Những thanh âm từ tình yêu nghệ thuật

Kết nối Việt Nam và thế giới

“Các nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế đã có sự kết hợp rất tuyệt vời. Sự hòa quyện của tâm hồn, cảm hứng của các nghệ sĩ cho thấy giữa những solist hàng đầu của quốc tế và các nghệ sĩ Việt Nam, Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam hầu như không có khoảng cách. Họ cho chúng ta cảm nhận sự tươi mới, hấp dẫn của những tác phẩm âm nhạc đích thực. Những rung động, sự đồng điệu, hòa quyện của tâm hồn trong chương trình đã thêm một lần nữa khẳng định sự kỳ diệu của âm nhạc và nghệ thuật đích thực thì không có biên giới”.

Đây là chia sẻ của PGS.TS, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam với chúng tôi khi ông tham dự đêm hòa nhạc đặc biệt kỷ niệm 1 năm khánh thành Nhà hát Hồ Gươm “The First Sounds of Love” vào tháng 7/2024.

Các nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam và thế giới giao lưu trong đêm hòa nhạc kỷ niệm 1 năm khánh thành Nhà hát Hồ Gươm.

Những nhận định của PGS.TS, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân về đêm hòa nhạc “The First Sounds of Love” cũng là chia sẻ có khá nhiều điểm tương đồng với những ý kiến mà chúng tôi ghi nhận được từ hàng ghế khán giả của chương trình này nói riêng, về nhiều chương trình nghệ thuật khác tại Nhà hát Hồ Gươm nói chung. Đạo diễn kiêm biên kịch đến từ châu Âu – bà Beverly Blankenship cũng từng bày tỏ sự ngạc nhiên đầy thú vị khi đến xem biểu diễn tại Nhà hát. Nữ đạo diễn cho biết, bà đã 2 lần có mặt ở Nhà hát Hồ Gươm.

“Lần thứ nhất là tôi xem vở Giselle, lần thứ hai là xem vở Carmen. Tôi rất ấn tượng với cách khán giả thưởng thức tác phẩm hàn lâm ở đây. Họ rất chú tâm. Điều đó cho thấy, dường như nghệ thuật hàn lâm đã có chỗ đứng trong thị trường nghệ thuật Việt Nam”, bà Beverly Blankenship nói.

Sự đón nhận của khán giả đối với mỗi chương trình là những tín hiệu lạc quan cho thị trường nghệ thuật biểu diễn, đặc biệt là nghệ thuật hàn lâm trong bối cảnh có nhiều khó khăn như hiện nay. Được biết, cùng với hơn 70 chương trình đã được biểu diễn, đến nay, Nhà hát Hồ Gươm là một trong số rất ít các nhà hát công bố kịch mục trước cả năm.

Cụ thể, trong kế hoạch mới nhất, Nhà hát đã có lịch biểu diễn nhiều chương trình lớn đến cuối năm 2024 và đầu năm 2025, trong đó có những chương trình biểu diễn của các dàn nhạc, nghệ sĩ nổi tiếng của thế giới như Dàn nhạc Les Musiciens du Louvre, Đoàn Ballet Malandain Ballet Biarritz, Dàn nhạc giao hưởng Nhà hát Hoàng gia Versaille, Dàn nhạc thính phòng Vienna… Những kết quả này bước đầu cho thấy, mong muốn của Nhà hát Hồ Gươm về việc đưa tinh hoa nghệ thuật thế giới về Việt Nam và đưa văn hóa, nghệ thuật Việt Nam ra thế giới đã dần thành hiện thực.

Hướng tới phát triển bền vững

Thực tế, ngay từ khi “ra đời”, Nhà hát Hồ Gươm đã nhận được sự quan tâm đặc biệt. Bởi lẽ, Nhà hát không chỉ được tọa lạc ở vị trí đắc địa của Thủ đô mà còn “ghi điểm” khi được đầu tư hệ thống âm thanh, ánh sáng hiện đại hàng đầu thế giới. Giữa bối cảnh “tấc đất tấc vàng”, bài toán phát triển kinh tế vẫn đang là áp lực lớn, chắc chắn, nếu không có sự quyết tâm, tình yêu dành cho nghệ thuật và tâm huyết dành cho văn hóa, có lẽ, việc dành quỹ đất và tập trung đầu tư cho một thiết chế văn hóa mới ở khu vực trung tâm đô thị như Thủ đô sẽ khó thành hiện thực.

Một thực tế khác là thời điểm Nhà hát Hồ Gươm được đầu tư xây dựng, Hà Nội đã có khoảng 20 nhà hát nhưng hầu như chưa được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, kỹ thuật. Nhiều nhà hát xuống cấp, lạc hậu. Ngay cả các nhà hát trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quản lý cũng được nhận định là chưa đáp ứng nhu cầu làm việc, tập luyện và biểu diễn như mong muốn. Nhiều đơn vị nghệ thuật có trụ sở làm việc nhưng chưa có cơ sở biểu diễn như Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam, Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam.

