Nông nghiệp Đồng Nai trong hành trình chuyển đổi số Bài cuối: Nông nghiệp Đồng Nai tiên phong trong chuyển đổi số

Đồng Nai là một trong những tỉnh, thành đi tiên phong cả nước trong triển khai nền tảng dữ liệu số nông nghiệp, nền tảng truy xuất nguồn gốc. Ngành nông nghiệp tỉnh đã tích cực thực hiện việc xây dựng nền tảng dữ liệu số trong nhiều lĩnh vực như: phát triển nông thôn và quản lý chất lượng nông lâm thủy sản; trồng trọt và bảo vệ thực vật; thủy lợi; thủy sản; lâm nghiệp; chăn nuôi và thú y…

Doanh nghiệp Trung Quốc tham quan và truy xuất nguồn gốc vườn trồng sầu riêng xuất khẩu của nông dân tại thành phố Long Khánh. Ảnh: B.Nguyên

Chuyển đổi số (CĐS) trên các lĩnh vực đã được Đồng Nai triển khai từ nhiều năm trước. Đặc biệt, từ khi có Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS, trên các lĩnh vực của Đồng Nai như: nông nghiệp, công nghiệp, thương mại dịch vụ… đều “tăng tốc” trong ứng dụng công nghệ, CĐS. Thời gian tới, tỉnh Đồng Nai mới sẽ tiếp tục đẩy mạnh CĐS trong nông nghiệp nhằm tạo dựng môi trường, hệ sinh thái số nông nghiệp, thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp bền vững.

Đi tiên phong chuyển đổi số

Việc thực hiện CĐS trong nông nghiệp của tỉnh bước đầu đã được áp dụng ở nhiều lĩnh vực như: trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp; mang lại những kết quả hết sức khả quan. Tỉnh đã đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin; ứng dụng công nghệ cao vào lĩnh vực nông nghiệp như: nuôi tôm siêu thâm canh; các chương trình, phần mềm quản trị chăn nuôi, vườn trồng…

Mục tiêu nhằm tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên để dần chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp hiện đại. Việc ứng dụng CĐS vào hoạt động sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản đã giúp tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả, đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản.

Theo Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Nông nghiệp ứng dụng Công nghệ cao Đặng Kim Sơn, cần những doanh nghiệp “đầu tàu” dẫn dắt nông nghiệp thông minh. Trong đó, phải có chính sách hỗ trợ để những tập đoàn, doanh nghiệp lớn đang ứng dụng công nghệ cao mở rộng quy mô sản xuất, trở thành hạt nhân lan tỏa và hỗ trợ áp dụng khoa học công nghệ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng với các hợp tác xã và toàn thể nông dân. Trên cơ sở đó hình thành các khu nông nghiệp công nghệ cao, vùng nông nghiệp công nghệ cao gắn với các vùng chuyên canh của các nông sản chủ lực.

Với tổng đàn heo hơn 2 triệu con; tổng đàn gia cầm gần 24,6 triệu con, Đồng Nai vẫn khẳng định vai trò là thủ phủ chăn nuôi của cả nước. Điểm nổi bật, Ngành chăn nuôi của tỉnh chuyển dịch mạnh mẽ khi đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật, chuyển đổi từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang hướng công nghiệp với quy mô hàng hóa lớn. Ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đạt nhiều kết quả tích cực với nhiều mô hình ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại. Trong đó, 65% đàn heo, đàn gà được chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao; khoảng 27,5% trang trại chăn nuôi sử dụng chuồng lạnh. Tỉnh duy trì 4 vùng an toàn dịch bệnh cấp huyện và 44 vùng an toàn dịch bệnh cấp xã đối với bệnh cúm gia cầm và Newcastle.

Ngành chăn nuôi cũng đi tiên phong CĐS, xác định đây là động lực giúp tái định hình các mô hình chăn nuôi truyền thống và tạo ra những cơ hội tăng trưởng theo hướng bền vững. Công nghệ số đã được ứng dụng khá phổ biến vào chăn nuôi như: sử dụng chíp điện tử theo dõi sức khỏe và thức ăn chăn nuôi heo giống; công nghệ tự động kiểm soát nhiệt độ, nước uống, thức ăn chăn nuôi công nghiệp; theo dõi năng suất con giống qua các phần mềm, sử dụng các phần mềm trong quản lý...

