Nỗi ám ảnh của Elon Musk

Trước khi được cổ đông Tesla bỏ phiếu thông qua khoản thưởng trị giá 1.000 tỷ USD, Elon Musk lại dành phần lớn thời gian cho công ty trí tuệ nhân tạo xAI. Với ông, tương lai không chỉ nằm ở xe điện, nó còn xuất hiện ở khả năng kiểm soát AI trước khi con người bị vượt qua.

Khi rời vị trí trong chính quyền Trump vào cuối tháng 5, Musk được kỳ vọng sẽ nhanh chóng quay lại Tesla để giải quyết tình trạng sụt giảm doanh số. Tuy nhiên, suốt mùa hè, vị tỷ phú 54 tuổi gần như sống tại trụ sở xAI ở California.

Những người từng làm việc cùng cho biết Musk thường họp xuyên đêm với đội ngũ kỹ sư để cải thiện Grok, chatbot chủ lực của công ty và đích thân tham gia thiết kế Ani, một nhân vật hoạt hình nữ tóc vàng, ăn mặc gợi cảm, được quảng bá rầm rộ trên ứng dụng Grok.

Nhiệt huyết với AI

Nhân viên xAI được yêu cầu cung cấp dữ liệu sinh trắc học, bao gồm khuôn mặt và giọng nói, để huấn luyện các nhân vật như Ani. Một số người lo ngại về cách dữ liệu được sử dụng sau khi ký vào văn bản cho phép xAI khai thác hình ảnh và giọng nói “vĩnh viễn, miễn phí bản quyền và có thể chuyển nhượng lại”.

Trong các bản ghi âm nội bộ do WSJ thu thập, nhiều nhân viên đã đặt câu hỏi về cách họ có thể từ chối tham gia dự án. Phản hồi duy nhất họ nhận được là có thể “liên hệ với các đầu mối được liệt kê trong tài liệu”.

Elon Musk đang dành phần lớn thời gian cho XAI. Ảnh: Bloomberg.

Trong khi đó, Elon Musk dường như không để tâm đến tranh cãi. Ông thường xuyên ngủ lại văn phòng, chơi game Diablo để giải tỏa căng thẳng và dành thời gian cho các con đạp xe ra vào khu làm việc. Kể từ khi rời Washington, CEO Tesla đã trực tiếp điều hành mọi thứ, từ phát triển sản phẩm đến tuyển dụng.

Đầu năm nay xAI vẫn chật vật cạnh tranh với OpenAI. Grok có ít người dùng và gần như không tạo ra doanh thu. Để giải quyết tình hình, Elon Musk hủy bỏ các cuộc họp toàn thể, chuyển sang gặp riêng từng nhóm kỹ sư, đôi khi kéo dài hàng giờ trong đêm.

Những tuần trước khi ra mắt Grok 4, nhiều nhân viên phải làm việc theo lịch trình của Musk, vốn thay đổi thất thường. Mục tiêu của ông là biến Grok thành đối thủ thực sự của ChatGPT, đồng thời chứng minh xAI có thể tạo ra công nghệ AI mang “tính con người” hơn.

Mở rộng không ngừng

Ngoài Grok, công ty cũng ra mắt công cụ tạo hình ảnh và video Grok Imagine, cùng 2 avatar 3D gồm Ani và Bad Rudi. Người dùng có thể đăng ký gói trả phí để trò chuyện với các nhân vật này. Ani nhanh chóng trở thành hiện tượng nhưng cũng gây tranh cãi vì cách phản hồi gợi cảm và phong cách mô phỏng “người tình ảo”.

Giữa lúc Musk tập trung toàn lực cho xAI, Tesla lại đối mặt với những khó khăn chưa từng có. Quý II/2025, doanh số bán xe giảm 13,5%, đánh dấu quý giảm thứ hai liên tiếp. Trước áp lực của cổ đông, hội đồng quản trị Tesla phải tổ chức hàng loạt cuộc gặp với các nhà đầu tư lớn để bảo vệ gói lương thưởng khổng lồ dành cho Musk.

Gói lương thưởng mới có thể tạo thêm động lực cho Elon Musk. Ảnh: Bloomberg.

Gói này có thể giúp cổ phần của ông trong Tesla tăng từ 15% lên khoảng 25% trong vòng một thập kỷ, tương đương gần 1.000 tỷ USD giá trị cổ phiếu, nếu đạt được các mục tiêu tham vọng như bán một triệu robot Optimus và đưa vốn hóa thị trường Tesla lên 8.500 tỷ USD.

Chủ tịch hội đồng quản trị Robyn Denholm khẳng định bà không quan tâm Musk dành bao nhiêu thời gian cho Tesla. “Các CEO khác có thể chơi golf. Ông ấy thì tạo ra công ty mới và không phải lúc nào cũng chú tâm đến Tesla”, Denholm nói.

Theo bà, việc Musk theo đuổi AI cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho Tesla, bởi ông lớn ngành xe điện cũng đang phát triển công nghệ tự hành và robot hình người dựa trên AI.

Bên cạnh cuộc bỏ phiếu về gói lương, cổ đông Tesla còn phải quyết định liệu công ty có nên đầu tư vào xAI hay không. Đề xuất này gây chia rẽ khi một số nhà đầu tư tin việc hợp tác có thể đẩy nhanh quá trình ứng dụng AI, trong khi những người khác cho rằng xAI vẫn còn quá rủi ro.

Tham vọng của Elon Musk

Musk công khai ca ngợi tiềm năng hợp tác giữa Tesla và xAI. Ông cho biết Grok đã được tích hợp thử nghiệm trên xe Tesla như một trợ lý giọng nói, đồng thời hỗ trợ robot Optimus trong giao tiếp. Tuy nhiên, Denholm khẳng định 2 công ty theo đuổi mục tiêu riêng biệt. Bà ví việc tích hợp Grok vào xe Tesla giống như sử dụng ứng dụng Spotify và cho biết bản thân không dùng Grok trong xe của mình.

Elon Musk tin AI là tương lai của thế giới. Ảnh: Bloomberg.

Dù vậy, một số cựu lãnh đạo lo ngại xAI đang đi chệch định hướng ban đầu. Trong đó, Grok từng phát tán các nội dung bài Do Thái và bạo lực trên nền tảng X, buộc công ty phải tạm dừng chatbot và điều chỉnh lại thuật toán. Theo các tài liệu nội bộ, để cải thiện khả năng của Grok, nhân viên xAI được yêu cầu mở tài khoản cá nhân trên ChatGPT, Replit và Bolt, gửi cùng một câu hỏi rồi dùng phản hồi thu được để huấn luyện lại hệ thống của xAI.

Trong khi nhiều người nghi ngờ Musk đang bị xao nhãng, ông khẳng định vẫn dành nhiều thời gian cho Tesla. Tại các sự kiện gần đây, Musk thể hiện niềm tin rằng AI và robot sẽ quyết định tương lai của Tesla. Ông mô tả Optimus, robot hình người mà Tesla phát triển, có thể làm việc hiệu quả hơn con người và chip AI nội bộ là “trái tim” trong quá trình đó.

Dù 2 công ty tư vấn lớn khuyến nghị cổ đông Tesla bỏ phiếu chống, cho rằng gói lương của Musk trao quá nhiều quyền kiểm soát, hội đồng quản trị vẫn bảo vệ đề xuất này. Tesla khẳng định phần thưởng khổng lồ là điều cần thiết để giữ chân vị CEO “không thể thay thế”.

Minh Hoàng