Ngược lại, có đơn vị đã có cơ sở biểu diễn như Nhà hát Chèo Việt Nam lại chưa có trụ sở làm việc riêng. Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát nghệ thuật đương đại Việt Nam có cơ sở biểu diễn nhưng sức chứa nhỏ…

Vì thế, một nhà hát với cơ sở vật chất hiện đại, ở ngay trung tâm Thủ đô như Nhà hát Hồ Gươm được chào đón. Như lẽ tất nhiên, kèm theo đó là không ít kỳ vọng về một công trình văn hóa xứng tầm cho sự phát triển nghệ thuật nói riêng, góp phần vun bồi và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa trong phát triển đất nước một cách bền vững nói chung.

Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân nhận định: “Nhà hát Hồ Gươm mới hoạt động được hơn một năm nhưng đã đưa được rất nhiều chương trình hòa nhạc có chất lượng cao, không chỉ là hòa nhạc cổ điển mà còn có các chương trình biểu diễn âm nhạc khác. Các chương trình thu hút được khán giả. Tinh hoa âm nhạc thế giới và của Việt Nam được đưa đến với công chúng là một trong những thành công nổi bật của Nhà hát Hồ Gươm.

“Âm nhạc, nghệ thuật góp phần trực tiếp vào xây dựng đời sống tinh thần, tạo năng lượng mới, tinh thần mới cho con người. Trong giai đoạn hiện nay, điều này càng cần thiết. Với Thủ đô Hà Nội, bên cạnh việc phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất thì một trong những vấn đề phải rất chú trọng là nâng cao đời sống tinh thần. Hy vọng, cùng với đà phát triển đang có, Nhà hát Hồ Gươm sẽ tiếp tục có phương pháp tuyển chọn, xây dựng chương trình phong phú hơn, chất lượng hơn, mời gọi được nhiều nghệ sĩ của thế giới đến biểu diễn, để Nhà hát Hồ Gươm không chỉ là địa chỉ hoạt động âm nhạc nói riêng, nghệ thuật nói chung của Hà Nội mà còn của khu vực và thế giới”, PGS.TS,Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân chia sẻ.

Ngôi sao nhạc cổ điển thế giới Katherine biểu diễn trong chương trình “The First Sounds of Love”.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cũng cho rằng, việc phát huy giá trị của Nhà hát Hồ Gươm thời gian qua tạo điều kiện để nghệ thuật phát triển và nghệ sĩ cống hiến nhiều hơn cho công chúng, góp phần xây dựng và phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam, giúp lan tỏa những giá trị và tinh hoa văn hóa Việt Nam và thế giới. Các chương trình biểu diễn tại Nhà hát Hồ Gươm tạo điều kiện tốt cho việc giao lưu, học hỏi và trao đổi nghệ thuật giữa Việt Nam và các nước, làm phong phú hơn đời sống tinh thần của người dân, nâng cao nhận thức về văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

“Kết quả hoạt động của Nhà hát Hồ Gươm một năm qua đã bước đầu cho thấy, Nhà hát này không chỉ là một công trình kiến trúc, thiết chế văn hóa mang ý nghĩa văn hóa mà còn có thể tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội cho Hà Nội cũng như cả nước. Chúng ta không thể bỏ qua những lợi ích kinh tế mà Nhà hát mang lại, từ việc giúp thu hút đầu tư vào lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật đến việc thúc đẩy các ngành dịch vụ kèm theo như khách sạn, nhà hàng, giao thông... cho Thủ đô cũng như cả nước”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định.

Về vấn đề này, Thiếu tướng, NSND Nguyễn Công Bẩy, Phó Cục trưởng Cục Công tác đảng và Công tác chính trị - Bộ Công an, Giám đốc Nhà hát Hồ Gươm cho hay, thời gian qua, Nhà hát đã được vận hành hiệu quả, chú trọng giao lưu hợp tác với các nhà hát trong nước, quốc tế, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà các đồng chí lãnh đạo Bộ Công an giao. Nhà hát luôn sáng đèn với nhiều chương trình nghệ thuật đỉnh cao, góp phần quảng bá văn hóa, du lịch của Thủ đô Hà Nội và của đất nước.

Thiếu tướng Nguyễn Công Bẩy cũng bày tỏ: “Dù bước đầu có thể còn nhiều khó khăn nhưng chúng tôi hy vọng Nhà hát Hồ Gươm sẽ từng bước trở thành điểm đến không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhân dân và cán bộ chiến sĩ, góp phần thúc đẩy phát triển văn hóa nghệ thuật, để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, sức mạnh nội sinh của đất nước theo đúng quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển văn hóa, con người Việt Nam”.

Hoa Nguyễn