Nỗ lực chuyển đổi số trong ngành điện

Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam ứng dụng nhiều công nghệ, phần mềm hiện đại trong điều hành hệ thống điện quốc gia.

Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam (EVN) đã chọn chủ đề năm 2021 là “Chuyển đổi số trong Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam” với mục tiêu tích hợp công nghệ số và mô hình quản trị phù hợp quá trình ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào sản xuất, kinh doanh (SXKD). Qua đó, tăng hiệu quả hoạt động, đổi mới sáng tạo, tối ưu hóa chi phí, nâng cao trải nghiệm và mức độ hài lòng khách hàng; phấn đấu đến hết năm 2022, EVN cơ bản chuyển đổi hoạt động theo mô hình doanh nghiệp (DN) số.

Triển khai nhanh, thực chất và hiệu quả

Việc ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ thông tin (CNTT) vào các hoạt động SXKD được Ðảng bộ EVN xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ 2015 - 2020 và những năm tiếp theo. Ðảng ủy Tập đoàn đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-ÐU ngày 22-9-2017 về “Phát triển khoa học - công nghệ (KHCN) đến 2020, tầm nhìn đến 2030”, trong đó khẳng định quan điểm: Phát triển và ứng dụng KHCN là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển; là một nội dung cần được ưu tiên đầu tư trước một bước trong các hoạt động của tập đoàn. Ðịnh hướng phát triển và ứng dụng KHCN của tập đoàn phải từng bước tiếp cận cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0; phát triển KHCN gắn liền với bảo vệ môi trường, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững.

Các kết quả nghiên cứu đã cung cấp nhiều luận cứ khoa học trong xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, góp phần hoạch định chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước. Nhiều công trình điện trọng điểm được đầu tư công nghệ tiên tiến, hiện đại, góp phần đưa trình độ KHCN ngành điện tiệm cận trình độ tiên tiến trong khu vực. Nhờ đó, tập đoàn đã hoàn thành mục tiêu: Ðến năm 2020, KHCN điện của EVN đạt trình độ phát triển của nhóm các nước dẫn đầu ASEAN. Nhờ đồng bộ các giải pháp và ứng dụng hiệu quả KHCN, tới hết năm 2019, quy mô hệ thống điện Việt Nam xếp thứ 2 khu vực Ðông - Nam Á (ASEAN-2), chỉ số tổn thất điện năng đạt ASEAN-3, chỉ số tiếp cận điện năng đạt ASEAN-4... Theo đánh giá sơ bộ của đơn vị tư vấn độc lập, đến nay EVN đã hoàn thành hơn 50% khối lượng công việc theo lộ trình chuyển đổi số. EVN đặt mục tiêu đến năm 2022, cơ bản hoàn thành chuyển đối số, hoàn thiện ứng dụng các thành quả CMCN 4.0.

Tại Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) việc chuyển đổi số còn đồng thời chuyển đổi cả về nhận thức, nhân lực số, quy trình nghiệp vụ số và ứng dụng công nghệ kỹ thuật số. EVNNPT đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, trong đó ưu tiên ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào quản lý kỹ thuật. Thời gian qua, EVNNPT đăng ký nhiều đề tài sáng tạo về ứng dụng công nghệ kỹ thuật số như giám sát đường dây bằng thiết bị không người lái, quản lý công tác kiểm tra đường dây có ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích hình ảnh, ứng dụng máy học và hệ chuyên gia trong xây dựng và khai thác cơ sở dữ liệu tri thức, sử dụng rô-bốt giám sát ghi thông số vận hành TBA.

Là đơn vị công nghệ của tập đoàn, Công ty Viễn thông điện lực và CNTT (EVNICT) xác định chuyển đổi số là công tác trọng tâm năm 2021. Giám đốc EVNICT Nguyễn Minh Khiêm chia sẻ: Ðơn vị đang tích cực xây dựng hệ thống quản lý SXKD áp dụng CNTT theo xu thế 4.0; từng bước chuyển đổi số trong quản lý, vận hành, thay đổi tư duy, nhận thức, chuyển đổi các công nghệ cũ bằng công nghệ mới có hiệu quả cao bảo đảm tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ, chăm sóc khách hàng (CSKH), đáp ứng mục tiêu của tập đoàn năm 2021. Theo đó, công ty tập trung vào các hoạt động lõi gồm sản xuất, triển khai phần mềm và các giải pháp tự động hóa; vận hành hạ tầng viễn thông và CNTT; bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.

