Nỗi lo từ thuyền giã cào trên sông Kiến Giang

Nằm dọc theo vùng hạ lưu sông Kiến Giang, thôn Phú Ninh có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc nuôi cá lồng bè và một số loài thủy sản nước ngọt khác. Trong bối cảnh diện tích đất canh tác nông nghiệp hạn chế thì nghề nuôi trồng thủy sản trên sông đã trở thành nguồn thu nhập chính, giúp nhiều hộ gia đình ổn định cuộc sống.

Toàn thôn hiện có 24 hộ dân gắn bó với nghề, trong đó có không ít hộ đã đầu tư từ vài chục đến cả trăm triệu đồng để xây dựng hệ thống lồng bè và mua con giống. Tuy nhiên, thời gian gần đây, hoạt động giã cào vốn bị pháp luật nghiêm cấm lại thường xuyên diễn ra làm ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế, gây bức xúc trong Nhân dân.

Theo phản ánh của nhiều hộ dân, các thuyền giã cào hoạt động bất kể ngày đêm, có thời điểm hàng chục chiếc hoạt động cùng lúc làm bùn đáy bị xới tung khiến nguồn nước bị ô nhiễm, môi trường sinh thái bị đảo lộn.

Bà Phạm Thị Hài, người dân thôn Phú Ninh bức xúc cho biết: “Họ dùng lưới miệng rộng thả xuống đáy, kéo mạnh rồi cuốn đi tất cả từ tôm cá trưởng thành đến những con giống nhỏ bé chưa kịp lớn. Mỗi lần như vậy, nước sông bị khuấy lên đục ngầu, tôm cá nuôi trong lồng bị sốc môi trường, dễ bị nhiễm bệnh rồi chết dần chết mòn. Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm có biện pháp mạnh tay để bảo vệ sinh kế cho người dân”.

Khu vực nuôi trồng thủy sản ở thôn Phú Ninh bị ảnh hưởng bởi nạn giã cào trái phép - Ảnh: T.T

Cùng chung nỗi bức xúc, ông Phạm Minh Đậu, người có trên 10 năm gắn bó với nghề nuôi cá lồng trên sông chia sẻ: “Tôi làm nghề nuôi cá lồng đã lâu nhưng chưa bao giờ thấy khó khăn như bây giờ. Trước đây, nước sông trong xanh, cá phát triển tốt, bà con sống được nhờ nghề.

Bây giờ, nạn giã cào đã làm biến đổi dòng chảy, khuấy động lớp bùn đáy khiến các chất hữu cơ phân hủy, khí độc phát tán ảnh hưởng đến sức khỏe tôm, cá.

Không chỉ thiệt hại về sản lượng mà tôi còn phải tốn thêm chi phí để xử lý nước, cải tạo môi trường nuôi, mua thuốc phòng bệnh cho thủy sản. Bà con trong thôn đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương, nhưng tình trạng này chỉ tạm lắng một thời gian rồi lại đâu vào đó. Cứ kéo dài như thế này, chúng tôi thực sự không biết còn bám trụ được với nghề bao lâu nữa”.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Văn Lai, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Châu thừa nhận tình trạng thuyền giã cào hoạt động trái phép trên sông Kiến Giang đoạn đi qua thôn Phú Ninh vẫn còn diễn biến phức tạp. “Chính quyền địa phương đã nhiều lần phối hợp với lực lượng công an để kiểm tra, truy quét và xử lý.

Tuy nhiên, do khu vực sông rộng, nhiều nhánh rẽ trong khi phương tiện giám sát và nhân lực hạn chế nên việc kiểm tra chưa thể thực hiện thường xuyên và triệt để. Một số đối tượng còn sử dụng thủ đoạn đối phó tinh vi để tránh né khiến việc bắt giữ gặp khó khăn.

Trong thời gian tới, UBND xã sẽ tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát và phối hợp chặt chẽ với người dân để chủ động phát hiện, báo tin kịp thời để xử lý các trường hợp vi phạm. Mục tiêu là lập lại trật tự trên sông, bảo vệ môi trường và bảo đảm sinh kế lâu dài cho người dân”, ông Lai cho biết.

Thuyền giã cào ngang nhiên hoạt động trái phép tại khu vực cồn Phú Ninh - Ảnh: T.T

Giã cào - hình thức khai thác tận diệt không chỉ là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về khai thác thủy sản mà còn gây hệ lụy lâu dài cho môi trường và cộng đồng. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, thực trạng này sẽ dẫn đến cạn kiệt nguồn lợi thủy sản, mất cân bằng sinh thái và đẩy người dân vào cảnh lao đao, bấp bênh sinh kế.

Về lâu dài, cùng với sự vào cuộc của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm thì mỗi một người dân cũng cần nâng cao ý thức, chủ động chung tay bảo vệ môi trường. Việc kịp thời phát hiện, báo tin về các hoạt động khai thác trái phép không chỉ góp phần giữ gìn môi trường sinh thái mà còn là cách bảo vệ tương lai và sinh kế của chính mình.

Chỉ khi dòng Kiến Giang được trả lại sự bình yên vốn có, người dân Phú Ninh mới yên tâm gắn bó bền vững với nghề nuôi trồng thủy sản - nghề đã nuôi sống bao thế hệ nơi vùng quê này.

Thùy Trang