Nông nghiệp 4.0 mở đường lớn cho những 'tỷ phú chân đất' ở Đồng Nai

Sau gần 10 năm lựa chọn khởi nghiệp với mô hình HTX, phát triển mô hình trồng lúa hữu cơ chất lượng cao, ông Trần Quang nay đã là một trong những tỷ phú nông dân có tiếng ở Xuân Lộc, Đồng Nai. Năm 2022, ông được bình chọn là “nông dân Việt Nam xuất sắc”.

Chuyển biến tích cực

Ông Quang chia sẻ, năm 2014, sau nhiều năm tự thân vận động, có những thành công ngoài mong đợi, ông quyết định thành lập HTX thương mại dịch vụ nông nghiệp Xuân Tiến để vừa chia sẻ kinh nghiệm làm giàu, vừa tạo mô hình liên kết để nâng cao năng lực sản xuất.

Nhờ những đường hướng phát triển đúng đắn, HTX Xuân Tiến hiện có hàng trăm thành viên và hộ liên kết, triển khai canh tác trên tổng diện tích hơn 150 ha. 100% diện tích được áp dụng các giống mới, năng suất cao, chủ lực là giống lúa ST24 lừng danh khắp thế giới.

Cơ giới hóa giúp nông dân giảm công lao động, tăng giá trị sản xuất (Ảnh: BĐN).

Bên cạnh sử dụng giống chất lượng cao, để gia tăng sức cạnh tranh, ông Quang cùng các thành viên HTX đã chủ động đẩy mạnh cơ giới hóa, đầu tư hoàn thiện hệ thống máy sấy lúa, máy xay gạo, gieo hạt, máy thu hoạch cho ra hạt bắp, lúa ngay trên cánh đồng, góp phần giảm chi phí nhân công.

Nhờ sản xuất khoa học, hiện mỗi năm HTX Xuân Tiến trồng 2 vụ lúa, 1 vụ bắp. Trong đó, vụ bắp sẽ xuống giống vào cuối tháng 11 hoặc đầu tháng 12 kéo dài đến cuối tháng 2 năm sau sẽ thu hoạch. Sau đó sẽ làm liên tiếp 2 vụ lúa. Doanh thu bình quân đạt 200-300 triệu đồng/ha/năm.

Tương tự, HTX Tâm Minh Quang cũng đang là một trong những lá cờ đầu trong phát triển nông nghiệp hữu cơ gắn với công nghệ cao ở Đồng Nai. Hiện, HTX đang có trang trại rộng khoảng 35ha sản xuất theo chuẩn hữu cơ, sản lượng nông sản đạt hàng trăm tấn/năm.

Vốn là chủ doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, Giám đốc HTX Tâm Minh Quang Nguyễn Văn Dũng chọn rẽ ngang đầu tư làm nông nghiệp hữu cơ gắn với công nghệ cao vì ông rất quan tâm đến thực dưỡng bảo vệ sức khỏe con người.

Trang trại TamECO của HTX Tâm Minh Quang hiện được phủ xanh bởi nhiều loại rau, cây ăn trái cho hiệu quả kinh tế cao, với những sản phẩm hữu cơ chủ lực như bưởi, dưa hấu, ổi, đu đủ...

Chìa khóa tạo đột phá

Bên cạnh hoàn thiện về quy trình canh tác theo hướng hữu cơ, một trong những yếu tố then chốt giúp HTX Tâm Minh Quang gặt hái nhiều thành công là sự đầu mạnh mẽ cho khoa học, công nghệ, kỹ thuật mới cho các khâu từ sản xuất đến bảo quản, chế biến nông sản...

Điển hình, thời gian qua, HTX đã đầu tư các trại nuôi ruồi hiện đại để tạo ra sản lượng phân hữu cơ lớn, đảm bảo chất lượng. HTX cũng đầu tư khá hoàn chỉnh hệ thống máy móc từ kho lạnh, máy sấy, máy nghiền để bảo quản và làm nhiều sản phẩm chế biến sâu.

Đến nay, nhờ thúc đẩy công nghệ chế biến, HTX đang giới thiệu ra thị trường một số sản phẩm chất lượng cao từ trái chuối (kẹo chuối, bánh chuối, bánh bao chay), gạo tím, trà gạo tím…

Không chỉ là những “cánh chim lẻ”, một điều dễ thấy là trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, quỹ đất nông nghiệp bị thu hẹp, hầu hết các địa phương ở Đồng Nai đều đang đẩy mạnh đầu tư phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, hiện đại, nâng cao giá trị gia tăng.

