Nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây nghiện nguy hiểm cho học sinh

Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử (vape) đã trở thành một hiện tượng phổ biến trong giới trẻ, từ học sinh đến sinh viên. Với hình ảnh hiện đại, mùi hương đa dạng và quảng cáo "ít hại hơn thuốc lá truyền thống", nhiều người trẻ tin rằng vaping là lựa chọn an toàn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc sử dụng vape thường xuyên không chỉ gây nghiện mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy sức khỏe, tâm lý và xã hội.

Hiểu lầm tai hại của học sinh về tác hại của thuốc lá điện tử

Thanh thiếu niên thường có nhận thức sai lầm rằng thuốc lá điện tử ít gây hại và ít gây nghiện hơn so với thuốc lá truyền thống. Điều này dẫn đến việc nhiều học sinh, sinh viên thử dùng và tiếp tục sử dụng thiết bị này. Thống kê cho thấy, tỷ lệ học sinh từ 13–15 tuổi từng thử vape đã lên tới khoảng 14%, trong đó có gần 7% sử dụng trong vòng 30 ngày qua. Những con số này phản ánh một xu hướng đáng lo ngại, khi nhiều người trẻ tiếp xúc với nicotine và các hóa chất độc hại ngay từ độ tuổi đang phát triển.

Các nghiên cứu trên thế giới cũng ghi nhận rằng hàng triệu thanh thiếu niên đang sử dụng vape, với tỷ lệ sử dụng ở nhóm tuổi này cao hơn nhiều so với người trưởng thành. Đây là dấu hiệu cảnh báo rằng vape đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng toàn cầu.

Thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử gây tác hại lâu dài đến sức khỏe.

Nicotine là chất gây nghiện nguy hiểm ở tuổi phát triển

Nicotine là chất chính khiến người sử dụng vape bị lệ thuộc. Ở thanh thiếu niên, não vẫn đang trong giai đoạn phát triển, nên tác động của nicotine còn mạnh hơn nhiều so với người trưởng thành. Việc tiếp xúc với nicotine có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh, làm thay đổi khả năng tập trung, học tập, kiểm soát cảm xúc và xung động.

Nhiều học sinh, sinh viên sử dụng vape cho thấy ít nhất một triệu chứng phụ thuộc nicotine, và những người này có xu hướng sử dụng sản phẩm với tần suất cao hơn theo thời gian. Việc lệ thuộc nicotine không chỉ khiến họ khó từ bỏ thói quen mà còn làm tăng nguy cơ chuyển sang hút thuốc lá truyền thống hoặc các chất gây nghiện khác.

Nicotine trong vape ảnh hưởng não bộ và tăng nguy cơ nghiện.

Không chỉ ảnh hưởng sinh lý, vaping còn tác động đến tâm lý và các mối quan hệ xã hội của người trẻ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng thanh thiếu niên sử dụng vape có xu hướng gặp các triệu chứng trầm cảm, lo âu và căng thẳng cao hơn so với những người không sử dụng. Sự lệ thuộc vào sản phẩm, áp lực từ bạn bè và ảnh hưởng từ mạng xã hội góp phần hình thành các hành vi nguy cơ và tăng cảm giác căng thẳng.

Nhiều học sinh coi vaping là cách "giải tỏa stress" hay thể hiện phong cách, nhưng thực chất nicotine chỉ tạo cảm giác tạm thời dễ chịu, trong khi về lâu dài lại làm mức độ lo âu và căng thẳng tăng lên khi cơ thể lệ thuộc vào chất này.

Để giảm tác động của vape đối với thanh thiếu niên, các chuyên gia y tế khuyến cáo cần có các biện pháp đồng bộ:

Giáo dục nhận thức đúng đắn về tác hại của vape từ sớm trong trường học và gia đình.
Hạn chế quảng cáo hướng tới đối tượng trẻ tuổi, đặc biệt trên mạng xã hội.
Hỗ trợ tâm lý và cai nghiện phù hợp cho những người đã lệ thuộc nicotine.
Tăng cường hợp tác giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng để tạo môi trường lành mạnh, không khói nicotine.

Thuốc lá điện tử đang trở thành một mối nguy đối với giới trẻ. Tỷ lệ sử dụng tăng nhanh, sự phụ thuộc mạnh mẽ vào nicotine, các hệ lụy tâm lý – xã hội và nguy cơ kéo theo nghiện các sản phẩm khác khiến vape không thể xem nhẹ. Hiểu đúng và hành động kịp thời là yếu tố quan trọng để giúp thế hệ trẻ tránh được những hậu quả lâu dài không mong muốn, bảo vệ sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần.

Tổn thương phổi 100_ do hút thuốc lá điện tử, bé gái 12 tuổi ở Thái Lan nguy kịch, phải thở máy-SKĐS

Bs. Trần Mai Hoa