu, trên cây thông có một loại nấm mốc chứa các mầm mống có thể kích hoạt các phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm, hãy thận trọng với nó.

Tận hưởng mùa Giáng sinh rực rỡ tại Pháp

Đây là những điều bạn không nên bỏ lỡ để có thể ăn mừng Giáng sinh tuyệt vời ở Paris - thủ đô nước Pháp.

Nguyễn Hưng (Ảnh: Kew)