Thúc đẩy sản xuất hiện đại gắn với chuỗi giá trị là định hướng chung của ngành nông nghiệp Đồng Nai (Ảnh: BĐN).

Điểm chung của các mô hình nông nghiệp đô thị công nghệ cao ở Đồng Nai là các sản phẩm sản xuất ra theo hướng sạch, áp dụng quy trình GAP, năng suất cao. Các mô hình gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ, công nghiệp chế biến, đảm bảo môi trường sinh thái.

Điển hình như ở TP.Long Khánh đang thực hiện thí điểm Làng du lịch sinh thái tại ấp Cây Da, xã Bình Lộc. Hỗ trợ gắn 270 mã QR trên cây chôm chôm cho các mô hình sinh thái vườn nhằm thúc đẩy du lịch, đồng thời phát triển bền vững các giống cây mang chỉ dẫn địa lý của địa phương.

Hay như ở Trảng Bom, để nâng cao giá trị sản xuất, thời gian qua, người trồng chuối nơi đây đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa. Đến nay, trên 90% diện tích chuối trên địa bàn huyện được lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm, 100% diện tích chuối xuất khẩu được bao buồng.

Điển hình, chuỗi liên kết chuối cấy mô của HTX Sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình, xã Thanh Bình (Trảng Bom) đang có diện tích khoảng 120ha xuất khẩu đi Trung Quốc, Hàn Quốc, cho thấy hiệu quả vượt trội cả về kinh tế và môi trường sinh thái, thích ứng biến đổi khí hậu.

Hiện, HTX đã tổ chức trồng chuối sạch theo quy trình khép kín với chất thải hữu cơ trong sản xuất được tận dụng làm phân bón lại cho vườn chuối. Ngoài xuất khẩu trái chuối tươi, HTX còn đầu tư nhà sơ chế, chế biến cùng hệ thống dây chuyền thu hoạch chuối, máy chế biến nông sản khô, máy chế biến dẻo các loại nông sản, hệ thống kho lạnh để làm sản phẩm chế biến từ chuối…

Phát huy thành công, hóa giải thách thức

Có thể thấy, nông nghiệp công nghệ cao đang phát triển rất mạnh ở Đồng Nai. Các tổ hợp tác, HTX, mô hình nông nghiệp công nghệ cao theo chuỗi liên kết bền vững liên tục được ra đời.

Mục tiêu đặt ra đến năm 2025, toàn tỉnh có 40 mô hình ứng dụng công nghệ cao. Nhưng đến nay, theo thống kê từ các địa phương, chỉ với lĩnh vực trồng trọt, toàn tỉnh đã có 45 mô hình tiêu biểu về ứng dụng công nghệ cao, vượt chỉ tiêu về số lượng so với mục tiêu đề ra.

Các mô hình ứng dụng công nghệ cao đều có hiệu quả kinh tế cao hơn mô hình sản xuất thông thường từ 2-3 lần. Điển hình, sầu riêng có 5 mô hình ứng dụng công nghệ cao với diện tích 706 ha, thu lợi nhuận cao từ 700 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/ha/năm. Về lĩnh vực thủy sản, công nghệ cao giúp giá trị sử dụng đất đạt bình quân trên 450 triệu đồng/ha/năm...

Đang có những thành công tích cực, tuy nhiên, ngành nông nghiệp Đồng Nai cũng chỉ ra, trong giai đoạn mới, nông dân, HTX sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh sẽ đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn như: đòi hỏi của các thị trường thế giới ngày càng cao, vấn đề biến đổi khí hậu, việc triển khai chính sách hỗ trợ còn hạn chế...

Trong bối cảnh đó, thời gian tới, tỉnh dự kiến tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người nông dân về phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Tập trung nguồn lực hoàn thiện kết cấu hạ tầng các vùng sản xuất tập trung, hình thành vùng nguyên liệu phục vụ chế biến nông sản, phục vụ cho xuất khẩu. Các chính sách hỗ trợ cho nông dân, HTX, doanh nghiệp phát triển nông nghiệp công nghệ cao cũng sẽ được đẩy mạnh...

Mỹ Chí