Nỗ lực giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh

Theo thống kê của Chi cục Dân số - KHHGĐ, đến hết tháng 9-2020, tỷ số giới tính khi sinh là 114 trẻ trai/100 trẻ gái, giảm 5 trẻ trai so với cùng kỳ năm trước. Để đạt được kết quả này, Chi cục đã triển khai nhiều giải pháp, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông cho cán bộ chuyên trách dân số, cán bộ y tế thôn bản. Hằng năm, đơn vị biên soạn, cung cấp gần 150 bộ tài liệu cho các xã, phường tuyên truyền trên loa về mất cân bằng giới tính khi sinh; phát trên 12 nghìn tờ rơi tuyên truyền đến người dân. Đội ngũ cán bộ y tế tích cực tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ tham gia vào những câu lạc bộ (CLB) như: CLB tiền hôn nhân, CLB phụ nữ không sinh con thứ 3, CLB gia đình hạnh phúc, CLB bình đẳng giới… Chi cục chú trọng tuyên truyền ở các thôn, bản, các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và những địa phương có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao.
Chị Nông Thị Len, thôn Bản Tùn, xã Năng Khả (Na Hang) chia sẻ, khi mang bầu con thứ 2, nhiều người bảo chị đi siêu âm xem con trai hay con gái vì bé đầu nhà chị là bé gái. Chồng chị cũng tâm lý phải có con trai, nhưng, khi được cán bộ dân số tuyên truyền và chị em trong CLB dinh dưỡng, Hội Phụ nữ xã tư vấn, vợ chồng chị thấy rằng dù là con gái hay con trai đều tốt, miễn sao con sinh ra được khỏe mạnh. CLB cũng là nơi các chị em chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi kiến thức dinh dưỡng trong chăm sóc con cái, gia đình.

Đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Tân Thành (Hàm Yên) được cán bộ y tế thôn bản tuyên truyền về hệ lụy của việc mất cân bằng giới tính khi sinh.

Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 - 2025 hiện được triển khai, duy trì hoạt động ở 100% xã, phường, thị trấn. Đề án đã phát huy hiệu quả rõ nét trong việc từng bước làm thay đổi nhận thức của các hộ gia đình, khuyến khích, hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh con một bề là gái bỏ suy nghĩ “phải có con trai để nối dõi tông đường”. Trong đó, phải kể đến như xã Xuân Lập (Lâm Bình), xã Phúc Ứng (Sơn Dương), xã Đạo Viện (Yên Sơn)… từng là điểm nóng về mất cân bằng giới tính. Trước tình hình đó, Trung tâm Y tế các huyện đã phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh truyền thông thu hút hàng nghìn lượt người tham gia thông qua hình thức tuyên truyền tại hộ gia đình, qua loa truyền thanh, phát tờ rơi, họp thôn, qua các tiểu phẩm; phân công trực tiếp cán bộ phụ trách từng thôn để có cách làm phù hợp trong công tác tuyên truyền.

Chị La Thị Thủy, cán bộ dân số xã Xuân Lập (Lâm Bình) chia sẻ, thời gian đầu khi triển khai Đề án gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí chị bị đuổi về mỗi khi đến tư vấn. Nhưng với biện pháp “mưa dầm thấm lâu”, chị đã tiếp cận và giúp họ nhận thấy những hệ lụy của việc lựa chọn giới tính thai nhi, sinh nhiều con. Chị thường xuyên khuyên nhủ, tư vấn các gia đình không phân biệt giới tính, nêu gương những điển hình trong nuôi dạy con cái. Nhờ đó, từ năm 2017 đến nay, tỷ lệ mất cân bằng giới tính trên địa bàn xã tương đối ổn định. Năm 2019, tỷ số giới tính khi sinh của xã là 23 bé trai/28 bé gái; 100% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được khám thai định kỳ, 85% người dân sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn, tư tưởng phải sinh con trai dần được xóa bỏ.

Đồng chí Nguyễn Huy Phòng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh cho biết, để khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, đơn vị tiếp tục phối hợp với các cấp, ngành thực hiện hiệu quả Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; tăng cường cung cấp thông tin, giáo dục truyền thông về giới nhất là hệ lụy mất cân bằng giới tính khi sinh cho những người có uy tín trong cộng đồng, cán bộ dân số, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Hướng đến mục tiêu cân bằng dân số tự nhiên trong thời gian sớm nhất.

Bài, ảnh: Thúy Nga