Nổ khí gas: Hậu quả khôn lường và những cảnh báo an toàn
Mỗi năm trên cả nước có hàng chục vụ nổ khí gas, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Cần biết những nguyên tắc an toàn để tránh rò rỉ và nổ khí gas.
Nổ khí gas gây hậu quả khôn lường
Có rất nhiều sự cố đáng tiếc từ rò rỉ gas, nổ bình gas trên cả nước trong thời gian gần đây, để lại hậu quả nặng nề cả về người và tài sản khiến chúng ta phải nghiêm túc nhìn nhận lại về nguyên tắc an toàn khi sử dụng gas.
Liên quan đến vụ nổ trên đường Yên Phụ (Hà Nội) vào sáng 15/8, đội cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn Công an quận Ba Đình cho biết nhiều khả năng nguyên nhân do nổ khí gas trong môi trường kín, khi nhân viên của đơn vị cung cấp gas sửa chữa, thay bình.
Cụ thể, vào khoảng 10h sáng ngày 15/8, tại số nhà 42 đường Yên Phụ xảy ra vụ nổ khí gas, nhiều đồ vật bị sức ép đã văng xa ra phía ngoài của ngôi nhà.
Tại hiện trường có 4 người bị thương, trong đó 1 người là nhân viên của quán ăn đang thay gas, 1 người giao hàng và 2 người khác.
Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, các bệnh nhân vào cấp cứu trong tình trạng bỏng nặng, kèm theo bỏng hô hấp. Hiện 3 trong số 4 bệnh nhân do bỏng nặng đã chuyển xuống Viện Bỏng quốc gia điều trị.
Trước đó, vào sáng 25/4/2023, tại quán bán đồ ăn tại khu vực nhà liền kề thuộc khu đô thị IEC (xã Tứ Hiệp) xảy ra vụ nổ khí gas cũng khiến nhiều cửa kính vỡ vụn, ít nhất 2 xe máy và ô tô bị hư hỏng. Ki ốt ở chung cư cạnh ngôi nhà xảy ra vụ nổ cũng bị vỡ kính. Rất may vụ việc không gây thiệt hại về người vì xảy ra lúc 5h sáng, khi chưa có người đi lại cũng như ở tại quán bán đồ ăn này.
Qua xác minh, công an nhận định do quán ăn sử dụng bình gas nấu nướng đã gây ra sự cố.
Những vụ rò rỉ, nổ bình gas không chỉ xảy ra ở các quán ăn, nơi có những bình gas công nghiệp lớn mà còn xảy ra ở nhà dân với bình gas loại 12kg. Vào ngày 23/11/2022, người dân trong hẻm 435 đường Huỳnh Tấn Phát (TP Hồ Chí Minh) nghe tiếng nổ lớn phát ra từ tầng trệt ở căn nhà trong hẻm. Đến nơi, người dân thấy ông La Ngọc Giàu (43 tuổi, ngụ quận 4) bị bỏng nặng toàn thân, trong nhà mùi khí gas bốc ra nồng nặc.
Nguyên nhân vụ nổ xuất phát từ việc bình gas nấu ăn của gia đình bị rò rỉ, sau đó ông Giàu có hút thuốc và dẫn đến vụ việc. Một thông tin quan trọng cho thấy, trước đó nhà này vừa thay bình gas.
Làm thế nào đảm bảo an toàn với bình gas?
Chỉ cần “search” (tìm kiếm) cụm từ “rò rỉ gas” hoặc “nổ bình gas”, có thể ra hàng chục kết quả về những sự cố khi sử dụng bình gas trên cả nước. Các vụ nổ liên quan đến rò rỉ bình gas đã xảy ra rất nhiều, gây thiệt hại cả về người và tài sản. Thế nhưng, nguyên tắc về an toàn với bình gas còn chưa được chú ý nhiều.
Tiến sĩ Đỗ Thanh Bái - Chủ tịch Hội đồng trách nhiệm xã hội tự nguyện của các doanh nghiệp Hóa chất Việt Nam (VRCC) đưa ra một số cảnh báo an toàn khi sử dụng gas, kể cả bình gas công nghiệp sử dụng trong nhà hàng, quán ăn và các bình gas gia đình thông thường.
Theo Tiến sĩ Đỗ Thanh Bái, những nguyên nhân gây rò rỉ gas có thể kể đến như:
- Người sử dụng lơ là không khóa van gas.
