Những toan tính của Tổng thống Mỹ tại Honduras

Hai ứng cử viên tổng thống Honduras Nasry Asfura (phải) và Salvador Nasralla. Ảnh: Strategicenergycorp.com

Theo hãng thông tấn Anadolu, tính đến ngày 5-12 (giờ địa phương), với hơn 86% số phiếu được kiểm, ứng cử viên Nasry Asfura đã dẫn trước đối thủ Salvador Nasralla, với khoảng cách sít sao (1.114.604 phiếu so với 1.090.641). Trước đó, chỉ 2 ngày trước cuộc bỏ phiếu (ngày 30-11), Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội: “Nếu Nasry Asfura không thắng cử, Mỹ sẽ không lãng phí tiền của mình (hàm ý Mỹ sẽ cắt viện trợ cho Honduras)”. Thông điệp của ông Trump rất rõ ràng: Washington muốn có một đồng minh tin cậy tại quốc gia Trung Mỹ nhỏ bé này và ứng cử viên đó chính là Nasry Asfura.

Trong bối cảnh Honduras chìm trong bạo lực băng đảng và buôn ma túy, sự can thiệp bất ngờ của Tổng thống Donald Trump khiến dư luận phải đặt câu hỏi: Tại sao lãnh đạo của Mỹ lại quan tâm nhiều đến quốc gia Trung Mỹ này đến vậy?

Theo ông Pascal Drouhaud, chuyên gia về Mỹ Latinh tại Viện Choiseul (Pháp), câu trả lời là buôn ma túy và di cư. Nằm giữa Nicaragua, El Salvador và Guatemala, Honduras là điểm trung chuyển quan trọng của cocaine từ Nam Mỹ đến thị trường Mỹ.

Ông Kevin Parthenay, đồng Chủ tịch Đài quan sát chính trị Mỹ Latinh và Caribbean, nhận định việc đảm bảo an ninh cho khu vực Trung Mỹ rất quan trọng với Tổng thống Donald Trump. Điều này là một phần của tầm nhìn rộng lớn hơn: biến Mỹ Latinh thành khu vực chịu sự kiểm soát của Mỹ. Việc có được Honduras được xem như một quân cờ chủ chốt trên bàn cờ Nam bán cầu.

Sự quan tâm này trùng hợp với một quá trình tái quân sự hóa của Mỹ, dù không nói ra. Từ tháng 8 năm nay, Washington, với lý do chống băng đảng ma túy, đã phát động một chiến dịch lớn triển khai tàu chiến và chiến đấu cơ ở vùng Caribe và Thái Bình Dương. Giữa tháng 11 vừa qua, chiến dịch “Southern Spear” được Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth công bố. Theo ông Pascal Drouhaud, đây là tính toán rõ ràng. Theo đó, Honduras giúp Mỹ kiểm soát Đại Tây Dương, còn El Salvador sẽ kiểm soát Thái Bình Dương. Đây là hai điểm then chốt trong địa chiến lược của Mỹ.

Vấn đề di dân cũng là trọng tâm chính. Mỗi năm, hàng ngàn người Honduras, cũng như người Venezuela và Haiti, đi qua đất Honduras trên con đường tiến về phía Bắc. Hiện có gần 2 triệu người Honduras sống ở Mỹ. Lượng kiều hối họ gửi về quê hương tương đương 25% GDP, tức khoảng 10 tỷ USD. Một sự phụ thuộc mà không chính phủ Honduras nào muốn thoát khỏi.

Từ năm 2025, Honduras đã tăng cường hợp tác với Mỹ về vấn đề nhập cư. Một thỏa thuận ký tại Washington cho phép Mỹ đưa trở lại Honduras những người di cư không phải công dân Honduras, để họ nộp đơn xin tị nạn tại đây.

Tuy nhiên, theo chuyên gia về Mỹ Latinh Jean-Jacques Kourliandsky của Quỹ Jean-Jaurès (Pháp), các tính toán của Washington không chỉ giới hạn trong lĩnh vực an ninh. Trong nhiều năm, Mỹ Latinh đã trở thành một trong những khu vực cạnh tranh ngoại giao chính giữa Mỹ và Trung Quốc.

Cuộc cạnh tranh càng gay gắt khi Bắc Kinh đã trở thành một đối tác kinh tế không thể bỏ qua trong vòng 15 năm qua. Đến mức, Trung Quốc giờ đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất hoặc thứ hai của nhiều quốc gia trong khu vực. “Tổng thống Donald Trump theo đuổi một mục tiêu đơn giản, đó là tránh để một chính phủ Honduras có thể xích lại gần đối thủ chính của Mỹ là Trung Quốc”, ông Kourliandsky nói.

MINH CHÂU