'Nói không cần thành tích, nhưng con điểm kém là đánh mắng không trượt phát nào'

"Con xem đi, học hành kiểu gì mà kết quả toàn 6 với 7 điểm, chỉ xếp loại học sinh Khá, thua cả con nhà cô Phương hàng xóm", chị Lê Thị Thùy (39 tuổi, Đống Đa, Hà Nội) vừa nói vừa vứt bảng điểm tổng kết năm học 2024 - 2025 lên bàn.

Cứ tưởng con sẽ xin lỗi mẹ, nhưng không, Hoàng Nam (lớp 10) - con chị Thùy lại bình thản: "Điểm này con biết hết rồi. Hơn nửa lớp thấp, không riêng mình con. Kiến thức mới khó hơn bậc THCS nên điểm không cao là đương nhiên".

Chị Thùy càng không kiềm chế được cảm xúc, mặt nóng bừng lên, nói lớn: "Lớp vẫn có hơn 10 bạn đạt học sinh xuất sắc, 15 bạn học sinh giỏi chứng tỏ không phải do kiến thức mới mà ở thái độ học tập của con. Bố mẹ đầu tư cho học thêm không thiếu buổi nào so với các bạn, mỗi tháng cũng tiêu tốn 7-8 triệu tiền học ở trung tâm. Con cần nghiêm túc xem lại bản thân mình đi, chỉ đạt loại khá là không ổn. Thậm chí môn Toán chỉ đạt 6.5".

Con bị quát mắng chỉ vì không đạt thành tích như ba mẹ kỳ vọng. (Ảnh minh họa)

Thấy con trai không hối lỗi mà vẫn tiếp tục tranh luận về điểm số cao thấp, chị Thùy cầm cây chổi lông gà ở góc tủ lên vụt con tới tấp. Vừa đánh chị vừa nói: "Này thì điện tử, này thì ghita. Từ mai con mà còn động đến máy tính là mẹ còn đánh tiếp. Con cũng đừng mong đến kỳ nghỉ hè nữa nhé, không đi chơi đâu hết".

Không phục cách hành xử của mẹ, Hoàng Nam nước mắt ngắn nước mắt dài than: "Con chỉ chơi điện tử và ghita lúc rảnh. Ngày nào con cũng làm đầy đủ bài tập về. Chỉ môn Toán là học kém hơn, còn lại vẫn đều đạt 7-8 điểm thi cuối cùng. Con là con người chứ không phải thánh thần mà năm nào cũng có thể đạt học sinh giỏi". Nam nói rồi bỏ chạy lên phòng, đóng chặt cửa, đeo tai nghe và mở nhạc thật to, mặc kệ lời mẹ đang mắng dưới nhà.

Rơi vào tình cảnh tương tự, chị Hoàng Thị Nha (36 tuổi, Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc) cũng không kìm được cảm xúc khi nhận thông tin kết quả năm học của con không như ý. Chị triệu tập cuộc họp gia đình ngay sau cuộc họp phụ huynh, có đầy đủ cả ba thế hệ trong gia đình, rồi "nói chuyện" với con.

"Con có biết mẹ xấu hổ như thế nào không? Lớp 10/42 học sinh đạt loại khá, trong đó có con. Con thấy đấy, ông bà, bố mẹ không để con thiếu thốn gì, vậy mà đến xếp loại giỏi con cũng không đạt được nói gì đến loại xuất sắc. Công sức của ông bà, bố mẹ bỏ ra coi như đổ sông đổ biển hết", chị Nha nói.

Dù không la mắng, không mất bình tĩnh như chị Nha, nhưng cả bố và ông bà nội thay phiên nhau rao giảng, kể lể công lao của người lớn. Cả cuộc nói chuyện, cậu con trai lớp 8 chỉ biết cúi gằm mặt.

Đỉnh điểm cuộc họp gia đình là khi chị buông câu nói "thành tích con kém thế này, mẹ ra đường không dám nhìn ai, xấu hổ với hội phụ huynh trong lớp".

Cậu con trai ấm ức, nước mắt giàn giụa: "Vậy ra lâu nay bố mẹ cho con học chỉ để đi khoe với người ta nở mày nở mặt thôi à?. Sao hàng ngày bố mẹ đều nói không quan trọng thành tích, chỉ cần con nỗ lực hết sức là được". Cậu bé vừa khóc vừa chạy vào phòng riêng, đóng sầm cửa lại.

