Nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia có phải dấu hiệu gan kém?

Uống rượu bia có thể khiến cơ thể sinh ra nhiều phản ứng, chẳng hạn như đau nhức đầu, nghẹt mũi, đỏ mặt,... hay phổ biến là nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia. Tình trạng da này có thể chỉ ảnh hưởng ở một bộ phận cơ thể nhưng cũng có thể là sẩn ngứa toàn thân kéo dài từ vài phút tới vài ngày.

1. Nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia có nguy hiểm không?

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia, nhưng phổ biến là các lý do dưới đây. Lưu ý, các thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho chẩn đoán của bác sĩ ở các cơ sở y tế chuyên nghiệp.

Minh họa hình ảnh uống rượu bia bị dị ứng mẩn đỏ da (Ảnh: ST)

1. 1. Uống rượu bia bị dị ứng mẩn đỏ do chức năng gan suy giảm

Cơ thể chúng ta phân hủy cồn từ rượu bia tại gan thành các acetaldehyde. Nồng độ cồn trong máu sẽ đạt đỉnh trong khoảng 1 tiếng - 1 tiếng 30 phút sau khi uống rượu bia và giảm từ từ sau đó. Nói cách khác, bên trong gan, rượu được chuyển hóa, hay phân giải qua quy trình 2 bước:

- Bước 1: Một enzyme gọi là alcohol dehydrogenase phân hủy rượu thành một hóa chất gọi là acetaldehyde.

- Bước 2: Một enzyme khác phân giải acetaldehyde thành axit acetic.

Tế bào sẽ phân giải axit acetic nhỏ hơn thành CO2 và nước, hai hợp chất có thể dễ dàng đào thải ra khỏi cơ thể thông qua quá trình bài tiết nước tiểu và hô hấp.

Khi chức năng gan suy giảm, nó sẽ không thể phân hủy rượu tốt dẫn tới các phản ứng trên da. Đặc biệt các phản ứng uống bia rượu bị nổi mẩn đỏ ngứa sẽ tăng lên nếu uống quá mức khiến gan bị quá tải, acetadyhyde không được giải phóng hết tích tụ lại kích hoạt tế bào miễn dịch giải phóng ra các cytokine dẫn tới viêm, mẩn ngứa, mề đay sau uống rượu bia.

Chức năng gan suy giảm do đâu?

Có nhiều nguyên nhân khiến chức năng gan của một người bị suy giảm, chẳng hạn: Lạm dụng hoặc quá liều nhóm thuốc acetaminophen, thuốc giảm đau không steroid; bị bệnh gan nhiễm mỡ; các bệnh viêm gan như viêm gan A, viêm gan B hay viêm gan C; cơ thể bị rối loạn di truyền liên quan tới tích tụ quá nhiều sắt tại gan dẫn tới chức năng gan suy giảm; bệnh viêm gan tự miễn; bệnh viêm gan do rượu hoặc suy giảm chức năng gan do lão hóa tự nhiên ở người trung niên, người cao tuổi.

Có nhiều nguyên nhân khiến chức năng gan của một người bị suy giảm (Ảnh: ST)

Ngoài triệu chứng phát ban trên da hay nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia, khi chức năng gan bị suy yếu, cơ thể có thể xuất hiện thêm các triệu chứng khác như: Mệt mỏi, dễ bị kích động, chán ăn, khó tiêu, bụng căng cứng, đau ở vùng hạ sườn phải, hơi thở có mùi hôi, vàng da, vàng mắt, da khô, chảy máu chân răng, ...

1.2. Nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia do chứng dị ứng cồn

Dị ứng cồn không quá hiếm gặp. Người bị dị ứng cồn có thể gặp phải tình trạng uống rượu bia bị nổi mẩn đỏ ngứa ngáy, khó chịu. Dị ứng cồn xảy ra khi cơ thể "nhận diện" cồn hay các thành phần trong rượu bia như lúa mì, mạch nha, men, chất bảo quản, hương liệu,... là tác nhân lạ xâm nhập và tạo ra các kháng thể chống lại nó, từ đó gây ra các phản ứng dị ứng. Tình trạng này khác với hội chứng không dung nạp rượu bia.

