Nông dân Vân Đình dám nghĩ, dám làm, hình thành những mô hình giảm nghèo bền vững

Bưởi OCOP 4 sao - “đòn bẩy” cho kinh tế nông thôn

Trong bức tranh chung của công cuộc giảm nghèo bền vững, xã Vân Đình được xem là một trong những địa phương tiêu biểu của Hà Nội trong việc lựa chọn đúng “đòn bẩy” phát triển kinh tế nông thôn: Lấy nông nghiệp hàng hóa làm nền tảng, lấy hợp tác xã và nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi làm hạt nhân, từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết theo chuỗi giá trị.

Thay vì trông chờ vào các chính sách hỗ trợ mang tính ngắn hạn, Vân Đình kiên trì xây dựng sinh kế ổn định cho người dân thông qua việc phát huy lợi thế cây trồng truyền thống, gắn sản xuất với tiêu chuẩn chất lượng, thương hiệu và thị trường tiêu thụ. Từ đó, giảm nghèo không chỉ là mục tiêu trước mắt, mà trở thành quá trình phát triển lâu dài, bền vững.

Mô hình vườn bưởi OCOP 4 sao tại Hợp tác xã bưởi Thành Vật, xã Vân Đình. Ảnh: Đình Thủy

Những ngày này, có mặt tại thôn Thành Vật, xã Vân Đình, dễ dàng cảm nhận được sức sống mới của vùng quê ven đô khi dọc những tuyến đường là các vườn bưởi Diễn trĩu quả, hương thơm lan tỏa khắp không gian. Ít ai nghĩ rằng, từ chính những vườn cây ấy, một hướng đi làm giàu bền vững đã được hình thành, góp phần quan trọng thay đổi diện mạo kinh tế nông thôn địa phương.

Điểm nhấn nổi bật là mô hình vườn bưởi OCOP 4 sao tại Hợp tác xã bưởi Thành Vật, với tổng diện tích gần 70ha, hơn 80 nghìn gốc bưởi, thu hút nhiều hộ dân tham gia. Mô hình được duy trì sản xuất ổn định, tạo việc làm thường xuyên cho lao động địa phương, đồng thời nâng cao thu nhập cho các hộ nông dân.

Thường trực Đảng ủy xã Vân Đình đánh giá cao nỗ lực của hợp tác xã trong việc áp dụng quy trình sản xuất an toàn, chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng và phát triển thương hiệu OCOP. Việc sản phẩm bưởi Diễn Thành Vật được Hội đồng thẩm định thành phố Hà Nội công nhận OCOP 4 sao không chỉ là “tấm vé thông hành” để mở rộng thị trường, mà còn khẳng định hướng đi đúng đắn của địa phương trong phát triển nông nghiệp hàng hóa gắn với giảm nghèo bền vững.

Đằng sau thành công của thương hiệu bưởi OCOP 4 sao là dấu ấn của những nông dân tiên phong, trong đó anh Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Hợp tác xã VietGAP Đồng Tiến được xem là hạt nhân liên kết tiêu biểu tại thôn Thành Vật.

Từ năm 2002, anh Dũng bắt đầu trồng bưởi trên diện tích 10-20ha với mong muốn tìm kiếm cây trồng phù hợp để nâng cao thu nhập. Qua thời gian, nhận thấy bưởi Diễn phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu địa phương và mang lại giá trị kinh tế cao, anh mạnh dạn đầu tư mở rộng diện tích, đồng thời vận động bà con cùng liên kết sản xuất. Chính từ thực tiễn ấy, Hợp tác xã VietGAP Đồng Tiến ra đời, trở thành đầu mối tổ chức sản xuất, áp dụng quy trình VietGAP, hướng tới sản xuất hữu cơ và đặc biệt là tìm kiếm đầu ra ổn định cho nông sản. Hiện nay, Hợp tác xã quản lý hơn 70ha với gần 8.000 gốc bưởi, thu hút nhiều hộ dân tham gia.

Mô hình trồng rau công nghệ cao tại xã Vân Đình. Ảnh: Đình Thủy

“Chúng tôi chủ yếu trồng bưởi Diễn, xen canh một số giống khác để thụ phấn chéo, giúp cây sai quả và nâng cao chất lượng”, anh Dũng chia sẻ. Không chỉ dừng ở kỹ thuật trồng trọt, anh còn trực tiếp hướng dẫn các hộ áp dụng phân hữu cơ truyền thống như phân gà, phân cá, đỗ tương ngâm, tro bếp… hạn chế tối đa phân hóa học nhằm giữ hương vị tự nhiên và bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp mô hình bưởi tại Vân Đình phát triển bền vững chính là việc xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ sản xuất đến tiêu thụ. Những hộ dân tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật sẽ được hợp tác xã thu mua, đưa sản phẩm vào các cửa hàng nông sản sạch, hệ thống siêu thị tại Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Vào mùa thu hoạch, anh Dũng cùng hợp tác xã trực tiếp điều phối lao động để thu hái, phân loại và vận chuyển bưởi đúng thời điểm. “Thu hoạch cẩn thận là yếu tố quyết định chất lượng và uy tín sản phẩm”, anh nhấn mạnh. Mỗi năm, Hợp tác xã thu mua khoảng 1.000 tấn bưởi loại I, mang lại doanh thu gần chục tỷ đồng, tạo nguồn thu ổn định cho nhiều hộ nông dân.

