Ninh Bình: Khốn khổ vì bụi cảng than

Đại công trường cảng than dọc sông Đáy đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Sống chung cùng bụi than

Theo người dân địa phương, tình trạng ô nhiễm này đã diễn ra từ khi có những cảng than đầu tiên xuất hiện. Theo tìm hiểu của chúng tôi, dọc theo đê sông Đáy có 10 cảng than, đóng tàu và bốc xếp hàng hóa đang hoạt động, đó là: Công ty TNHH cảng đạm Ninh Bình, Công ty TNHH Tiến Mạnh, Công ty TNHH Mặt Trời Việt Ninh Bình, Công ty TNHH An Gia Bình, Công ty Cổ phần kinh doanh than miền Bắc –Vinacomin, Công ty đầu tư và thương mại Nam Phương Anh, Công ty TNHH Long Sơn, Công ty đầu tư thương mại Ninh Bình, Công ty TNHH TM&DV Hòa Khánh, Công ty TNHH Tân Phù Đổng.

Ghi nhận thực tế, các cảng than này nằm dọc theo đoạn đê sông Đáy thuộc khu vực cảng Khánh An. Các cảng than nằm ngay sát khu vực dân cư, cách nhà dân chỉ chục mét. Phía bên trong là các bãi tập kết than, ước tính tổng chiều dài lên tới hàng cây số. Các bãi than chất cao như núi, nhưng phần lớn không hề có bạt hay trang bị mái che. Vì thế mà mỗi khi có gió là bụi than lại bay mù mịt.

Phía trong công trường than, máy xúc, máy xay, xe ben ra vào nhộn nhịp, hoạt động không ngơi nghỉ. Quá trình di chuyển, xe làm rơi vãi nhiên liệu khiến bụi than bay xuống đường, bay vào nhà dân, khiến hàng nghìn hộ dân khu vực ven đê bị ảnh hưởng sức khỏe.

Bà Nguyễn Thị Sướng (80 tuổi, người dân thôn Phú Hào) không giấu nổi sự bức xúc: “Chục năm trước chỉ có vài cảng than thôi, nhưng khoảng 4-5 năm trở lại đây thì cảng than mọc lên nhiều hơn. Các cảng than mới nằm gần khu dân cư nên mỗi khi có gió bụi lại bay vào nhà chúng tôi, xe tải chở than qua đây bụi bay mịt mù. Nhà tôi mới quét khi nãy mà giờ lại đầy bụi than rồi”.

Còn chị Phan Thị Tâm, hàng xóm nhà bà Sướng bày tỏ: “Nhà tôi giờ chỗ nào cũng có bụi than, từ chỗ ăn, chỗ ngủ tới giếng nước, sờ đến chỗ nào cũng dính bụi than hết. Tôi chỉ cần mở cửa ra vài tiếng là bụi than lại bay ngập nhà. Con tôi đi học về chỉ mươi phút là người nó lấm lem như thể chui từ trong… mỏ ra vậy. Từ ngày có mấy cảng than, sức khỏe người dân khu này kém đi nhiều, vì ngày nào cũng phải “hít” bụi than. Dân chúng tôi cũng kiến nghị lên chính quyền nhiều rồi, nhưng đến nay có thấy thay đổi được gì đâu”.

Tìm hiểu được biết, từ tháng 5/2019 đến nay, người dân thôn Phú Hào, Phú Tân, xã Khánh Phú đã 4 lần chặn đường không cho xe của các doanh nghiệp ra vào để bốc than tại các bãi này. Trước sự gay gắt của người dân, chủ các cảng than hứa rằng sẽ hạn chế hoạt động máy móc và các xe, tuy nhiên, được một thời gian thì tình trạng này lại tiếp diễn như ban đầu.

Chính quyền địa phương bất lực?

Để hạn chế tình trạng rơi vãi than từ các xe, cũng như bụi than từ các mỏ bay xuống đường, chủ các cảng than đã họp bàn cùng chính quyền địa phương và đưa ra cam kết sẽ hạn chế bụi bằng việc tưới nước trong ngày. Song, theo ghi nhận của chúng tôi thì càng tưới nước, mặt đường lại càng trở nên ngập ngụa, bẩn thỉu.

Ông Phan Như Ngoạn, Chủ tịch UBND xã Khánh Phú thừa nhận: Tình trạng ô nhiễm bụi than từ các cảng than ngoài đê sông Đáy ảnh hưởng đến đời sống người dân địa phương trong nhiều năm qua là hoàn toàn chính xác.

Ông Ngoạn khẳng định: Trong 6 km tuyến đê qua xã Khánh Phú thì có tới 3km là có các cảng than hoạt động. Than chất cao như núi, mùa hè có gió Đông Nam thổi nên bụi từ các bãi than bay xa lắm, bay hết cả vào khu dân cư. Hơn nữa, tình trạng xe tải chở than chạy dọc tuyến đê, mỗi lần đi qua khu dân cư lại vương vãi than xuống đường, còn bụi thì bay vào nhà dân. Người dân nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương, nhưng do các cảng than này được tỉnh cấp phép nên xã cũng chỉ biết báo cáo lên huyện đề nghị xử lý.

Ông Ngoạn nói: “Thấy dân khổ như vậy, chúng tôi cũng cố gắng liên hệ với lãnh đạo các cảng than để tìm hướng giải quyết, nhưng họ dường như không hợp tác”.

Ngoài vấn đề ô nhiễm bụi than từ các cảng than gây ra, một vấn đề cũng đáng được lưu tâm khác là tình trạng đê sông Đáy đang xuống cấp khi mỗi ngày có tới hàng trăm lượt xe quá khổ, quá tải “cày” qua. Dọc tuyến đê này không khó để nhận ra những vết nứt, gãy chạy dài hàng chục mét, cùng với đó là việc xuất hiện ổ voi, ổ gà, sụt lún tại nhiều điểm.

Nhiều hộ dân thôn Phú Hào phản ánh về tình trạng nhà cửa của họ bị rung lắc, nức toác tại nhiều chỗ, nguyên nhân là do các xe trọng tải lớn liên tục chạy qua đây.

“Nhiều nhà ở đây mới xây xong đã thấy vết nứt dài cả mét rồi”, một người dân cho hay.

Điều đáng nói là đa phần các xe chở hàng, chở vật liệu đều là xe quá khổ, quá tải, có tải trọng từ 20-30 tấn, nhưng bất chấp biển giới hạn tải trọng 10 tấn, các xe này vẫn vô tư di chuyển, cày nát tuyến đê.

Ông Phan Như Ngoạn cho biết: Địa phương không đủ thẩm quyển để xử lý tình trạng các xe quá khổ, quá tải di chuyển trên đê. Vì sao, ngành liên quan cũng như lực lượng chức năng tỉnh Ninh Bình lại không có biện pháp ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp kinh doanh than tại đây?

Trịnh Minh