Nobel Vật lý 2022 cho công trình đột phá giúp mở đường công nghệ mới

Chân dung các nhà khoa học nhận giải Nobel Vật lý năm 2022. Ảnh: The Nobel Prize.

Giải thưởng năm nay tôn vinh các nhà khoa học vì "những thí nghiệm với vướng mắc lượng tử, thiết lập sự vi phạm các bất đẳng thức Bell và tiên phong trong khoa học thông tin lượng tử".

Ba nhà khoa học Alain Aspect, John Clauser và Anton Zeilinger từng thực hiện các thí nghiệm đột phá bằng cách sử dụng các trạng thái vướng mắc lượng tử, nơi hai phần tử hoạt động thống nhất ngay cả khi chúng tách rời nhau.

Kết quả của họ đã mở đường cho công nghệ mới dựa trên thông tin lượng tử.

Ba nhà khoa học đã giành giải cho công trình nghiên cứu về hiện tượng mà Albert Einstein mô tả là "hành động ma quái ở khoảng cách xa", theo Guardian.

Tổng thư ký Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển Hans Ellegren cùng Eva Olsson và Thors Hans Hansson - thành viên của Ủy ban Nobel Vật lý - công bố những người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2022. Giải thưởng gọi tên Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo). Ảnh: Reuters.

"Tôi vẫn còn bị sốc, nhưng đó là một cú sốc rất tích cực", tiến sĩ Zeilinger nói khi nhận được cuộc điện thoại thông báo về giải thưởng này, New York Times đưa tin.

Ông Zeilinger sinh năm 1945 tại Ried im Innkreis, Áo và là giáo sư tại Đại học Vienna.

Giáo sư Alain Aspect, sinh năm 1947, tại Agen, Pháp. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Paris-Sud năm 1983 và hiện là giáo sư tại Đại học Paris-Saclay.

John F. Clauser, sinh năm 1942 tại Pasadena, Mỹ. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Columbia (New York) năm 1969 và hiện là nhà vật lý nghiên cứu. Anton Zeilinger, sinh năm 1945 tại Ried im Innkreis, Áo. Ông hiện là giáo sư tại Đại học Vienna.

Giải thưởng trên được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố vào 16h45 (theo giờ Hà Nội) ngày 4/10.

Eva Olsson, một thành viên của Ủy ban Nobel Vật lý, cho biết giải thưởng đã vinh danh “công trình đột phá” của ba nhà khoa học.

Bà nhận định khoa học thông tin lượng tử có ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như truyền thông tin an toàn và tính toán lượng tử.

“Khoa học thông tin lượng tử là một lĩnh vực năng động và đang phát triển nhanh chóng. Những dự đoán của nó đã mở ra những cánh cửa dẫn đến một thế giới khác”, bà nói.

Giải Nobel Vật lý 2021 được trao cho ba nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi “vì những đóng góp đột phá cho hiểu biết của con người về các hệ thống vật lý phức tạp". Có 115 giải Nobel Vật lý đã được trao trong giai đoạn 1901-2021.

Mùa giải Nobel năm nay bắt đầu hôm 3/10 với giải thưởng đầu tiên được trao trong lĩnh vực y sinh (giải Nobel Y Sinh) cho giáo sư Svante Pääbo, người Thụy Điển, “vì những khám phá liên quan đến bộ gene của các hominin đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của con người".

Giải Nobel Hóa học, Văn học và Hòa bình dự kiến lần lượt được công bố trong 3 ngày tiếp theo. Giải Nobel Khoa học kinh tế dự kiến được công bố vào ngày 10/10, theo kế hoạch được công bố trên website "The Nobel Prize".

Mỗi năm, Ủy ban Nobel trao các giải thưởng trong 6 lĩnh vực gồm y sinh học, vật lý, hóa học, văn học, khoa học kinh tế và hòa bình.

Vân Đinh