Nông dân dùng smartphone làm chuyển đổi số nông nghiệp

Với những dữ liệu thu thập từ các hệ thống quan trắc được lắp đặt tại đồng ruộng, bằng các thiết bị di động, ở mọi lúc, mọi nơi, nông dân có thể biết được thực trạng nguồn nước tưới tiêu, độ pH, độ mặn… và tình hình sâu bệnh hại, cũng như sự thay đổi của thời tiết để chủ động xử lý kịp thời. Đây là cách làm hiệu quả, góp phần giảm thiểu rủi ro, giảm chi phí sản xuất, gia tăng năng suất, chất lượng lúa hàng hóa.

Canh tác lúa từ xa

Những năm gần đây, một số tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã được ngành nông nghiệp hỗ trợ lắp đặt một số hệ thống quan trắc trên đồng ruộng như: Trạm quan trắc giám sát khí tượng thủy văn, trạm cảm biến giám sát côn trùng, tưới ngập - khô xen kẽ thông qua hệ thống ống cảm biến... Qua đó, đã giúp nhà nông chủ động trong canh tác lúa ở một số công đoạn quan trọng, góp phần dần định hình một phương thức mới trong canh tác lúa ở vùng ĐBSCL.

Nhờ các hệ thống cảm biến thông minh trên đồng ruộng, nông dân có thể giám sát, ra quyết định chăm sóc cây trồng.

Tại HTX nông nghiệp Dân Tiến, huyện Cầu kè, tỉnh Trà Vinh được lắp đặt hệ thống giám sát côn trùng trên đồng ruộng. Theo ông Trần Quốc Vân, Chủ tịch HĐQT HTX nông nghiệp Dân Tiến, giám sát côn trùng thông qua điện thoại thông minh giúp người trồng lúa khá nhàn rỗi, không trực tiếp ra đồng vẫn có thể theo dõi được các loại dịch hại trên cây lúa, như rầy nâu, sâu cuốn lá, sâu đục thân, bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá… để phòng, trị kịp thời, giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất.

HTX nông nghiệp Dân Tiến hiện đang sản xuất lúa trên diện tích 45,5ha. Khác với canh tác theo kiểu truyền thống, khi thực hiện quy trình canh tác lúa thông minh ở khâu làm đất, máy cày tích hợp phun vi sinh giúp phân hủy nhanh rơm rạ thành phân bón hữu cơ. Máy cấy tích hợp 3 khâu cùng lúc: vừa cấy, vừa vùi phân bón thông minh, vừa phun thuốc diệt cỏ và ốc bươu vàng chỉ một lần vào gốc lúa từ khi cấy đến khi thu hoạch.

Điểm nổi bật của quy trình này là ngoài việc sử dụng phân bón thông minh, ruộng lúa còn dùng ứng dụng cảm ứng độ mặn, mực nước và bơm nước thông minh để quản lý nước theo quy trình ngập, khô xen kẽ. Đồng thời, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh qua hệ thống máy bơm có gắn bo mạch kết nối với điện thoại thông minh điều khiển từ xa, không cần người phải trực tiếp có mặt trên đồng ruộng. Đến kỳ thu hoạch, lúa hàng hóa được tích hợp mã vạch QR và GS1 cho truy xuất nguồn gốc.

Kết quả cho thấy, mô hình giảm giá thành và tăng lợi nhuận đáng kể. Cùng với hiệu quả giảm chi phí sản xuất, giúp nông dân đỡ vất vả và tăng thu nhập, quy trình canh tác lúa thông minh còn giảm phát thải khí nhà kính và ô nhiễm môi trường.

Cập nhật thông tin mọi lúc, mọi nơi

Tại tỉnh Đồng Tháp, trong sản xuất nông nghiệp, trồng lúa sử dụng nước nhiều nhất, vì vậy, chủ động nguồn nước tưới tiêu được xem là yếu tố quan trọng góp phần đảm bảo năng suất về sau. Nhiều nông dân ở đây cho biết, từ khi có hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn, bằng điện thoại di động, ở mọi lúc, mọi nơi, bà con hoàn toàn có thể chủ động trong việc ngăn mặn, trữ ngọt, hoặc điều tiết mực nước trong ruộng lúa.

