Nỗ lực ngăn chặn cuộc tấn công vào thủ đô Ethiopia trong tình trạng khẩn cấp

Chính phủ Ethiopia ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài sáu tháng từ 2/11 ở một số khu vực nhất định. Ảnh: Reuters

Đặc phái viên Hoa Kỳ về vùng Sừng châu Phi, Jeffrey Feltman, dự kiến sẽ đến Addis Ababa vào cuối ngày hôm nay để thúc giục tạm dừng các hoạt động quân sự và tìm cách bắt đầu các cuộc đàm phán ngừng bắn.

Chính phủ Uganda thông báo rằng Tổng thống Yoweri Museveni đã triệu tập một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo khối Đông Phi vào ngày 16/11 để thảo luận về cuộc xung đột, trong đó Chính phủ trung ương chống lại Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF) và các đồng minh của nó.

Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta đã đưa ra một tuyên bố hôm thứ Tư rằng "Chiến sự phải dừng lại!". Ông kêu gọi các bên đối địch "hạ vũ khí và ngừng giao tranh, đối thoại và tìm ra con đường dẫn đến hòa bình bền vững".

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết, Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed hôm 3/11 "đề nghị tôi cung cấp các văn phòng tốt để tạo điều kiện cho một cuộc đối thoại để cuộc chiến chấm dứt".

Trong một dấu hiệu báo động khác, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Addis Ababa đã cho phép một số nhân viên và thành viên gia đình tự nguyện rời đi vì các hành động thù địch ngày càng gia tăng. Hôm thứ Tư, Anh kêu gọi công dân của mình cân nhắc rời Ethiopia.

Washington cho biết họ "vô cùng quan ngại" về tình hình và kêu gọi ngừng các hoạt động quân sự ủng hộ các cuộc đàm phán ngừng bắn.

Cuộc điều tra của Liên hợp quốc cho biết, tất cả các bên tham chiến ở khu vực phía bắc Tigray của Ethiopia đều vi phạm có thể trở thành tội phạm chiến tranh. Ảnh: AAP

Cảnh sát đã bắt giữ "nhiều người" ở Addis Ababa kể từ khi Chính phủ ban bố tình trạng khẩn cấp vào thứ Ba, người phát ngôn cảnh sát Fasika Fanta cho biết hôm thứ Năm. Người dân nói với Reuters hôm thứ Tư rằng nhiều người Tigray đã bị bắt giữ, nhưng ông Fasika nói rằng các vụ bắt giữ không dựa trên sắc tộc.

Ông cũng cho biết nhiều người đã đăng ký vũ khí tại các đồn cảnh sát xung quanh thành phố theo Chỉ thị của chính phủ ban hành hôm thứ Ba để chuẩn bị bảo vệ khu vực lân cận của họ. "Một số thậm chí còn mang theo bom và vũ khí hạng nặng. Chúng tôi cũng đang đăng ký những thứ đó", ông nói.

Các đường phố và cửa hàng ở Addis Ababa, thành phố có khoảng 5 triệu dân, vẫn nhộn nhịp như thường lệ vào sáng thứ Năm, mặc dù một số người dân cho biết có cảm giác không yên. Chính phủ của ông Abiy Ahmed đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp vào thứ Ba khi lực lượng Tigrayan đe dọa tiến tới Addis Ababa.

Phát ngôn viên Getachew Reda của TPLF cho biết quân đội Tigrayan đang ở thị trấn Kemise thuộc bang Amhara, cách thủ đô 325 km (200 dặm).

Cảnh sát tuần tra ở thủ đô Addis Ababa. Ảnh: Reuters

Xung đột bắt đầu cách đây một năm khi các lực lượng trung thành với TPLF, bao gồm một số binh sĩ, chiếm giữ các căn cứ quân sự ở Tigray. Đáp lại, Tổng thống Abiy gửi thêm quân đến khu vực phía bắc.

TPLF đã thống trị nền chính trị quốc gia trong gần ba thập kỷ nhưng đã mất nhiều ảnh hưởng khi ông Abiy nhậm chức vào năm 2018 sau nhiều năm biểu tình chống chính phủ. TPLF sau đó cáo buộc ông ta tập trung quyền lực với cái giá phải trả cho các khu vực của Ethiopia - một cáo buộc mà ông Abiy phủ nhận.

Lực lượng Tigray và đồng minh Oromo của họ đã có những bước tiến đáng kể trong tuần qua. Người phát ngôn Getachew hôm thứ Tư cam kết sẽ giảm thiểu thương vong trong chuyến hành quân tới Addis Ababa.

"Chúng tôi không có ý định bắn vào dân thường và chúng tôi không muốn đổ máu. Nếu có thể, chúng tôi muốn quá trình diễn ra hòa bình", ông nói.

Một nhà phân tích khu vực giấu tên cho biết TPLF có khả năng sẽ tạm dừng bất kỳ bước tiến nào trên Addis Ababa cho đến khi họ đảm bảo kiểm soát đường cao tốc chạy từ nước láng giềng Djibouti đến thủ đô.

Điều đó đòi hỏi phải chiếm được thị trấn Mille. Getachew hôm thứ Ba cho biết lực lượng Tigrayan đang áp sát Mille.

Mỹ Hương (theo Reuters)