Nỗi lo sạt lở đất tại bản tái định cư

Tính đến nay, tất cả 49 hộ dân đồng bào dân tộc Mông của bản Phà Kháo đã di dời nhà cửa, tài sản về khu tái định cư để ổn định cuộc sống. Tại vị trí mới, bản làng được Nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống đường bê tông nội bản, cung cấp điện lưới quốc gia, kiên cố hóa trường học, nhà văn hóa cộng đồng rất khang trang. Nhân dịp chuyển về bản mới, gia đình anh Già Bá Phia đã gom góp làm một ngôi nhà kiên cố, đẹp hơn trước nhiều.

Khi được hỏi, anh Phia cho biết: "Bản mới được Nhà nước đầu tư xây dựng khang trang, đầy đủ, cuộc sống của người dân đã thuận lợi, đỡ vất vả hơn nhiều. Bà con ai cũng vui mừng, nhiều gia đình nhân dịp này đã tu sửa lại nhà cửa cho đẹp hơn".

Khu tái định cư bản Phà Kháo đối diện với nguy cơ sạt lở đất.

Được biết, nhiều năm về trước, ở địa điểm định cư cũ, nhân dân bản biên giới Phà Kháo phải đối diện với nhiều khó khăn, khi đường giao thông cách trở, khó thi công hệ thống điện lưới quốc gia và các công trình dân sinh khác. Nỗi lo lớn nhất là luôn bị nguy cơ sạt lở đất đe dọa khi mùa mưa bão đến. Bà con mong muốn chính quyền địa phương quan tâm tổ chức, bố trí một khu tái định cư mới.

Từ kiến nghị chính đáng của bà con, tại kỳ họp thứ 14 của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An khóa XVII (tháng 5-2020) đã thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án di dời khẩn cấp 49 hộ dân bản Phà Kháo ra khỏi vùng sạt lở đất nguy hiểm. Theo đó, dự án do UBND huyện Tương Dương làm chủ đầu tư với mục tiêu xây dựng mới cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư đưa 49 hộ dân ra khỏi vùng sạt lở đất nguy hiểm, bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản, ổn định chỗ ở lâu dài cho người dân.

Dự án có diện tích 5ha, với tổng mức đầu tư 21 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương và địa phương. Sau khi chủ trương được thông qua, UBND huyện Tương Dương đã chọn địa điểm, triển khai xây dựng khu tái định cư cho nhân dân bản Phà Kháo đúng theo kế hoạch đề ra.

Sau hơn hai năm triển khai, thi công với sự nỗ lực của chủ đầu tư, nhà thầu, giữa năm 2022, các hạng mục khu tái định cư bản Phà Kháo đã được hoàn thiện. Theo bản thiết kế và ghi nhận thực tế cho thấy, bản mới nằm trên ngọn đồi cao, được san hạ thành 4 cấp khác nhau để người dân dựng nhà; các trục đường quanh bản được bê tông hóa.

Đến tháng 9-2022, được sự cho phép của chính quyền địa phương, những hộ dân đầu tiên của bản Phà Kháo đã tháo dỡ nhà ở địa điểm cũ, di dân về khu tái định cư với mong muốn ổn định cuộc sống lâu dài. Tính đến tháng 4-2023, toàn bộ 49 hộ gia đình đồng bào dân tộc Mông trong bản đều đã hoàn thành việc chuyển về bản mới.

Tại đây, người dân được sử dụng điện lưới, có ti vi để xem, sóng điện thoại liên lạc rất thuận tiện. Tuy nhiên, niềm vui chưa được bao lâu, sau nhiều trận mưa kéo dài, người dân Phà Kháo lại đối diện với tình trạng sạt lở đất. Theo người dân phản ánh, trong mùa mưa năm 2022, do lượng nước lớn chảy xuống khiến đất, đá phía dưới chân đồi, nơi bố trí khu tái định cư có hiện tượng sạt lở nặng. Thậm chí, có những địa điểm, hiện tượng sạt lở đất đã chạm vào sát mép đường bê tông nội bản, cách vị trí dựng nhà của người dân không xa.

Trực tiếp thụ hưởng từ chủ trương ưu đãi của Nhà nước, nhân dân bản Phà Kháo cũng chỉ rõ những điểm yếu tại khu tái định cư, như: Diện tích hẹp, địa hình quá dốc, khi mưa lớn kéo dài nước từ khu dân cư chảy tập trung thành dòng xuống chân đồi dẫn đến sạt lở đất. Bà con mong muốn chủ đầu tư có phương án bổ sung nguồn vốn xây dựng kiên cố hệ thống thoát nước để tránh sạt lở khi mùa mưa đến.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, bà Lô Thị Hương, Chủ tịch UBND xã Mai Sơn cho biết: "Từ phản ánh của nhân dân và thực tế kiểm tra, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị, đến nay UBND huyện Tương Dương đã có chủ trương khắc phục những hạn chế tại khu tái định cư bản Phà Kháo. Tuy nhiên, chính quyền địa phương chưa bố trí được kinh phí để triển khai thi công các hạng mục bổ sung. Chúng tôi mong muốn được các cấp quan tâm, tạo điều kiện bố trí nguồn vốn hoàn thiện hệ thống thoát nước tại bản Phà Kháo để tránh nguy cơ sạt lở nghiêm trọng, nhất là khi mùa mưa đang đến gần”.

Bài và ảnh: VIẾT LAM