Những tín hiệu tích cực từ việc thử nghiệm thuốc tiềm năng chữa ung thư tại Việt Nam

Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Hữu Khiêm, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội, thăm khám một người tham gia nghiên cứu. (Ảnh: BVCC)

Nghiên cứu VISTA-1 về thuốc miễn dịch đường uống RBS2418, do Công ty dược sinh học Riboscience (Mỹ) phát triển, có sự tham gia của các chuyên gia từ Đại học Stanford (Mỹ). VISTA-1 được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt vào tháng 9/2024 và Bộ Y tế Việt Nam cấp phép vào tháng 12/2024.

Trong nghiên cứu pha 1 tại Mỹ, RBS2418 ghi nhận dữ liệu ban đầu về độ an toàn và khả năng dung nạp. Ở pha 2A, nghiên cứu tiếp tục đánh giá tính an toàn và hiệu quả tiềm năng của thuốc. Đây là lần đầu tiên Việt Nam tham gia một nghiên cứu lâm sàng thuốc điều trị ung thư ngay từ giai đoạn 2A với vai trò là điểm nghiên cứu chính.

Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh là đơn vị đầu tiên và duy nhất ngoài Mỹ tham gia nghiên cứu này trên thế giới. Đặc biệt, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh có các chuyên gia đủ năng lực và thiết bị phòng Labo hiện đại để thực hiện “xét nghiệm trung tâm” (central lab) ngay tại chỗ mà không phải chuyển mẫu xét nghiệm ra nước ngoài như trước đây.

Đến nay, sau 3 tháng, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh đã tiếp nhận và sàng lọc hàng trăm bệnh nhân, trong đó 8 người đang được điều trị theo phác đồ nghiên cứu VISTA-1.

Bệnh nhân M, 50 tuổi, mắc ung thư đại trực tràng di căn gan, đã trải qua các phác đồ điều trị khác nhau như hóa trị, thuốc đích song không đáp ứng. Bác sĩ tư vấn ông chuyển sang chăm sóc giảm nhẹ nhằm hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và duy trì chất lượng sống trong bối cảnh bệnh tiếp tục tiến triển.

Máy Slide Scanner 3D-Histech ứng dụng trí tuệ nhân tạo, giúp quét và số hóa toàn bộ tiêu bản mô học với độ phân giải cực cao, là công cụ quan trọng để đánh giá chỉ dấu sinh học trong nghiên cứu VISTA-1. (Ảnh: BVCC)

Tháng 1/2025, ông đăng ký tham gia nghiên cứu VISTA-1. Qua quá trình thăm khám và xét nghiệm sàng lọc theo đúng các tiêu chuẩn khắt khe của nghiên cứu VISTA-1 tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, ông được đánh giá đủ điều kiện và trở thành người đầu tiên tại Việt Nam tham gia nghiên cứu này.

Ông M. chia sẻ, nhờ cơ hội tham gia nghiên cứu này, ông cảm thấy tinh thần nhẹ nhõm và có thêm hy vọng.

Cũng như bệnh nhân M., bệnh nhân C. (75 tuổi) cũng là những người đầu tiên đăng ký tham gia nghiên cứu. Ông C. phát hiện ung thư đại trực tràng giai đoạn 3 từ năm 2023, ông được hóa trị và phẫu thuật. Một tháng sau, khối u di căn vào phổi, bác sĩ chỉ định ông đốt sóng cao tần điều trị khối u phổi, kết hợp truyền hóa chất. Bệnh tiếp tục tiến triển, bác sĩ đổi sang phác đồ liệu pháp nhắm trúng đích. Tuy nhiên sau một tuần, ông phải dừng điều trị do tác dụng phụ của thuốc.

Là một trong số ít bệnh nhân cao tuổi đủ điều kiện tham gia nghiên cứu VISTA-1, ông C. tâm sự, thuốc nghiên cứu dùng đường uống nên có thể sử dụng ngay tại nhà, không cần nhập viện truyền như những loại thuốc miễn dịch thông thường. Điều này rất tiện lợi, nhất là với người già, đi lại khó khăn và ở xa bệnh viện.

"Sau một tháng điều trị theo nghiên cứu, tôi vẫn sinh hoạt hàng ngày bình thường và chưa ghi nhận dấu hiệu bất thường đáng kể", ông C. tâm sự.

Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Hữu Khiêm, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nghiên cứu viên chính, cho biết các bệnh nhân đang được theo dõi chặt chẽ về tính an toàn và khả năng đáp ứng thuốc nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu chưa ghi nhận triệu chứng bất thường đáng kể nào liên quan đến thuốc nghiên cứu ở các bệnh nhân sử dụng thuốc trong 3 tháng qua.

Theo bác sĩ Khiêm, đối với người bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn tiến triển không còn đáp ứng với các phác đồ điều trị hiện tại, mỗi tiến triển về thời gian sống thêm trong quá trình tham gia nghiên cứu đều mang ý nghĩa rất lớn.

"Các phản hồi ban đầu từ người bệnh là những ghi nhận quan trọng trong quá trình theo dõi, hỗ trợ đánh giá tính an toàn và hiệu quả của thuốc RBS2418. Các bệnh nhân sẽ tiếp tục được theo dõi và đánh giá ở các mốc thời gian dự kiến là tuần thứ 6, 12 và 20, thông qua chụp cắt lớp vi tính, xét nghiệm các chỉ số sinh học bảng câu hỏi đánh giá chất lượng cuộc sống", bác sĩ Khiêm cho hay.

Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Jeffrey S. Glenn, Viện trưởng Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford (Mỹ), trưởng nhóm nghiên cứu VISTA-1, cho biết ông rất ấn tượng với tiến độ thu tuyển bệnh nhân tại Việt Nam trong 3 tháng qua.

VISTA-1 là nghiên cứu quốc tế đầu tiên trong lĩnh vực ung thư mà Việt Nam tham gia ngay từ pha 2A là giai đoạn đánh giá về hiệu quả của thuốc phát minh. Để chuẩn bị cho nghiên cứu quan trọng này, Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) đã đầu tư mạnh mẽ để phát triển phòng Labo trung tâm đạt tiêu chuẩn ISO 15189 cho các lĩnh vực Huyết học-Sinh hóa-Vi sinh và Sinh học phân tử của Bộ Y tế.

Ứng dụng Robot Artis Pheno hiện đại trong điều trị nhiều bệnh lý ung thư phức tạp. (Ảnh: BVCC)

Theo bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), trước đây, bệnh nhân Việt Nam, đặc biệt là người mắc các bệnh hiểm nghèo như ung thư, thường bị hạn chế thông tin về các phác đồ nghiên cứu thuốc mới và tiên tiến trên thế giới, do đó phải tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài.

Việc Việt Nam tham gia các nghiên cứu quốc tế như VISTA-1 giúp bệnh nhân có thể tiếp cận ứng cử viên thuốc mới ngay tại các bệnh viện trong nước. Các nhà khoa học, bác sĩ Việt Nam cũng có cơ hội tiếp cận sớm với quy trình nghiên cứu chuyên nghiệp và thuốc phát minh hàng đầu thế giới, thay vì chỉ được tiếp cận ở giai đoạn muộn trong nghiên cứu trước đây.

TRẦN LAM