Tiến sĩ tâm lý Trần Hoàng Trinh (Hà Nội) chia sẻ, từng gặp nhiều trường hợp phụ huynh khi nhận kết quả học tập không như ý của con đã la mắng, trách cứ, thậm chí dùng roi vọt khiến trẻ thất vọng về bản thân.

"Thực trạng này phổ biến, nhiều phụ huynh miệng luôn nói không quan trọng thành tích, con học hiểu bản chất, phát huy được hết khả năng của bản thân là được, nhưng hễ thi học kỳ đạt điểm kém hơn so với các bạn trong lớp thì lại đánh mắng không trượt phát nào", TS Trinh nêu. Trong trường hợp này, trẻ thường có cảm giác tồi tệ, trẻ cho rằng bản thân không giá trị gì. Có trẻ đã có những hành động gây tổn thương đến bản thân.

Quát mắng, roi vọt không phải cách giúp con tiến bộ hơn. (Ảnh minh họa)

Làm cha mẹ, ai cũng mong con học giỏi và luôn tìm mọi cách để giúp trẻ trở nên giỏi hơn, chẳng hạn như kèm con học, cho con đi học thêm, thuê gia sư dạy tại nhà…

Trẻ học bị điểm kém là điều đáng buồn thật và cần phải được giải quyết phù hợp, tránh những xung đột không đáng có, làm căng thẳng không khí gia đình. Khi ấy, người chịu nhiều ấm ức nhất là con trẻ, không phải ba mẹ.

Điều này có thể gây hại rất nhiều cho trẻ về lâu dài. Trong thực tế, có những lựa chọn thay thế khác tốt hơn, không chỉ dễ dàng thực hiện mà còn mang lại nhiều lợi ích cho cả trẻ và cha mẹ.

TS Trinh cho rằng, la mắng, roi vọt trẻ vì điểm số chỉ khiến mọi thứ tồi tệ hơn, bởi hành động này không giải quyết được các vấn đề đang gặp phải ở trường. Đồng thời, la mắng là cách phụ huynh làm nản lòng trẻ và khiến chúng ngại ngần nhờ cha mẹ giúp đỡ trong việc học. Trẻ sẽ không bao giờ nhờ đến cha mẹ giúp mình nếu chúng nghĩ bản thân sẽ bị trừng phạt vì đã không làm tốt ngay từ đầu.

Thậm chí, la mắng còn tác động tiêu cực đến điểm số của trẻ trong tương lai. Nếu các vấn đề vẫn chưa được giải quyết, trong khi áp lực học tập ngày một lớn hơn, còn trẻ lại không nhận được sự giúp đỡ từ cha mẹ thì trẻ sẽ chán học hơn, thành tích học thấp hơn.

Thay vào đó, có nhiều quy tắc đơn giản mà cha mẹ có thể áp dụng để giúp trẻ học tốt hơn. Các phụ huynh hãy cho trẻ không gian yên tĩnh để học bài. Điều này có thể giúp con bạn tránh bị phiền nhiễu trong khi học. Nó cũng cho trẻ thấy rằng cha mẹ đang ở bên cạnh để giúp đỡ chúng nếu cần.

Cha mẹ cần thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm của con về các vấn đề ở trong lớp, từ đó cô giáo và phụ huynh có thể cùng nhau tìm ra những việc mà trẻ đang gặp khó khăn. Đây cũng là cách cho trẻ thấy thầy cô cũng là người mà mình có thể tìm đến để được giúp đỡ.

Hay ít nhất, nó cũng giúp cha mẹ đỡ phải rơi vào tình huống khó xử khi trẻ nói rằng thầy cô ở lớp dạy cách khác trong khi bạn đang giảng bài cho trẻ hiểu. Theo dõi sự tiến bộ của trẻ, cha mẹ sẽ nhận ra con làm được gì và chưa làm được gì. Nó cũng giúp cha mẹ biết khi nào trẻ bị nhiễm thói xấu hoặc lúc nào thì chúng đang lúng túng khi gặp vấn đề mới.

Minh Khôi