Nông dân Việt Nam trở thành chủ thể cho phát triển nông nghiệp xanh

Trả lời Báo Điện tử VTC News hôm 15/10, ông Paolo Silveri, Trưởng đoàn đánh giá của Quỹ Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) bày tỏ ấn tượng với sự năng động, kiên cường và kiên trì của người dân Việt Nam, cùng với sự hỗ trợ của chính quyền trong việc phát triển nông nghiệp, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân.

“Tôi thấy ấn tượng khi ngay cả những người nông dân nghèo hay nhỏ bé nhất cũng sử dụng điện thoại thông minh, ứng dụng công nghệ số để làm những việc như theo dõi độ mặn trong nước, qua đó điều chỉnh tưới tiêu, tránh gây thiệt hại cho cây trồng hoặc quản lý dịch hại thay vì rải thuốc trừ sâu bừa bãi và gây chết cho cả sâu bệnh lẫn thiên địch của chúng.

Không chỉ là quản lý thuốc trừ sâu, quản lý nước, quản lý rừng,... điều thú vị nhất đối với tôi còn là tính bao trùm của những đổi mới này, khi tôi có thể nhìn thấy chúng ở khắp mọi nơi. Việt Nam đang thực sự nỗ lực để không ai bị bỏ lại phía sau, từ những người năng động nhất đến những người yếu thế nhất, điều này cũng phù hợp với chương trình nghị sự của Liên hợp quốc”.

Ông Paolo Silveri, Trưởng đoàn đánh giá của Quỹ Nông nghiệp Quốc tế (IFAD).

IFAD là tổ chức tài chính quốc tế và cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc, với sứ mệnh xóa đói, giảm nghèo và phát triển nông thôn bền vững. IFAD đã có hơn 30 năm hợp tác hiệu quả với Việt Nam.

Hôm 15/10, Văn phòng Đánh giá Độc lập (IOE) của IFAD phối hợp với các cơ quan Việt Nam tổ chức Thảo luận Bàn tròn Quốc gia về Đánh giá Chiến lược và Chương trình Quốc gia (CSPE), để đánh giá kết quả các chương trình hợp tác. Đoàn công tác IFAD trước đó có chuyến thăm thực địa tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, nơi chứng kiến rõ nét những kết quả cụ thể của các dự án IFAD hỗ trợ.

Theo Tiến sĩ Indran A. Naidoo, Giám đốc Văn phòng đánh giá Độc lập của IFAD, báo cáo đánh giá từ IFAD cho thấy sự chủ động, đổi mới sáng tạo và hợp tác bao trùm giúp Việt Nam có những thành tựu ấn tượng trong phát triển nông thôn.

Cộng đồng trở thành chủ thể

Đánh giá về việc ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp tại các cộng đồng địa phương Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực, ông Silveri đề cập đến những đổi mới đang được triển khai liên quan đến quản lý rừng (sáng kiến PFES), các sáng kiến mô hình trang trại, phương pháp tiếp cận chuỗi giá trị,... mà trong đó IFAD hỗ trợ để đảm bảo rằng không chỉ các tỉnh và cộng đồng có thể phát triển đồng bộ theo các chương trình quốc gia, mà các tỉnh và cộng đồng cũng trở thành những người đóng góp và chủ thể cho sự phát triển của chính họ.

“Nói cách khác, chúng ta thông qua việc cung cấp các nguồn lực mềm và cứng, tức là xây dựng năng lực mềm, tài chính cứng và cơ sở hạ tầng, những nguồn lực này đã góp phần tạo nên sự phát triển từ dưới lên chứ không chỉ từ trên xuống. Hai nỗ lực cùng hướng về một mục tiêu, và đó có lẽ là lý do tại sao Việt Nam lại thành công đến vậy trong việc giảm nghèo chỉ trong một thời gian ngắn”.

Ông đánh giá cao khả năng thích ứng của nông dân Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang nền nông nghiệp xanh và bền vững. Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng vẫn còn những điểm yếu trong các cộng đồng và nhóm người cụ thể cần tiếp tục được quan tâm, ví dụ như các dân tộc thiểu số, phụ nữ và thanh thiếu niên, đặc biệt là ở những vùng khó khăn, để họ không bị bỏ lại phía sau.

Các đại biểu trong buổi thảo luận bàn tròn.

Sự thay đổi tạo ra nhiều cơ hội mới

Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết, trong hơn 30 năm qua, IFAD đã đồng hành cùng Việt Nam trong sự nghiệp giảm nghèo và phát triển, các dự án liên tục với giá trị lên tới gần 500 triệu USD. Các chương trình của IFAD đã giúp phát triển chuỗi giá trị nông sản, tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao năng lực kinh tế xã hội cho các cộng đồng, cũng như hỗ trợ đổi mới chính sách... “Các dự án của IFAD chứng minh rằng khi đầu tư đúng trọng tâm, gắn với quyền làm chủ của địa phương, có thể tạo ra tác động vượt trội”.

Quan hệ giữa IFAD và Việt Nam trong thời gian tới sẽ cần có những điều chỉnh phù hợp với điều kiện mới, cùng chia sẻ khát vọng chung để phát triển nông thôn Việt Nam phát triển hiện đại, giàu bản sắc, không ai bị bỏ lại phía sau.

Theo ông Silveri, trong bối cảnh những thay đổi đang diễn ra cả về cơ cấu các tỉnh thành và những sự thay đổi khác, ông hy vọng IFAD và các cơ quan chính phủ Việt Nam có thể tiếp tục suy nghĩ xa hơn về cách thức phát triển và mang lại nhiều cơ hội hơn nữa. Bên cạnh đó, Việt Nam hoàn toàn có thể đi từ vị trí nhận hỗ trợ trở thành người kể câu chuyện thành công của mình cho các quốc gia láng giềng và thế giới.

Ông Nguyễn Trúc Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Sự hỗ trợ của IFAD đã giúp kết nối nông dân, doanh nghiệp và chính quyền trong cùng một chuỗi giá trị. Sau khi Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh sáp nhập thành một đơn vị hành chính, chúng tôi nhìn thấy nhiều cơ hội hơn để nhân rộng các mô hình thành công. Sức mạnh của hợp tác này nằm ở con người - ở việc trao quyền cho cộng đồng tự dẫn dắt phát triển, củng cố hợp tác xã và thúc đẩy tăng trưởng nông thôn bao trùm, bền vững".

Phương Anh