Nội soi dạ dày đại tràng - 'Khắc tinh' số 1 của polyp đường tiêu hóa

Nội soi vạch trần polyp từ rất nhỏ

Polyp là các khối u lồi trong lòng ống tiêu hóa, xảy ra khi lớp niêm mạc tăng sinh bất thường và phát triển quá mức. Chúng có thể xuất hiện ở nhiều vị trí tại đường tiêu hóa với số lượng và kích thước khác nhau. Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, chụp cắt lớp CT, chụp cộng hưởng từ MRI... được đánh giá là hiện đại và tốn khá nhiều chi phí nhưng lại khó khăn để phát hiện các polyp kích thước nhỏ, nhất là các polyp dạng dẹt, không cuống.

Theo PGS.TS Vũ Văn Khiên - Chủ tịch Hội Nội soi Tiêu hóa miền Bắc, PGĐ Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc TCI: "Nội soi dạ dày - đại tràng là giải pháp hiệu quả hàng đầu trong chẩn đoán polyp đường tiêu hóa. Đây là kỹ thuật thăm dò chức năng cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp lớp niêm mạc đường tiêu hóa, phát hiện các polyp rất nhỏ chỉ từ vài milimet".

Các polyp đại tràng không cuống, kích thước nhỏ (0,4cm và 0,5cm) được quan sát sắc nét trên hình ảnh nội soi tại TCI (Ảnh: TCI).

Ngày nay, hiệu quả chẩn đoán polyp ngày càng được nâng cao nhờ sự phát triển của các công nghệ nội soi hiện đại. PGS.TS Vũ Văn Khiên cho biết, công nghệ nội soi NBI 5P và MCU tại TCI được nhiều người bệnh lựa chọn nhằm tầm soát polyp dạ dày, đại tràng. NBI 5P sử dụng ánh sáng dải tần hẹp, giả lập nhuộm màu các mô (ánh sáng xanh) phát hiện sự thay đổi bất thường của các mạch máu ở lớp dưới niêm mạc. Cùng với khả năng phóng đại hình ảnh hàng trăm lần, tiếp cận vị trí tổn thương ở khoảng cách gần nhất (từ 2 đến 6mm), NBI 5P hạn chế tối đa việc bỏ sót các tổn thương. Trong khi đó, MCU được xem là bước "đột phá" của công nghệ nội soi khi kết hợp nội soi phóng đại - nhuộm màu và siêu âm nội soi, giúp đánh giá sâu hơn về polyp gồm ranh giới, mức độ xâm lấn và tiên lượng bản chất tổn thương.

Nội soi xác định rõ tính chất polyp dạ dày - đại tràng

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh như X-quang, chụp CT chỉ xác định vị trí, kích thước của polyp mà không thể đánh giá được tính chất của chúng. Hạn chế này tiếp tục được khắc phục nhờ nội soi dạ dày - đại tràng.

Bác sĩ TCI thực hiện sinh thiết qua nội soi dạ dày - đại tràng làm xét nghiệm mô bệnh học (Ảnh: TCI).

Cụ thể, ngay trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết polyp hoặc lấy mẫu bệnh phẩm polyp sau cắt làm xét nghiệm mô bệnh học. Mẫu mô được phân tích dưới kính hiển vi và thực hiện các xét nghiệm chuyên biệt nhằm đánh giá tính chất của polyp. Kết quả xét nghiệm mô bệnh học cho biết sự có mặt của tế bào bất thường, loạn sản, dị sản, từ đó xác định nguy cơ ung thư dạ dày - đại tràng nhằm có hướng theo dõi, điều trị phù hợp.

"Kết quả chẩn đoán ung thư đường tiêu hóa tại TCI sẽ có sau vài giờ, thay vì 5 - 7 ngày như thông thường. Thời gian nhận kết quả được rút ngắn đáng kể giúp tối ưu hiệu quả điều trị, đồng thời tránh tâm lý thấp thỏm, lo lắng cho người bệnh so với việc phải chờ đợi kéo dài" - Bác sĩ Khiên cho biết.

Nội soi loại bỏ polyp đa kích thước

Sở dĩ nội soi dạ dày - đại tràng được gọi là "khắc tinh" của polyp không chỉ bởi khả năng phát hiện các polyp nhỏ, hơn thế nữa nội soi còn dễ dàng loại bỏ polyp kích thước từ rất nhỏ đến rất lớn với mức độ xâm lấn tối thiểu. Thêm vào đó, bác sĩ có thể can thiệp cắt nhiều polyp trong cùng một lần nội soi. Cắt polyp qua nội soi là kỹ thuật an toàn, không gây đau hoặc chảy máu và rất hiếm xảy ra các tai biến.

Polyp trực tràng gần 2cm, không cuống, bề mặt sung huyết được loại bỏ trọn khối nhờ kỹ thuật EMR (Ảnh: TCI).

Sau khi nội soi đánh giá polyp có thể cắt được, bác sĩ sẽ căn cứ vào kích thước, hình thái, tính chất và mức độ xâm lấn của polyp để lựa chọn phương pháp cắt phù hợp. Thông thường, các polyp có cuống, lành tính, kích thước nhỏ và vừa (0,2 - 1cm) sẽ được cắt nóng hoặc cắt lạnh bằng Snare (còn gọi là "thòng lọng"). Với các polyp lớn, không cuống, cấu tạo phức tạp, nhất là các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư sớm, bác sĩ có thể chỉ định cắt hớt niêm mạc (EMR - Endoscopic Mucosal Resection) hoặc cắt tách dưới niêm mạc (ESD - Endoscopic Submucosal Dissection).

Đáng chú ý, EMR và ESD là các kỹ thuật tiên tiến điều trị ung thư dạ dày - đại trực tràng giai đoạn sớm hoặc tổn thương tiền ung thư, được thực hiện hoàn toàn qua nội soi mà không cần phẫu thuật mở. Phương pháp ít xâm lấn này cắt bỏ trọn khối polyp, đảm bảo bóc tách toàn bộ tổn thương khỏi thành ống tiêu hóa, tránh bỏ sót, từ đó giảm thiểu nguy cơ tái phát. PGS.TS Vũ Văn Khiên lưu ý rằng đây là các kỹ thuật khó, đòi hỏi thực hiện tại cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.

PV