Niềm tin Công lý số 49: Bản lĩnh người Thẩm phán

Năm 1992, tại tỉnh Thanh Hóa xảy ra một vụ án đặc biệt nghiêm trọng ở một trong những ngân hàng tư nhân đầu tiên trên cả nước- Ngân hàng Cổ phần Nam Thành. Được thành lập bởi Lê Giàn (hay còn gọi là Lê Giành, Lên Giàn), Ngân hàng Nam Thành từng được ví như một điểm sáng trong hoạt động tín dụng của ngân hàng tư nhân trên cả nước.

Năm 1992, tại tỉnh Thanh Hóa xảy ra một vụ “đại án” liên quan đến một trong những ngân hàng tư nhân đầu tiên trên cả nước

Tuy nhiên một thời gian sau, cơ quan điều tra liên tiếp nhận được nhiều đơn tố cáo Lê Giàn cùng cộng sự có biểu hiện lừa đảo như: Tung ra chiêu trả lãi suất cao, vay tiền rồi không trả. Có người dân đã cho Ngân hàng Nam Thành vay đến 6 tỷ đồng.

Sau khi củng cố hồ sơ, CQĐT đã khởi tố, bắt tạm giam Lê Giàn (Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng), cùng bị khởi tố có một số cán bộ lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa lúc đó.

Theo hồ sơ vụ án, ngày 10/12/1988, Lê Giàn đã gửi đơn đến Chủ tịch UBND tỉnh và Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh Thanh Hóa về việc “xin thành lập ngân hàng cổ đông tỉnh Thanh Hóa theo quy chế tổ chức và hoạt động kinh doanh”. Trong số thành viên HĐQT ngân hàng có Trịnh Tứ - nguyên Chánh văn phòng Tỉnh ủy Thanh Hóa.

Ngày 29/12/1988, UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định số 1560 cho phép thành lập ngân hàng tư nhân cổ phần do ông Lê Giàn làm Giám đốc, tên là Ngân hàng Cổ phần Nam Thành, đặt tại thị xã Thanh Hóa.

Ngày 1/8/1989, Tổng Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ra Thông báo số 186 ủy nhiệm cho Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh Thanh Hóa cấp giấy phép tạm thời cho Ngân hàng Cổ phần Nam Thành.

Bà Đặng Thị Thanh (Nguyên Thẩm phán, Phó Chánh Tòa- Tòa Hình sự TANDTC) là chủ tọa xét xử đại án liên quan Ngân hàng Cổ phần Nam Thành khi là Thẩm phán, Phó Chánh án TAND tỉnh Thanh Hóa

Ngày 31/8/1989, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh Thanh Hóa có Thông báo số 331 về việc cấp giấy phép tạm thời cho Ngân hàng Cổ phần Nam Thành. Thời gian của giấy phép tạm thời là 4 tháng, kể từ ngày 1/9/1989 đến ngày 31/12/1989.

Trong 2 năm hoạt động có phép và không phép, lãnh đạo Ngân hàng Cổ phần Nam Thành đã thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật như: Mua bán đồng rúp, lợi dụng lòng tin của người gửi để chiếm đoạt tài sản... Đồng thời, cá nhân Lê Giàn đã chỉ đạo Ngân hàng Nam Thành mở rộng các hoạt động kinh doanh trái với chức năng nhiệm vụ như kinh doanh chiếu, gạo, đá ốp lát...

Hậu quả, theo số liệu trên sổ sách cho tới ngày 31/08/1991, có 621 sổ tiết kiệm trị giá 906 triệu đồng, số vàng của 6 công dân gửi tại ngân hàng tương đương 28 triệu đồng, chứng chỉ trên 8 triệu và tài sản xã hội chủ nghĩa trên 1 tỷ đồng chưa được thanh toán.

Ngày 22/09/1993, Lê Giàn cùng các bị cáo khác bị đưa ra xét xử tại trụ sở TAND tỉnh Thanh Hóa về các tội “Cố ý làm trái, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của công dân, lam dụng chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa”; “lừa đảo chiếm đoạt tài sản của công dân; lừa đảo chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa”. Chủ tọa phiên tòa xét xử vụ án này là bà Đặng Thị Thanh, Phó Chánh án TAND tỉnh Thanh Hóa (sau này là Phó Chánh Tòa, Tòa Hình sự TANDTC).

Trong 4 ngày xét xử, các bị cáo không nhận tội như cáo trạng đã truy tố. Dù vậy, căn cứ vào các chứng cứ của cụ án, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Lê Giàn tổng cộng 20 năm tù về các tội danh “tàng trữ vũ khí trái phép; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân; lừa đảo chiếm đoạt tài sản công dân; lừa đảo chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa; sử dụng trái phép tài sản xã hội chủ nghĩa gây hậu quả nghiêm trọng.”

Bà Đặng Thị Thanh- khách mời tham gia Chương trình Niềm tin Công lý số 49

Chia sẻ trong chương trình Niềm tin Công lý, bà Đặng Thị Thanh nhớ lại “Đây là một vụ đại án liên quan đến lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, với số người bị hại lên đến hàng trăm người. Một trong những bị cáo của vụ án là cán bộ lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa lúc đó. Là thẩm phán chủ tọa phiên tòa, bà Thanh đã phải chịu rất nhiều áp lực. Tuy nhiên, đó cũng là thời điểm để người thẩm phán thể hiện bản lĩnh vững vàng, phẩm chất của một người cầm cân nảy mực, bảo vệ công lý”.

Để hiểu rõ hơn về những áp lực, hiểm nguy và bản lĩnh người thẩm phán khi xét xử vụ “đại án” trên, mời quý khán giả đón xem chương trình Niềm tin Công lý phát sóng lúc 22 giờ 30 phút, thứ 3 ngày 11/11/2025, trên Kênh VTV1 – Đài Truyền hình Việt Nam.

Trailer Niềm tin Công lý số 49: Bản lĩnh người Thẩm phán

Thu Trang