Nỗ lực hoàn thành 361km cao tốc thuộc 4 dự án thành phần trong năm 2022

Toàn cảnh cuộc họp triển khai thực hiện dự án xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía đông và dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. (Ảnh: Đức Tuân)

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Duy Lâm cho biết, dự án gồm các đoạn Hà Tĩnh-Quảng Trị (267km), Quảng Ngãi-Nha Trang (353km) và Cần Thơ-Cà Mau (109km), tổng chiều dài khoảng 729km, đi qua địa phận 12 tỉnh, thành phố, với sơ bộ tổng mức đầu tư 146.990 tỷ đồng theo hình thức đầu tư công, được chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập, cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác vận hành từ năm 2026.

Đến nay, việc triển khai dự án cơ bản đang bám sát theo kế hoạch. Tuy nhiên, khối lượng công việc còn lại phải hoàn thành để bảo đảm đủ điều kiện phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi (BCNCKT) các dự án còn rất lớn: Thủ tục lập hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước hai vụ; lập, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; lập phê duyệt khung chính sách giải phóng mặt bằng (GPMB); giám sát đầu tư cộng đồng; hồ sơ lập BCNCKT dự án. Vì vậy, cần có sự tập trung vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương liên quan mới có thể hoàn thành được các công việc này.

Đến nay, đã có 5/12 tỉnh có văn bản thỏa thuận về hướng tuyến và các công trình trên tuyến. Bộ GTVT đề nghị 7/12 tỉnh còn lại hoàn thành công tác thỏa thuận trước ngày 10/3/2022. Các địa phương đã cung cấp danh sách, vị trí mỏ vật liệu, vị trí đổ thải cho 12/12 dự án. Hiện nay, các đơn vị tư vấn đang thực hiện thí nghiệm chất lượng vật liệu, dự kiến hoàn thành trước ngày 20/3/2022.

Về công tác lập hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước hai vụ, tiến độ yêu cầu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 20/4/2022. Đây là đường găng tiến độ của dự án do liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương. Theo Bộ GTVT, đến nay, các Ban Quản lý dự án đã hoàn thành việc chỉ định thầu và các đơn vị tư vấn đang tổ chức khảo sát, lập BCNCKT các dự án thành phần. Các tư vấn đã được lựa chọn thuộc nhóm đơn vị tư vấn mạnh nhất trong ngành giao thông, có nhiều kinh nghiệm lập dự án, thiết kế, dự toán xây dựng công trình giao thông.

Về dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 1, Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm cho biết hiện nay, trong số 11 dự án thì hiện có 1 dự án đã hoàn thành; 7/10 dự án cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu. Về vật liệu đắp nền, hiện còn thiếu khoảng 12,5 triệu m3 tại 6 dự án thành phần đang được các địa phương tích cực tháo gỡ và dự kiến cơ bản hoàn thành tháo gỡ vướng mắc trong tháng 3. Bộ GTVT đề nghị địa phương tiếp tục quan tâm giải quyết dứt điểm các thủ tục liên quan cấp phép, chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, đền bù GPMB đường vào khai thác các mỏ đất.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh 4 dự án: Mai Sơn-QL45; Cam Lộ-La Sơn; Dầu Giây-Phan Thiết; Phan Thiết-Vĩnh Hảo phải hoàn thành trong năm 2022. Đối với các dự án chuẩn bị triển khai sắp tới theo Nghị quyết 18 của Chính phủ, Bộ GTVT bám sát tiến độ theo yêu cầu. "Đến ngày 15/3, 12 dự án thành phần giai đoạn 2 sẽ bàn giao mốc giới mặt bằng cho các địa phương để các hội đồng đền bù GPMB của các địa phương triển khai thực hiện", Bộ trưởng nói. "Tới 30/4 sẽ bàn giao giai đoạn 2, từ 30/5-30/6 bàn giao giai đoạn 3. Như vậy là đến 30/6 sẽ bàn giao hoàn thành 100%". Bộ trưởng đề nghị các địa phương cần tập trung liên quan các vấn đề về GPMB và chỉ định thầu sau khi bàn giao mặt bằng. Để đồng loạt khởi công dự án cao tốc giai đoạn 2 từ cuối 2022, các địa phương phải rất quyết liệt trong giai đoạn này.

Tại cuộc họp, các địa phương khẳng định cam kết hoàn thành gỡ các vướng mắc về nguồn vật liệu đắp nền đường trong tháng 3/2022 cho các dự án đang triển khai (giai đoạn 1, 2017-2020). Đối với giai đoạn 2 (2021-2025), các địa phương sẽ nỗ lực bám sát tiến độ đề ra theo Nghị quyết 18 của Chính phủ.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ. (Ảnh: Đức Tuân)

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, lãnh đạo Đảng, Nhà nước rất quan tâm, chỉ đạo ưu tiên nguồn lực cho cao tốc Bắc-Nam, với cả 2 giai đoạn, gồm 654km của giai đoạn 1 và 729km của giai đoạn 2 là 266.000 tỷ đồng. Bộ Chính trị đã có kết luận, khẳng định đây là dự án đặc biệt quan trọng của đất nước, cần phải tập trung nguồn lực để sớm hoàn thành, bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quả, công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật. Quốc hội ban hành Nghị quyết cho phép triển khai nhiều cơ chế chính sách đặc thù để huy động nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ đầu tư. Chính phủ cũng đã có Nghị quyết 18 với nhiều giải pháp quyết liệt, các mốc tiến độ cụ thể.