Ðáp ứng nhu cầu giai đoạn mới

Trước xu thế tác động ngày càng lớn của CMCN 4.0 vào mọi mặt của đời sống xã hội, Ðảng ủy EVN cũng đã ban hành nghị quyết riêng về “Nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ của CMCN 4.0 vào hoạt động SXKD của tập đoàn” với mục tiêu xây dựng EVN trở thành DN số trên cơ sở ứng dụng các công nghệ số, CNTT và công nghệ CMCN 4.0 cho mọi hoạt động từ sản xuất, truyền tải, phân phối, kinh doanh và dịch vụ khách. Tập đoàn đã xây dựng và triển khai đề án “Ứng dụng công nghệ của CMCN 4.0 vào hoạt động SXKD của tập đoàn” tới tất cả các đơn vị liên quan. Ðến nay, đã có hơn 40 đề án, dự án, đề tài, nhiệm vụ được EVN và các đơn vị triển khai xây dựng và thực hiện, thí dụ như: Các nhà máy thủy điện mới đã ứng dụng công nghệ theo dõi trạng thái vận hành thiết bị theo điều kiện thực tế thiết bị và sửa chữa, bảo dưỡng hướng đến độ tin cậy (RCM); các nhà máy nhiệt điện đưa thiết bị đo lường điều khiển tiên tiến phục vụ vận hành và bảo dưỡng, sửa chữa...

Ðối với lĩnh vực truyền tải điện, cuối năm 2020 đã hoàn thành chuyển 83% trong tổng số 854 TBA 220 kV và 110 kV có kế hoạch chuyển sang mô hình không người trực, ứng dụng công nghệ GIS giúp tin học hóa việc quản lý kỹ thuật, quản lý vận hành, trang bị và sử dụng thiết bị bay không người lái trong quản lý vận hành lưới điện truyền tải. Trong lĩnh vực điều độ hệ thống điện, tập đoàn đã vận hành hệ thống quản lý dữ liệu vận hành (SCADA/EMS), hệ thống CNTT cho vận hành thị trường điện. EVN cũng sử dụng hệ thống tự động điều khiển phát điện (AGC), ứng dụng tự động điều khiển các nhà máy điện để điều khiển xa các nhà máy điện mặt trời từ trung tâm điều độ của EVN, bảo đảm công khai, minh bạch, vận hành an toàn, tin cậy hệ thống điện…

EVN cũng là một trong những đơn vị đi đầu trong cả nước triển khai văn phòng điện tử (E-Office) từ gần 20 năm trước đây. Ðến nay, tất cả đơn vị của EVN đã sử dụng hệ thống E-Office để giải quyết công việc. EVN cũng triển khai ký số các văn bản điện tử trong toàn tập đoàn với kết quả hiện tại là hầu hết văn bản lưu hành qua hình thức điện tử, ngoại trừ văn bản mật phải quản lý theo quy định. Sau khi triển khai hệ thống văn phòng điện tử E-Office, tỷ lệ báo cáo văn bản giấy của EVN đã giảm 86%, đem lại hiệu quả cao trong quản trị DN. EVN cũng đang từng bước triển khai hệ thống phòng họp không giấy (E-Cabinet).

Giám đốc EVNICT Nguyễn Minh Khiêm khẳng định, chuyển đổi số mà trọng tâm là chuyển đổi về mặt tư duy đòi hỏi phải có nhiều chuyển biến trong sản xuất, bao gồm cả về mặt con người và công nghệ. Trong giai đoạn từ nay đến năm 2025, công ty tập trung nhiều giải pháp, trong đó coi trọng nâng cao năng lực công nghệ, hiểu biết, làm chủ các công nghệ nền tảng như Docker, Kubernetes, BI, AI, dữ liệu lớn (BigData)…; hiện đại hóa quy trình, phương pháp phát triển phần mềm; thống nhất kiến trúc, nền tảng phát triển phần mềm trong EVN; chuyển đổi dịch vụ hạ tầng CNTT của EVN lên nền tảng điện toán đám mây, triển khai giải pháp EVN Cloud; nâng cao năng lực quản lý theo dõi, giám sát thiết bị viễn thông trong mạng viễn thông nội ngành, công tác ca trực vận hành, phát hiện sự cố...

Các tổng công ty điện lực đã có những bước tiến mạnh mẽ trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại để CSKH. Tại các trung tâm CSKH, ngành điện không chỉ tiếp nhận yêu cầu, tư vấn qua kênh tổng đài điện thoại, mà còn đa dạng phương thức phục vụ khách hàng qua các trang mạng, email, webchat, fanpage, App CSKH trên thiết bị di động,… Ðáng chú ý, EVN đã ứng dụng thành công Chatbot - sử dụng AI để tư vấn khách hàng. Nhờ đó, sự hài lòng của khách hàng đối với ngành điện ngày càng tăng lên. Chủ tịch Hội đồng thành viên EVNNPT Nguyễn Tuấn Tùng cho biết, để bảo đảm chuyển đổi số đồng bộ, hiệu quả, EVNNPT đang triển khai giải pháp xây dựng nền tảng số, trong đó đẩy mạnh chuẩn hóa kiến trúc trong toàn EVNNPT.

BẢO TRÂN