Ông Trịnh Văn Bô, huyện Tháp Mười khoe: Kể từ vụ đông xuân năm 2020, ông không cần phải ra đồng kiểm tra lúa như trước đây nữa, mà ở mọi lúc mọi nơi, ông có thể biết được ngay các chỉ số cần thiết ngoài đồng lúa của mình như độ mặn, độ pH, mực nước… để chủ động xử lý kịp thời. Theo ông Bô, việc đồng áng chưa bao giờ thuận lợi và dễ dàng như hiện nay, tất cả cũng nhờ hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn bằng smartphone vào canh tác lúa, máy móc đã làm thay thế mình hết rồi.

Thông qua smartphone, thông tin được cập nhật ở mọi lúc, mọi nơi.

“Trước đây, mỗi khi vào mùa khô hạn, nhiều nông dân phải thức khuya, dậy sớm để canh thủy triều và đo đếm các chỉ số nước nhằm kịp thời ngăn mặn hoặc đưa nước ngọt vào đồng. Vậy nhưng hiện nay, mọi chuyện đã thay đổi. Đó là nhờ ngành nông nghiệp tỉnh đầu tư hệ thống quan trắc có kết nối qua điện thoại di động, tôi có thể biết nước ngọt hay mặn để đưa vào ruộng cho phù hợp”, ông Bô chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Đồng, thành viên HTX Nông nghiệp Mỹ Đông 2, huyện Tháp Mười canh tác 4,3ha lúa. Nhiều năm qua, gia đình ông làm lúa luôn trúng mùa và giảm được nhiều chi phí là nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật tưới ngập - khô xen kẽ thông qua hệ thống ống cảm biến đặt trong ruộng lúa được kết nối với điện thoại di động.

Ông Đồng phấn khởi chia sẻ, việc canh tác lúa bằng kỹ thuật tưới nước ngập - khô xen kẽ đã đem lại nhiều lợi ích trong canh tác lúa, đặc biệt giúp nhà nông giảm từ 25 - 30% lượng phân bón, hạn chế tối đa sâu bệnh, giảm số lần bơm tưới để giảm chi phí và tiết kiệm nguồn nước quý giá trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay.

Nông nghiệp thông minh tạo ra sản xuất an toàn

Ông Ngô Phước Dũng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Mỹ Đông 2, huyện Tháp Mười (tỉnh Đồng Tháp) cho biết: Bên cạnh các thành viên trong HTX áp dụng tưới ngập - khô xen kẽ thông qua hệ thống thiết bị cảm biến, hiện nay HTX còn được Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng trạm quan trắc giám sát sâu rầy thông minh có tính năng nhận diện, thống kê số lượng, mật độ, các chủng loại sâu rầy, thiên địch… và đưa ra các thông số để dự báo.

Các số liệu từ hệ thống quan trắc sẽ được chuyển về máy chủ và trong phạm vi khoảng 2,5km, bằng các thiết bị di động, ở mọi lúc, mọi nơi nhà nông có thể cập nhật được tình hình sâu rầy trên ruộng lúa để có biện pháp xử lý kịp thời.

“Với thông tin chính xác từ các trạm quan trắc và có thể cập nhật ở mọi lúc, mọi nơi, nhà nông hoàn toàn chủ động trong canh tác lúa, từ đó góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lúa, giảm chi phí đầu tư, giảm công chăm sóc và gia tăng lợi nhuận” ông Ngô Phước Dũng cho hay.

Ông Huỳnh Tấn Đạt - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật chia sẻ, việc ứng dụng công nghệ smartphone trong sản xuất nông nghiệp mang lại rất nhiều tiện ích cho nông dân. Giờ chỉ cần mở phần mềm cài sẵn trên điện thoại là có thể giám sát sâu rầy; quản lý thiết bị máy bơm; dự báo thời tiết; canh tác lúa…, chứ không phải như trước đây cứ phải làm thủ công vừa tốn tiền mà không đem lại hiệu quả.

“Ngoài ra, nhờ các hệ thống cảm biến thông minh trên đồng ruộng, nông dân có thể giám sát, ra quyết định chăm sóc, tưới tiêu, phòng trừ sâu bệnh ở mọi lúc, mọi nơi qua smartphone. Đây là cách làm hiệu quả, góp phần giảm thiểu rủi ro, giảm chi phí sản xuất, gia tăng năng suất, chất lượng lúa hàng hóa và hướng tới nền nông nghiệp hiện đại”, ông Huỳnh Tấn Đạt nói.

Kim Yến