Song song với đó, hợp tác xã thường xuyên đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, triển lãm nông sản trong và ngoài thành phố, góp phần quảng bá thương hiệu bưởi Diễn Vân Đình, kết nối với các đối tác tiêu thụ lớn, từng bước mở rộng thị trường.

Từ giảm nghèo đến khát vọng làm giàu

Đánh giá về hiệu quả các mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn, Bí thư Đảng ủy xã Vân Đình Bùi Thị Thu Hiền khẳng định, điều quan trọng nhất mà các mô hình này mang lại không chỉ là tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn là sự thay đổi căn bản trong tư duy sản xuất của nông dân. Từ chỗ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, chủ yếu với mục tiêu “làm cho đủ ăn”, người dân Vân Đình ngày nay đã từng bước chuyển sang sản xuất hàng hóa, biết tính toán hiệu quả kinh tế, chú trọng chất lượng, thị trường tiêu thụ, giá trị gia tăng và yếu tố phát triển bền vững.

Theo đồng chí Bí thư Đảng ủy xã, những mô hình tiêu biểu như trồng bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP, sản xuất rau an toàn, trồng sen gắn với chế biến chè sen… của xã đã chứng minh rõ hiệu quả cả về kinh tế lẫn xã hội. Không ít hộ nông dân từ các mô hình này đã thoát nghèo một cách bền vững, ổn định sinh kế lâu dài, đồng thời hạn chế nguy cơ tái nghèo. Đáng chú ý, sau khi ổn định kinh tế, nhiều hộ còn mạnh dạn tái đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất, trở thành những điển hình làm giàu chính đáng, tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng dân cư nông thôn.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, xã Vân Đình xác định rõ định hướng phát triển nông nghiệp trong giai đoạn tới không chỉ dừng lại ở sản xuất thuần túy mà gắn chặt với phát triển du lịch, xây dựng cảnh quan nông thôn xanh – sạch – đẹp, qua đó gia tăng giá trị nông sản và nâng cao thu nhập cho nông dân. Các mô hình nông nghiệp được khuyến khích phát triển theo hướng kết hợp trải nghiệm, tham quan, giới thiệu sản phẩm, tạo điểm nhấn cho du lịch nông thôn.

Thực hiện định hướng này, thời gian gần đây, xã đã chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chương trình khảo sát, trải nghiệm, kết nối các điểm đến du lịch trên địa bàn. Theo kế hoạch, đoàn đại biểu sẽ được trải nghiệm không gian văn hóa, ẩm thực đặc trưng của Vân Đình với những món ăn truyền thống nổi tiếng như bánh cuốn chả, canh cá rô đồng, bún riêu cua Vân Đình, cháo lòng Trấn Thị. Đây được xem là những giá trị ẩm thực tiêu biểu, không chỉ góp phần khẳng định thương hiệu ẩm thực địa phương, mà còn mở ra hướng phát triển du lịch gắn với công nghiệp văn hóa, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn và giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã.

Bên cạnh việc phát triển các mô hình sản xuất, xã Vân Đình đặc biệt chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho nông dân. Mới đây, Hội Nông dân xã phối hợp với Hội Nông dân xã Bình Minh tổ chức chương trình bồi dưỡng và nghiên cứu thực tế tại Terrasol Farm Life, xã Hồng Sơn.

Xã Vân Đình tổ chức tham quan thực tế, bồi dưỡng kiến thức kỹ năng sản xuất nông nghiệp xanh, công nghệ cao cho hội viên nông dân. Ảnh: Đình Thủy

Hơn 100 nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi của hai xã đã được tham quan các mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới, mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững, xưởng chế biến và khu trưng bày sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP. Qua đó, nông dân được tiếp cận những kinh nghiệm thực tiễn trong lựa chọn giống, quy trình sản xuất, tổ chức mô hình và kết nối thị trường.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân xã Vân Đình Nguyễn Xuân Đại, việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng lực tự thân của nông dân, tạo nền tảng để nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp và giảm nghèo bền vững.

Từ những vườn bưởi OCOP 4 sao ở Thành Vật đến các lớp tập huấn, liên kết sản xuất tiêu thụ, có thể thấy rõ một hướng đi bài bản, căn cơ trong phát triển kinh tế nông thôn ở xã Vân Đình. Giảm nghèo không còn là câu chuyện hỗ trợ đơn lẻ mà là quá trình tạo dựng sinh kế, khơi dậy khát vọng làm giàu, gắn lợi ích của người dân với sự phát triển chung của địa phương.

Bạch Thanh