Đặc biệt, từ năm 2020, tỉnh đã triển khai 2 dự án Quản lý trang trại chăn nuôi thông qua phần mềm Te-food và Truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ động vật. Việc ứng dụng CĐS trong chăn nuôi mang lại nhiều lợi ích tích cực, góp phần tạo thuận lợi cho người chăn nuôi trong quá trình chăm sóc, phòng chống bệnh dịch trên động vật, truy xuất rõ ràng nguồn gốc thực phẩm động vật, mang lại nguồn gốc sản phẩm an toàn cho người sử dụng.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 1.758 trang trại đăng ký khai báo và được xác nhận thông tin trên phần mềm Te-Food; 1.187 cá nhân, tổ chức như: siêu thị, cửa hàng tiện lợi, chợ, cơ sở giết mổ lợn, thương nhân thu mua lợn, cơ sở chăn nuôi, bếp ăn tập thể khu công nghiệp, bếp ăn trường học... thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm chăn nuôi. Trong 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh có hơn 121 ngàn con heo được truy xuất nguồn gốc.

Trong lĩnh vực trồng trọt, Đồng Nai hiện có hơn 171 ngàn hécta cây trồng lâu năm, tập trung vào nhóm cây ăn trái và cây công nghiệp. Trong đó, tỉnh đã hình thành hơn 320 vùng sản xuất nông nghiệp tập trung với khoảng 95,7 ngàn hécta. Nông sản từ các vùng sản xuất tập trung có năng suất, chất lượng đảm bảo đủ điều kiện để xuất khẩu.

Đặc biệt, toàn tỉnh hiện có 203 mã số vùng trồng với tổng diện tích khoảng 29 ngàn hécta để phục vụ xuất khẩu đi các thị trường như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, châu Âu, Australia, New Zealand… Mã số vùng trồng giúp nông dân thuận lợi trong theo dõi và kiểm soát tình hình sản xuất, chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc cây trồng. Đây cũng là chìa khóa xây dựng lòng tin về chất lượng, uy tín nông sản ở cả thị trường trong nước và quốc tế.

Tạo đột phá trong chuyển đổi số

Một trong những định hướng quan trọng của Ngành nông nghiệp trong thời gian tới là ứng dụng công nghệ số trong tái cơ cấu, nâng cao năng lực quản trị, quản lý điều hành của các chủ thể sản xuất. Xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Ứng dụng công nghệ số trong sản xuất và liên kết tiêu thụ các sản phẩm, để tự động hóa các quy trình sản xuất, kinh doanh, kiểm soát chất lượng; quản lý, giám sát nguồn gốc, chuỗi cung ứng sản phẩm nông nghiệp.

Người tiêu dùng quét mã truy xuất nguồn gốc nông sản khi tham gia Hội chợ trái cây Long Khánh năm 2024. Ảnh: B.Nguyên

Tỉnh cũng tập trung xây dựng một số mô hình CĐS trong sản xuất nông nghiệp nhằm phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác, tăng tỷ trọng của nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế như: mô hình quan trắc cháy rừng; nuôi tôm nước lợ; mô hình thông tin tuyên truyền và đào tạo, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, tư vấn dịch vụ trên nền tảng số; ứng dụng IoT trong sản xuất trồng trọt hệ thống giám sát điều kiện môi trường trồng trọt từ xa tích hợp tưới tiêu và bón phân tự động và điều khiển thông qua smart phone…

Đặc biệt, công tác đào tạo kỹ năng số, hỗ trợ hợp tác xã, nông dân đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử được đặc biệt quan tâm. Mục tiêu, nông dân thành thạo sử dụng các ứng dụng mạng xã hội trong kết nối tiêu thụ nông sản nhằm "đưa chợ về vườn", đưa thị trường về đến tận ao cá, vườn cây, thửa ruộng của nông dân. Hàng năm, hàng trăm ngàn lượt hộ nông dân trên địa bàn tỉnh được tập huấn, hỗ trợ về kỹ năng số và đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng nhấn mạnh, thời gian tới, tỉnh tiếp tục chú trọng đầu tư cho công tác nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất nông nghiệp; xem việc nghiên cứu, chuyển giao các ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, bảo quản, chế biến nông sản, thực phẩm là khâu đột phá đặc biệt quan trọng để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn phát triển. Khuyến khích doanh nghiệp và người dân chuyển giao, ứng dụng công nghệ cao, CĐS, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo trong sản xuất kinh doanh và kết nối cung - cầu; bảo hộ tài sản trí tuệ, xây dựng thương hiệu, đẩy mạnh thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm.

Khánh Minh - Bình Nguyên