Nỗi băn khoăn của NSND Vương Duy Biên

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa tổ chức Hội thảo lấy ý kiến Nghị định quy định khuyến khích phát triển văn học.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông.

Sẽ có Giải thưởng Văn học quốc gia

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0, việc xây dựng một hành lang pháp lý để khuyến khích phát triển văn học trở nên cấp thiết, đảm bảo văn học vừa giữ vững truyền thống, vừa tiếp cận những xu hướng sáng tạo mới.

"Dự thảo Nghị định lần này là bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước, tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn nữa cho sự phát triển của văn học Việt Nam", Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhận định.

Ông Trần Hướng Dương - Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.

Theo ông Trần Hướng Dương - Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Nghị định quy định khuyến khích phát triển văn học là văn bản đầu tiên của quản lý Nhà nước liên quan tới lĩnh vực văn học.

Theo đó, trong dự thảo Nghị định có quy định về Giải thưởng Văn học quốc gia, khẳng định rõ vai trò của Bộ VHTTDL trong việc lựa chọn các tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao, xứng đáng để tôn vinh.

Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho rằng nếu xây dựng được Giải thưởng Văn học quốc gia là điều rất tốt. Đây sẽ là một giải thưởng chuyên sâu về văn học, có tác động lớn đến đời sống văn học nước nhà, khuyến khích các nhà văn, nhà thơ sáng tác.

Nghị định ra đời, phong trào sáng tác có đi lên?

NSND Vương Duy Biên - Phó Chủ tịch chuyên trách Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ VHTTDL bày tỏ băn khoăn về việc Nghị định quy định khuyến khích phát triển văn học ra đời có bị chồng chéo với các nhiệm vụ của các hội nghề nghiệp.

NSND Vương Duy Biên.

Ông Biên cũng bày tỏ lo ngại: "Nghị định ra đời phong trào không lên thì sao? Không có tác phẩm xuất sắc đáp ứng được Nghị định thì sao? Nếu cứ có Nghị định là phong trào sáng tác ào ào đi lên thì tất cả các ngành nghề khác đều sẽ có Nghị định. Ra đời Nghị định xong tới 5-7 năm không có tiểu thuyết nào hay thì đó cũng là vấn đề?".

Nhà thơ Trần Đăng Khoa nhấn mạnh, cần có quy chế rõ ràng để tránh trùng lặp với các giải thưởng khác như: Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật hay Giải thưởng Sách Quốc gia…

Trong khi đó, nhà thơ Khuất Bình Nguyên góp ý việc khuyến khích phát triển văn học là tốt song cần có cơ chế để lan tỏa tác phẩm tới bạn đọc như thế nào. "Một tác giả giành Giải thưởng Văn học Hồ Chí Minh danh giá vậy mà sách không tới được tay bạn đọc, phải nhờ tôi đi bán hộ".

Theo PGS.TS.Phạm Xuân Thạch (Đại học Quốc gia Hà Nội), nội dung của Nghị định là khuyến khích phát triển văn học, tuy vậy, chương II về hỗ trợ đầu tư cho hoạt động văn học, chương III về tổ chức trại viết, sáng tác văn học, chương IV về cuộc thi viết, sáng tác tác phẩm văn học, chương VI về giới thiệu, quảng bá, phổ biến tác phẩm văn học mới chỉ có các nội dung về quản lý các hoạt động nói trên chứ không có chỉ có nội dung về khuyến khích.

Vì vậy, PGS.TS Phạm Xuân Thạch nói Nghị định cần quy định rõ về chính sách khuyến khích như thế nào. Ông mong có chính sách cụ thể để huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia vào sự nghiệp phát triển của văn học chứ không nên chỉ tập trung vào đầu tư của Nhà nước.

Tình Lê