Nơi cuộc sống hàng chục triệu người bị đe dọa

Các siêu đô thị châu Á như thủ đô Manila của Philippines có thể đối mặt rủi ro vì mực nước biển dâng cao. Ảnh: CNN

Mực nước biển dâng cao do biến đổi khí hậu trong thế kỷ này có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm cho các siêu đô thị châu Á cũng như đảo nhiệt đới ở Thái Bình Dương và phần tây Ấn Độ Dương.

Đó là kết luận của các nhà khoa học từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), Đại học La Rochelle ở Pháp và Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Hoa Kỳ (NCAR), công bố trên tạp chí Nature Climate Change.

Đe dọa nhiều siêu đô thị châu Á

Biến đổi khí hậu đã và đang khiến mực nước biển dâng cao trên toàn cầu. Châu Á sẽ bị ảnh hưởng nặng nề hơn bất kỳ khu vực nào trên thế giới.

Dựa vào đánh giá về tác động của biến đổi khí hậu và những biến động tự nhiên của đại dương, các chuyên gia cảnh báo một phần của các thành phố lớn nhất tại châu Á có thể biến mất vào năm 2100 do tình trạng nước biển dâng cao.

Biến đổi khí hậu do phát thải khí nhà kính làm nhiệt độ toàn cầu nóng lên và tác động dao động tự nhiên của nhiệt độ mặt nước biển. Những dao động ấy có thể góp phần làm mực nước biển dâng lên dọc theo một số đường bờ biển nhất định.

Các chuyên gia cảnh báo, không chỉ các thành phố ven biển châu Á đối mặt nguy cơ ngập lụt, một số siêu đô thị ở Đông Nam Á cũng có thể chịu ảnh hưởng nghiêm trọng do tình trạng nước biển dâng cao.

Theo nghiên cứu trên, thủ đô Manila của Philippines sẽ chứng kiến hiện tượng lũ lụt ven biển xảy ra thường xuyên hơn 18 lần trong thế kỷ tới so với trước đây, thuần túy chỉ do biến đổi khí hậu. Thậm chí, trong kịch bản nghiêm trọng nhất, tần suất xảy ra thiên tai như vậy có thể lên đến 96 lần do sự kết hợp giữa hiện tượng nóng lên toàn cầu và dao động tự nhiên của nhiệt độ mặt nước biển.

Bên cạnh thành phố Manila, các chuyên gia cảnh báo tình trạng nước biển dâng cũng đang đe dọa thủ đô Bangkok của Thái Lan, thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam, Yangon của Myanmar, các thành phố Chennai và Kolkata ở Ấn Độ, một số hòn đảo nhiệt đới phía tây Thái Bình Dương và phía tây Ấn Độ Dương.

Theo nghiên cứu mới nhất, tình trạng nước biển dâng cao do biến đổi khí hậu trong thế kỷ này có thể ảnh hưởng tới hơn 50 triệu người dân các siêu đô thị châu Á, trong đó gần 30 triệu người tại Ấn Độ.

Nhà khoa học Aixue Hu của trung tâm NCAR, một trong những thành viên tham gia báo cáo nghiên cứu, cho biết các nhà hoạch định chính sách cũng như người dân trên thế giới nên chuẩn bị những kịch bản đối phó với những mối đe dọa tiềm tàng của tình trạng nước biển dâng.

Khoảng 5,6 triệu người dân tại Yangon - thành phố lớn nhất của Myanmar, có thể chịu tác động từ tình trạng nước biển dâng. Ảnh: Getty

Lourdes Tibig, cố vấn khoa học khí hậu của Viện Khí hậu và Các thành phố bền vững ở Philippines, cho rằng cảnh báo từ nghiên cứu trên tờ Nature Climate Change cho thấy các nước cần sớm tìm giải pháp giải quyết hiệu quả vấn đề biến đổi khí hậu. Ông Tibig nhấn mạnh: “Thế giới cần hành động nhiều hơn nữa trong nỗ lực ngăn chặn biến đổi khí hậu để đảm bảo an sinh cho hàng triệu người sống ở các siêu đô thị ven biển”.

Nhiệt độ toàn cầu sẽ nóng hơn

Theo nghiên cứu mới nhất, hiện tượng El Nino sẽ khiến phần lớn khu vực Tây Thái Bình Dương, Australia và châu Á nóng hơn bình thường. Điều này góp thêm từ 20 đến 30% mực nước biển dâng ngoài tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu và làm tăng nguy cơ lũ lụt nghiêm trọng.

Biến đổi khí hậu đã gây ra lũ lụt nghiêm trọng chưa từng có ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong năm ngoái.

Phân tích của Cơ quan nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu cho thấy 2022 là “năm khí hậu cực đoan”, bao gồm trận lụt lịch sử tại Pakistan và lũ lụt nghiêm trọng ở Australia.

Tờ The Guardian (Anh) dự báo El Nino sẽ quay lại vào cuối năm 2023, làm trầm trọng thêm thời tiết khắc nghiệt toàn cầu và rất có khả năng đẩy thế giới khỏi "mốc nguy hiểm" - nóng hơn 1,5 độ C so với thời tiền công nghiệp.

Nghiên cứu của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết, trái đất vào năm 2022 ấm hơn khoảng 1,12 độ C so với mức trung bình cuối thế kỷ 19. Tuy nhiên, xu hướng nóng lên toàn cầu vẫn tiếp tục trong năm 2023.

"Chúng tôi dự đoán năm 2023 sẽ nóng hơn năm 2022, vừa do cường độ La Nina giảm bớt, vừa do các xu thế thời tiết kéo dài từ trước" - Tiến sĩ Gavin Schmidt - Giám đốc Viện Nghiên cứu không gian Goddard, NASA nhận định hồi cuối tháng 1 vừa qua.

Bên cạnh đó, nhiệt độ đại dương đang ở mức cao nhất từ trước đến nay và sẽ tiếp tục tăng.

Theo báo cáo được Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Mỹ công bố hồi tháng 1, nhiệt độ đại dương toàn cầu trong năm ngoái đã vượt qua kỷ lục trước đó được thiết lập vào năm 2021, nguyên nhân chủ yếu là do biến đổi khí hậu.

Nguyễn Phương