'Nóng' đấu giá đất, yêu cầu chỉnh sửa bảng giá đất để tránh trục lợi

Theo Bộ TN-MT, công tác nắm tình hình cho thấy hiện nay có tình trạng một số địa phương sử dụng giá đất trong bảng giá đất hiện hành (đã xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành) để làm giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2024.

Qua đó có sự chênh lệch rất lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá, tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi; gây nhiễu loạn thị trường, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư, kinh doanh và thị trường nhà ở, bất động sản.

Bộ TN-MT cho hay, tình trạng nêu trên xảy ra có một phần do bảng giá đất hiện hành được xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành bị khống chế bởi khung giá đất của Chính phủ (đã được bỏ tại Luật Đất đai năm 2024).

Giá đất khởi điểm đấu giá tại Tiền Yên, Hoài Đức chỉ khoảng 7,3 triệu/m2, trong khi giá trúng thầu là 133 triệu/m2

Bên cạnh đó, trong thời gian thực hiện bảng giá đất, một số địa phương chưa kịp thời theo dõi biến động giá đất phổ biến trên thị trường để điều chỉnh bảng giá cho phù hợp. Do đó giá đất trong bảng giá tại một số địa phương còn thấp hơn nhiều so với giá thị trường.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý đất đai, lành mạnh hóa thị trường bất động sản, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Bộ TN-MT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khi áp dụng giá đất trong bảng giá đất phục vụ cho công tác quản lý đất đai phải chỉ đạo rà soát.

Đối với trường hợp tại khu vực, vị trí cần áp dụng bảng giá đất mà giá đất chưa phù hợp với thực tế thì căn cứ quy định của pháp luật và tình hình thực tế của địa phương để quyết định điều chỉnh bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 tại khu vực, vị trí đó để áp dụng đến hết ngày 31/12/2025.

Giá khởi điểm đất đấu giá tại Thanh Cao, Thanh Oai chỉ khoảng 10 triệu/m2 nhưng giá trúng thầu 100 triệu/m2

Trình tự điều chỉnh bảng giá đất thực hiện theo quy định tại điều 17 Nghị định số 71/2024.

Đồng thời, các địa phương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo đúng pháp luật, công khai, minh bạch. Bên cạnh đó kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định pháp luật trong đấu giá quyền sử dụng đất.

Ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công điện số 82 (ngày 21/8) về việc chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.

Sở dĩ Bộ TN-MT có văn bản về việc hướng dẫn xác định giá đất là bởi thời gian gần đây, việc đấu giá đất nhỏ lẻ, xen kẹt tại các huyện ngoại thành Hà Nội trở nên “nóng” hơn bao giờ do giá khởi điểm quá thấp, giá trúng thầu cao gấp nhiều lần giá khởi điểm. Thậm chí đã có nghi vấn lợi dụng đấu giá đất để thổi giá đất phi thực tế.

Theo các huyện, nguyên do của việc xác định giá khởi điểm thấp là thực hiện theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ TN-MT.

Trước đây, việc xác định giá đất khởi điểm được thuê tư vấn ngoài, khảo sát thị trường rồi đưa ra mức giá. Tuy nhiên, Nghị định 12 (Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 44 hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2013), hiện hành là Nghị định 71 (Nghị định quy định giá đất, Chính phủ ban hành ngày 27/4/2024) đã bỏ quy định cho thuê tư vấn.

Nghị định quy định xác định giá khởi điểm bằng nhân hệ số K (hệ số điều chỉnh giá đất) của địa phương nhân với giá trong bảng giá đất. Bảng giá đất ở các huyện ngoại thành thấp nên giá khởi điểm thấp.

Cụ thể như tại khu vực đấu giá đất xã Thanh Cao, Thanh Oai, Hà Nội vừa qua, trong khi tư vấn đã đưa ra mức giá khởi điểm từ 45 triệu đồng/m2 nhưng theo quy định mới thì mức giá đã tụt xuống chỉ còn trung bình 10 triệu đồng/m2. Sau khi đấu giá thì lô đất cao nhất đã bị đẩy lên 100 triệu đồng/m2.

Hay như phiên đấu giá đất xuyên đêm tại xã Tiền Yên, Hoài Đức vừa qua, giá khởi điểm chỉ ở mức 7,3 triệu đồng/m3 nhưng kết thúc phiên đấu giá, lô đất cao nhất bị đẩy lên 133 triệu đồng/m2…

Ngân Tuyền