Nobel Vật lý 2023 vinh danh 3 nhà vật lý lượng tử của Mỹ, Đức và Thụy Điển
Ba nhà khoa học là Pierre Agostini (Mỹ), Ferenc Krausz (Đức) và Anne L'Huillier (Thụy Điển) vừa được xướng tên tại lễ công bố giải Nobel Vật lý 2023 của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vào chiều 3.10.
Vào lúc 16 giờ 45 ngày 3.10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Vật lý năm 2023 thuộc về 3 nhà khoa học Pierre Agostini (Mỹ), Ferenc Krausz (Đức) và Anne L'Huillier (Thụy Điển) về "những phương pháp thí nghiệm tạo ra xung atto giây của ánh sáng để nghiên cứu động lực học electron trong vật chất”.
GS.TS Pierre Agostini đến từ Đại học Bang Ohio (Mỹ); GS.TS Ferenc Krausz đến từ Viện Quang học lượng tử Max-Planck và Trường Đại học Ludwig Maximilian München (Đức) và GS.TS Anne L'Huillier đến từ Trường Đại học Lund (Thụy Điển).
Ba nhà khoa học vật lý lượng tử của Mỹ, Đức và Thụy Điển
Đây là giải Nobel Vật lý thứ 117 được công bố trong lịch sử và bà Anne L'Huillier của Thụy Điển trở thành nữ khoa học gia thứ 5 nhận được giải Nobel vật lý.
Theo Hội đồng Nobel, các thí nghiệm của ba nhà khoa học vừa được vinh danh đã mang lại cho nhân loại những công cụ mới để khám phá thế giới điện tử bên trong nguyên tử và phân tử. Họ đã chứng minh được một phương pháp tạo ra những xung ánh sáng cực ngắn có thể dùng để đo những quá trình nhanh chóng trong đó các electron chuyển động hoặc thay đổi năng lượng.
Năm 2022, giải Nobel Vật lý thuộc về 3 nhà khoa học Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) về "các thí nghiệm với các photon ở trạng thái vướng mắc lượng tử, thiết lập sự vi phạm các bất đẳng thức Bell và khoa học thông tin lượng tử tiên phong".
Trước đó, chiều 2.10, tại Thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel 2023 Y sinh thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Karikó và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vắc xin công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa COVID-19.
Sau Nobel Vật lý, các giải Nobel Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế lần lượt được công bố từ ngày 3 đến 9.10.
Giải thưởng Nobel Vật lý đã được trao 117 lần cho 224 người đoạt giải từ năm 1901 đến năm 2023. Ông John Bardeen là người duy nhất được trao giải Nobel Vật lý 2 lần, vào năm 1956 và 1972.
Trong số 224 cá nhân được trao giải Nobel Vật lý, có 4 phụ nữ là: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018), Andrea Ghez (2020) và Anne L'Huillier (2023).
