Những tác phẩm, bảo vật quốc gia lần đầu công bố của họa sĩ Tô Ngọc Vân

11 giờ trước Gốc

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ra mắt không gian trưng bày Chuyên đề đặc biệt, riêng về liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân (1906 - 1954), một trong những danh họa tiêu biểu nhất của nền mỹ thuật hiện đại và mỹ thuật cách mạng Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 100 năm Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925 - 2025).

Tại không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt, riêng về liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân, lần đầu tiên công chúng được tiếp cận tuyển chọn 26 tác phẩm thuộc các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... do họa sĩ Tô Ngọc Vân sáng tác trong giai đoạn trước và sau 1945, phản ánh rõ nét sự chuyển biến sâu sắc trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của họa sĩ Tô Ngọc Vân, qua đó thể hiện hành trình của người nghệ sĩ. Bên cạnh đó, chuyên đề đặc biệt còn giới thiệu một số kỷ vật quý giá của họa sĩ Tô Ngọc Vân do gia đình lưu giữ.

Liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình: biến hội họa thành tiếng nói của dân tộc Việt Nam trên con đường giành độc lập và khẳng định bản sắc.

Tại buổi ra mắt chuyên đề, ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết: “Bảo tàng hiện đang lưu giữ 45 tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, trong đó có bức tranh Bảo vật quốc gia “Hai thiếu nữ và em bé” (sáng tác năm 1944), trong chuyên đề đặc biệt lần này, chúng tôi lựa chọn và giới thiệu đến công chúng 26 tác phẩm, thuộc các chất liệu Sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... thể hiện rõ nét và đầy đủ về hành trình nghệ thuật, phong cách của liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân, một người nghệ sĩ tài hoa, biểu tượng của người nghệ sĩ -chiến sĩ”.

Tại không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt, riêng về liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân, công chúng lần đầu được tiếp cận Bảo vật quốc gia, bức tranh lụa “Hai thiếu nữ và em bé” được họa sĩ sáng tác năm 1944.

Tại không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt, riêng về liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân trung bày nhiều tác phẩm sơn mài, một chất liệu ít thấy trong các sáng tác của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

“Có một điều đáng tiếc là hiện nay bảo tàng không lưu giữu tác phẩm tiêu biểu nhất của họa sĩ Tô Ngọc Vân, bức tranh “Thiếu nữ bên hoa huệ”. Tuy nhiên, lần trung bày này bảo tàng có trưng bày những tác phẩm sơn dầu, một chất liệu ít thấy trong các sáng tác của họa sĩ Tô Ngọc Vân, bức tranh “Thiếu nữ bên hoa sen”, và đặc biệt là Bảo vật quốc gia - bức tranh “Hai thiếu nữ và em bé”, đây là lần đầu tiên những tác phẩm này được giới thiệu tới công chúng.

Các tác phẩm, hiện vật trưng bày thể hiện rõ nét và đầy đủ về hành trình nghệ thuật, phong cách sáng tác của liệt sĩ, họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân không chỉ là người đặt nền móng cho mỹ thuật cách mạng Việt Nam mà còn là cầu nối quan trọng giữa hai nền mỹ thuật: từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương đến Trường Mỹ thuật Việt Nam (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), nơi ông giữ vai trò Hiệu trưởng đầu tiên của nền mỹ thuật cách mạng.

Cuộc đời của họa sĩ Tô Ngọc Vân là biểu tượng của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc. Ông đã hy sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 khi đang trực tiếp ra mặt trận ghi chép, ký họa. Những tác phẩm cuối cùng của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật đặc sắc mà còn là những tư liệu lịch sử vô giá, ghi lại chân thực tinh thần Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến oanh liệt.

Những tác phẩm kỹ họa giấy bằng bút chì, mực của họa sĩ Tô Ngọc Vân sáng tác trong giai đoạn trước và sau năm 1945.

Trong nỗ lực lan tỏa những giá trị nghệ thuật và lịch sử ấy, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ quý báu từ gia đình họa sĩ Tô Ngọc Vân, cho phép Bảo tàng mượn và trưng bày những kỷ vật vô giá của danh họa.

Kiến trúc sư Tô Ngọc Thạch, con trai út của họa sĩ Tô Ngọc Vân chia sẻ: “Số lượng các tác phẩm của họa sĩ Tô Ngọc Vân rất nhiều, nhưng ở đây cũng chỉ có một số tác phẩm được chọn lọc để trung bày, đủ nói lên một phần nào đó về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ. Cũng với các tác phẩm, họa sĩ hi sinh tại Điện Biên Phủ nên có nhiều kỷ vật gia đình không lưu trữ được. Trong buổi trung bày này chỉ có một số kỷ vật mà may mắn là gia đình còn lưu giữ, hi vọng cũng có thể biểu đạt tới công chúng về con người, sự nghiệp sáng tác nghệ thuật của họa sĩ”.

Kỷ vật của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình: biến hội họa thành tiếng nói của dân tộc Việt Nam trên con đường giành độc lập và khẳng định bản sắc. Chuyên đề đặc biệt này như một hành trình sáng tạo và thay đổi phi thường của họa sĩ: từ người họa sĩ lãng mạn trở thành người chiến sĩ cầm bút, người đã hiến dâng trọn vẹn cuộc đời mình cho nghệ thuật và Tổ quốc.