Tới nay, có 4 trong số 12 địa phương có tuyến cao tốc (giai đoạn 2) đi qua đã lập Ban Chỉ đạo, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhiệm vụ chưa đáp ứng yêu cầu. Khối lượng còn lại của giai đoạn 1 còn lớn. Trong năm nay, chúng ta phải hoàn thành 361km cao tốc, trong số này, có nhiều dự án mà khối lượng xây lắp mới hoàn thành khoảng 30%, còn 70% cần hoàn thành trong 9 tháng nữa. Nếu công tác đền bù chậm hoặc vật tư thiếu thì việc hoàn thành 654km cao tốc vào năm 2024 là rất khó.

Đối với giai đoạn 2, vẫn còn 8/12 địa phương chưa thành lập được Ban Chỉ đạo, Hội đồng đền bù, hỗ trợ tái định cư. Việc này không khó. Điều kiện giống nhau cả nhưng các địa phương khác đã thành lập rồi. Mốc tiến độ chúng ta tính từng ngày, trong khi khối lượng công việc còn rất lớn. Vì vậy các địa phương không được chủ quan, phải tập trung cao hơn nữa.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh sẽ kiên quyết không lùi tiến độ tổng thể cũng như tiến độ của từng dự án. Quyết tâm đến năm 2024 phải hoàn thành 654km cao tốc, trong đó, năm 2022, phải hoàn thành 361km với 4 dự án phải khánh thành, gồm Mai Sơn-QL45, Cam Lộ-La Sơn, Vĩnh Hảo-Phan Thiết và Phan Thiết-Dầu Giây.

Các địa phương Ninh Bình, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Bình Thuận, Ninh Thuận cần hết sức chú ý tháo gỡ vướng mắc về vật liệu đắp nền. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng, các Thứ trưởng GTVT phải kiểm soát chặt chẽ tiến độ của 4 dự án nêu trên. Các Ban quản lý dự án cần tăng cường giám sát nhà thầu. "Nếu các nhà thầu xây dựng chậm tiến độ thì kiên quyết thay thế", Phó Thủ tướng nói. Nếu các Ban quản lý dự án không đề xuất giải pháp để bù tiến độ, hoàn thành mục tiêu đề ra thì phải chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng GTVT.

Đối với giai đoạn 2 của dự án, Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm tất cả các mốc tiến độ đã quy định tại Nghị quyết 18 của Chính phủ, trong đó đặc biệt lưu ý một số mốc tiến độ sắp đến. Bộ GTVT tổ chức lập, hoàn chỉnh hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng; xác định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của dự án, hoàn thành trước ngày 20/3/2022. Hoàn thành lập khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các dự án thành phần thu hồi đất liên quan nhiều tỉnh, thành phố trước ngày 8/4 để Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm tra, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Hoàn thành báo cáo đánh giá tác động môi trường cho từng dự án thành phần trước ngày 18/4 để Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, phê duyệt.

Tổ chức lập, thẩm tra, thẩm định, quyết định phê duyệt 12 dự án thành phần, hoàn thành trước ngày 30/6. "Có những dự án phải làm sớm lên để có thể khởi công vào tháng 10", Phó Thủ tướng nói, để có thể khởi công toàn bộ 12 dự án cho đến tháng 12/2022.

Các bộ, ngành căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của mình đề xuất các giải pháp triển khi thực hiện Nghị quyết 18 của Chính phủ. Phó Thủ tướng yêu cầu 8 địa phương còn lại chưa thành lập Ban Chỉ đạo và Hội đồng đền bù, hỗ trợ tái định cư thì cần hoàn thành công việc này trong ngày 10/3. Trên cơ sở đó, phối hợp Bộ GTVT lựa chọn các nhà tư vấn về tái định cư, khung chính sách GPMB…

Nêu rõ đây là công trình trọng điểm quốc gia, Phó Thủ tướng quán triệt 3 vấn đề lớn: Bảo đảm chất lượng, tiến độ và chống thất thoát, tham nhũng, tiêu cực. "3 mục tiêu này phải song hành với nhau. Chống tham nhũng tốt thì sẽ đẩy chất lượng công trình. Tiến độ mà ỳ ra thì lấy đâu chất lượng công trình tốt. Càng chậm thì càng tiêu cực, chất lượng càng kém", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Tin: THANH GIANG; Ảnh: ĐỨC TUÂN