Niềm tin người tiêu dùng giảm mạnh, tác động đến hành vi mua sắm dù kinh tế tăng trưởng tích cực

Tại hội thảo trực tuyến của công ty quốc tế chuyên phân tích hành vi người tiêu dùng Worldpanel by Numerator, bà Phương Hồ, Giám đốc đối tác phân tích, cho biết các số liệu nửa đầu năm cho thấy một bức tranh kinh tế khá tích cực. Với nền tảng này, hoàn toàn có thể hy vọng tâm lý người tiêu dùng cũng sẽ diễn biến theo chiều hướng tích cực tương tự.

Tuy nhiên, khảo sát quý II/2025 của Worldpanel hồi tháng 6 cho thấy, chỉ 62% người tiêu dùng tin kinh tế sẽ cải thiện trong 12 tháng tới, thấp hơn nhiều so với mức thông thường 70 - 80%.

“Không phải sự sụt giảm nhỏ mà là một mức giảm đáng kể. Đây là mức độ tự tin thấp nhất chúng tôi ghi nhận được kể từ sau đại dịch COVID-19”, bà Phương cho biết.

Sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng ngày càng rõ ràng, ảnh hưởng đến các nhãn hàng và nhà bán lẻ.

Lý giải nguyên nhân niềm tin của người tiêu dùng giảm mạnh, chuyên gia cho biết những căng thẳng về thương mại quốc tế, áp lực thuế quan, biến động tỷ giá, đặc biệt giá vàng liên tục leo thang không chỉ gây ra bất ổn cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Đồng thời trong nước, liên tiếp xảy ra các vụ phát hiện hàng giả ở những ngành nhạy cảm như thực phẩm, sữa cho trẻ em và người già, tạo nên tâm lý lo ngại đến người tiêu dùng.

Kết quả khảo sát chỉ ra an toàn thực phẩm trở thành mối quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng. Song song với đó, họ cũng có những nỗi lo về thu nhập gia đình nè, sự ổn định việc làm và giá cả leo thang.

“Mặc dù nền kinh tế đang tăng trưởng tốt nhưng người dân vẫn cảm thấy có nhiều sự bất an, chủ yếu đến từ nỗi sợ về an toàn thực phẩm và áp lực tài chính", theo chuyên gia.

Đáng chú ý, khi niềm tin giảm xuống mức thấp như hiện nay, nó bắt đầu có ảnh hưởng đến hành vi mua sắm, cách chi tiêu và những thương hiệu mà người tiêu dùng lựa chọn.

Dữ liệu nghiên cứu hành vi người tiêu dùng do Worldpanel thực hiện đã tìm ra 3 thay đổi trong bối cảnh hiện tại.

Thứ nhất, người tiêu dùng cần sự an tâm, đặc biệt là đối với những ngành hàng nhạy cảm như thực phẩm hay dinh dưỡng cho trẻ em.

"Đối với các nhãn hàng, việc xây dựng niềm tin không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một cái yếu tố bắt buộc. Niềm tin không chỉ ảnh hưởng đến nhãn hàng mà còn tác động đến các kênh mua sắm. Do đó, đối với các nhãn hàng, việc kết nối, xây dựng niềm tin với người tiêu dùng không chỉ dừng lại việc là xây dựng thương hiệu mà còn là việc phải hiện diện ở đúng kênh người mua sắm tin tưởng", giám đốc của Worldpanel by Numerator phân tích.

Thứ hai, người tiêu dùng đang phải đối mặt với một bài toán cân bằng giữa giá cả và chất lượng, cả ở sản phẩm và địa điểm mua sắm.

Theo phân tích, các yếu tố hàng đầu để xây dựng hình ảnh một kênh mua sắm tốt bao gồm: các sản phẩm ở đó có thương hiệu rõ ràng, nguồn gốc minh bạch; kênh mua sắm đạt những tiêu chuẩn nhất định về vệ sinh; sản phẩm đa dạng; mang lại sự thoải mái cho khách hàng; có trách nhiệm với môi trường.

Nói thêm về vấn đề này, bà Phương nhận định, thời gian gần đây nhiều nhà bán lẻ đã đẩy mạnh nỗ lực quảng bá chất lượng sản phẩm, tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Đơn cử như sáng kiến chương trình Tích xanh trách nhiệm do Sở Công Thương TP HCM triển khai để xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn với sự tham gia của một số nhà bán lẻ lớn như Bách Hóa Xanh và Co.opmart.

Cuối cùng, thị trường đang chứng kiến sự gia tăng xu hướng “tiêu dùng có ý thức”, tức người tiêu dùng đang trở nên thận trọng hơn về ngân sách chi tiêu và sẽ điều chỉnh việc mua sắm tăng hay giảm tùy theo từng ngành hàng.

"Những thay đổi hành vi của người tiêu dùng không hẳn quá mới mà xu hướng đã xuất hiện từ trước. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, sự thay đổi trong chi tiêu của người tiêu dùng sẽ càng rõ ràng hơn và ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu các nhãn hàng và nhà bán lẻ", chuyên gia nhấn mạnh.

Đỗ Kiều