Nỗi lo từ sự bất định

Cảng hàng hóa Long Beach, bang California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Hoạt động kinh tế suy giảm nhẹ

Theo báo cáo Beige Book mới nhất, nền kinh tế Mỹ đã suy giảm nhẹ so với báo cáo trước đó công bố cuối tháng 4, trong đó 6 khu vực ghi nhận mức suy giảm nhẹ đến vừa phải, 3 khu vực báo cáo không thay đổi và 3 khu vực ghi nhận tăng trưởng nhẹ. Báo cáo của Fed lưu ý thêm: “Tất cả các khu vực đều ghi nhận mức độ bất định về kinh tế và chính sách tăng cao, dẫn đến sự do dự và thận trọng trong các quyết định của doanh nghiệp và hộ gia đình,” .

Về chi tiêu tiêu dùng, báo cáo từ các khu vực cho thấy kết quả hỗn hợp, với phần lớn khu vực ghi nhận giảm nhẹ hoặc không thay đổi, trong khi một số khu vực cho biết chi tiêu tăng đối với các mặt hàng được dự đoán sẽ chịu ảnh hưởng từ thuế quan.

Hoạt động tuyển dụng nhìn chung “ít thay đổi” trên phần lớn 12 khu vực của Fed, với 7 khu vực mô tả thị trường lao động là “ổn định” trong bối cảnh số lượng ứng viên tăng và tỷ lệ nghỉ việc giảm. Báo cáo nêu rõ: “Tất cả các khu vực đều ghi nhận nhu cầu lao động giảm, với các lý do như số giờ làm việc và làm thêm ngoài giờ giảm, tạm dừng tuyển dụng và các kế hoạch cắt giảm nhân sự. Một số khu vực báo cáo đã xảy ra sa thải trong một vài lĩnh vực, nhưng không lan rộng”.

Về lạm phát, báo cáo tiếp tục nhấn mạnh rằng giá cả tăng với tốc độ vừa phải. Có nhiều báo cáo từ các doanh nghiệp cho thấy họ kỳ vọng chi phí và giá cả sẽ tăng nhanh hơn trong thời gian tới. Một số khu vực dự đoán các đợt tăng chi phí sắp tới sẽ “mạnh, đáng kể hoặc lớn”. Ngoài ra, báo cáo cho biết tất cả các khu vực khảo sát đều ghi nhận mức thuế quan cao hơn đang tạo áp lực đẩy giá và chi phí gia tăng.

Tuy nhiên, có sự khác biệt về mức độ kỳ vọng tăng giá, khi một số doanh nghiệp cho biết họ có thể giảm biên lợi nhuận hoặc thêm “phí tạm thời” hoặc phụ phí. Báo cáo của Fed cũng cảnh báo các doanh nghiệp đang có kế hoạch chuyển chi phí liên quan đến thuế quan cho người tiêu dùng và dự kiến sẽ thực hiện trong vòng 3 tháng tới.

Lo ngại tác động từ thuế quan

Thuế quan vẫn là một mối lo ngại gia tăng, cùng với sự bất định, ảnh hưởng đặc biệt đến giá cả, nhưng cũng làm suy giảm kỳ vọng về tăng trưởng. Từ “thuế quan” được đề cập 122 lần trong Beige Book lần này, so với 107 lần trong báo cáo trước đó, trong khi từ “bất định” xuất hiện 80 lần.

Theo báo cáo từ Fed San Francisco, nơi hoạt động kinh tế được ghi nhận là đã chậm lại, trong một số trường hợp, các công ty đã chủ động chèn thêm dòng thuế quan riêng biệt cho các mặt hàng hoặc tình huống phát sinh trong báo giá và hợp đồng. Trong khi đó, Fed Cleveland báo cáo chi tiêu tiêu dùng bị chững lại, do những bất định trong chính sách thương mại khiến việc dự báo nhu cầu gặp khó khăn.

Fed Boston thì đánh giá triển vọng được mô tả là “sự kết hợp giữa lạc quan thận trọng và bi quan thẳng thắn”, với những người lạc quan hy vọng rằng “việc giải quyết bất định có thể thúc đẩy hoạt động kinh tế trong tương lai”. Ngược lại, những người bi quan lại nhấn mạnh các tác động tiêu cực tiềm tàng từ thuế quan và các chính sách liên bang khác đối với nhu cầu.

Báo cáo Beige Book mới nhất phản ánh giai đoạn mà chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang có nhiều thay đổi. Vào đầu tháng 5, Tổng thống Mỹ đã tuyên bố sẽ nới lỏng các loại thuế quan mang tính "đối ứng" đối với Trung Quốc, và Trung Quốc cũng đáp lại tương tự, tạo động lực cho thị trường chứng khoán phục hồi với kỳ vọng rằng các mức thuế sẽ không nghiêm trọng như lo ngại ban đầu. Tuy nhiên, vẫn tồn tại lo ngại về tác động lạm phát, cũng như liệu việc tuyển dụng và nền kinh tế có chững lại do ảnh hưởng của các mức thuế hay không.

Triển vọng không chắc chắn

Kết luận về triển vọng nền kinh tế Mỹ trong Beige Book, Fed nhìn nhận “triển vọng kinh tế tiếp tục mang tính bi quan nhẹ và không chắc chắn, không thay đổi so với báo cáo trước”. Một vài khu vực báo cáo triển vọng đã xấu đi, trong khi một số khác cho rằng triển vọng đã cải thiện.

Báo cáo Beige Book mang lại góc nhìn bổ sung cho các dữ liệu cứng của nền kinh tế, vốn được các nhà hoạch định chính sách Fed cho rằng hiện đang cho thấy thị trường lao động vẫn vững và lạm phát tiếp tục cải thiện.

Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) – thước đo lạm phát ưa thích của Fed –chỉ tăng 2,1% trong tháng 4 so với cùng kỳ năm trước, mức thấp nhất trong 4 năm và chỉ nhỉnh hơn một chút so với mục tiêu lạm phát 2% của Fed.

Các nhà kinh tế dự đoán dữ liệu công bố vào cuối tuần này sẽ cho thấy các doanh nghiệp Mỹ tạo thêm khoảng 130.000 việc làm trong tháng 5, giảm so với 177.000 việc làm của tháng 4, nhưng vẫn cao hơn ngưỡng khoảng 100.000 – mức được cho là đủ để duy trì một thị trường lao động lành mạnh.

Các dữ liệu khảo sát khác cũng cho thấy dấu hiệu suy yếu, bao gồm báo cáo của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) công bố ngày 4/6, cho thấy ngành dịch vụ đã suy giảm trong tháng 5 – lần đầu tiên trong một năm, và các doanh nghiệp phải trả nhiều hơn cho chi phí đầu vào.

Beige Book được công bố 8 lần mỗi năm, trước các cuộc họp của Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC), lần này dự kiến diễn ra ngày 17 và 18/6 tới. Từ nội dung báo cáo Beige Book mới nhất, có thể thấy những yếu tố bất định, đặc biệt liên quan tới các chính sách thuế quan, đang tạo ra nhiều nỗi lo cho thị trường và doanh nghiệp. Viễn cảnh tăng trưởng chậm lại và lạm phát tăng lên đang đặt ra một nan đề đặc biệt cho Fed, vốn chỉ có thể giải quyết một trong hai vấn đề này tại một thời điểm.

Hồng Nguyên (Phóng viên TTXVN tại Mỹ)