- Dây dẫn gas bị chuột cắn hoặc quá cũ nên bị rò rỉ gas.
- Bếp gas cũ nên họng bếp có hiện tượng oxy hóa gây rò rỉ gas.
- Sử dụng bình gas trôi nổi không đạt tiêu chuẩn chất lượng.
- Do người sử dụng bật bếp không cháy nhưng quên không khóa van gas.
- Do van điều áp gas đã cũ hoặc không đạt tiêu chuẩn.
- Điểm nối giữa dây dẫn gas với van điều áp và bếp gas bị hở…
Để phòng ngừa tình trạng rò rỉ gas, người tiêu dùng nên tuân thủ những nguyên tắc an toàn dưới đây:
- Khi ngừng đun nấu nhớ đóng van gas, sau đó là tắt công tắc bếp và khóa van bình gas (nếu là loại bình gas 12kg). Khi bật bếp thì nên thao tác ngược trở lại, đầu tiên là mở van bình gas, sau đó mở điều áp rồi mới bật bếp.
- Sử dụng các loại bếp gas có bộ phận cảm ứng tự động ngắt gas khi nước tràn hoặc gió lùa làm tắt lửa bếp gas. Trường hợp bếp gas không có bộ phận cảm ứng nhiệt thì khi đun nấu phải thường xuyên chú ý để kịp thời tắt bếp nếu bị nước tràn hoặc gió lùa làm tắt lửa. Chỉ bật lại bếp khi đã hết mùi gas trong bếp.
- Thường xuyên kiểm tra ống dẫn gas, nếu thấy rạn nứt cần thay dây, dây dẫn gas cần đặt ở nơi khô thoáng, không có chuột, sử dụng bếp gas của những thương hiệu uy tín, sử dụng bình gas đảm bảo chất lượng, lắp đặt hệ thống báo rò rỉ gas, khi lắp bếp gas phải kiểm tra dây nối với van điều áp và bếp cẩn thận.
- Tuyệt đối không sử dụng bình gas cũ, bình gas trôi nổi. Hầu hết trên thị trường, những bình gas cũ, trôi nổi đều không được kiểm định, không có khóa van gas an toàn, gây rò rỉ gas rất cao.
Cách xử lý khi rò rỉ gas
Khi bị rò rỉ khí gas, cần bình tĩnh và tuân thủ đúng những lời khuyên sau:
- Khi phát hiện có mùi gas thì cần lập tức tắt các nguồn lửa, khóa van bình gas, đóng điều áp, không bật bất cứ thiết bị điện nào, kể cả điện thoại di động.
Sau đó, nên mở hết các cửa sổ cửa chính và dùng quạt nan để đẩy khí gas ra bên ngoài, tránh gây ngạt và ngộ độc gas.
- Tuyệt đối không được đóng ngắt công tắc điện hay quạt điện để tránh phát sinh tia lửa gây cháy nổ.
- Khi phát hiện ngọn lửa cháy trên bình gas thì không được chạy vì nếu chạy sẽ khiến ngọn lửa bình gas tạo nhiệt và cháy lan đến những vật xung quanh, gây ảnh hưởng càng nghiêm trọng hơn. Cần tuyệt đối bình tĩnh, sử dụng bình cứu hỏa phun trực tiếp vào ngọn lửa hoặc dùng chăn ướt phủ lên ngọn lửa, sau đó tiếp tục dội nước để làm nguội van bình gas. Lúc này, van gas rất nóng và khó có thể khóa lại được nên cần tìm cách di chuyển bình gas ra nơi thoáng gió, tiếp tục dội nước cho đến khi van nguội và khóa lại được. Cuối cùng, liên hệ nhà cung cấp gas để xử lý nốt phần còn lại.
- Nếu có bất kỳ nghi ngờ gì về rò rỉ gas, nên quét nước xà phòng để tìm chỗ rò rỉ gas, không được dùng bật lửa để dò tìm sẽ phát sinh nguồn nhiệt và gây nổ. Cũng có thể sử dụng xà phòng bánh để bịt chỗ rò rỉ khí gas, rồi dùng băn keo hay dây cao su để hạn chế rò rỉ đến mức thấp nhất. Trong trường hợp bình gas rò rỉ không khắc phục được, nên đưa nó đến nơi thoáng gió, xa cống rãnh, xa nguồn lửa và báo ngay cho các đại lý cung cấp gas để có lực lượng chuyên nghiệp xử lý.