Hầu hết những người bị dị ứng cồn có thể bị mẩn ngứa, sưng đỏ ngay cả khi chỉ uống một lượng nhỏ. Dị ứng cồn là tình trạng nguy hiểm bởi nếu phản ứng nghiêm trọng, có thể gây sưng tấy đường thở, chóng mặt, nôn mửa, tiêu chảy, đau dạ dày co thắt và thậm chí là khó thở, suy hô hấp và đe dọa tới tính mạng do sốc phản vệ. Các dấu hiệu dị ứng cồn khác có thể gặp như ho, tiêu chảy, ợ nóng, khàn giọng, thở khò khè.

Cách tốt nhất để tránh bị dị ứng cồn hay dị ứng bia rượu chính là tránh tiêu thụ các thức uống này.

1.3. Hội chứng không dung nạp rượu bia

Như đã nói, hội chứng không dung nạp rượu bia khác với dị ứng cồn. Không dung nạp rượu bia được hiểu là cơ thể người uống không có một trong những enzyme hoạt động cần thiết để xử lý rượu - alcohol dehydrogenase (ADH) hoặc aldehyde dehydrogenase (ALDH) ngăn cản cơ thể tiêu hóa cồn đúng cách.

Hội chứng không dung nạp rượu bia khác với dị ứng cồn (Ảnh: ST)

Người bị hội chứng không dung nạp rượu có thể bị đỏ và nóng da khi uống kèm theo đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, nhịp tim nhanh, nghẹt mũi, khó thở, nổi mề đay.

2. Cần làm gì để giảm nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia?

Điều quan trọng nhất cần nhớ để giảm cũng như phòng tránh bị nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia chính là tránh uống, đặc biệt là uống quá nhiều rượu bia và nếu đang sẵn có các bệnh về gan.

Để giảm cảm giác ngứa ngáy sau khi uống, hãy thử uống nhiều nước để "tăng tốc độ" quá trình phân rã cồn và đào thải thông qua đường nước tiểu. Nói cách khác, nồng độ cồn trong máu bài tiết chủ yếu qua nước tiểu nên việc uống nhiều nước sau khi uống rượu bia hoặc uống xen kẽ nước lọc khi đang uống rượu bia sẽ giúp giảm lượng rượu bia tiêu thụ đồng thời thúc đẩy cảm giác buồn tiểu tiện và đi tiểu nhiều hơn.

Tuy nhiên lưu ý rằng, không nên uống quá nhiều nước cùng một lúc bởi khi cơ thể đang ở trạng thái "hangover - say xỉn" sau khi uống rượu bia có thể dẫn tới một vài phản ứng tiêu cực như rối loạn điện giải, mệt mỏi nghiêm trọng hơn, nôn nao hơn,...

Chườm lạnh cũng có thể giúp cơn ngứa tạm thời giảm bớt (Ảnh: ST)

Chườm lạnh cũng có thể giúp cơn ngứa tạm thời giảm bớt. Nhưng quan trọng là cần tìm ra nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia là gì để giải quyết tận gốc. Chườm lạnh giảm ngứa nên tránh chườm trực tiếp lên da có thể gây bỏng lạnh.

Thuốc kháng histamin có thể được sử dụng để điều trị dị ứng cồn nhưng nếu triệu chứng dị ứng nghiêm trọng hơn, bạn cần tới cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Nhìn chung, tùy từng nguyên nhân mà nổi mẩn ngứa sau khi uống rượu bia có nguy hiểm không. Chú ý tới các bất thường của cơ thể sau khi uống rượu bia và nên nhớ không nên uống quá nhiều để giảm các rủi ro sức khỏe, cả về lâu dài.

Nguồn: WebMD, Healthline

Châu Anh