'Nông nghiệp sạch - nông thôn xanh': Từ diễn đàn giao lưu đến động lực giảm nghèo bền vững

Từ thực tiễn đó, Diễn đàn giao lưu “Nông nghiệp sạch - Nông thôn xanh” do Hội Nông dân Hà Nội, Câu lạc bộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi Hà Nội tổ chức đã trở thành không gian kết nối tri thức, kinh nghiệm và khát vọng đổi mới, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững ở khu vực nông thôn.

Công ty cổ phần Dược thảo Thiên Phúc tập trung nghiên cứu, nuôi trồng các loại dược liệu quý như đông trùng hạ thảo, linh chi. Ảnh: Thu Hà

Nông nghiệp tuần hoàn, hướng đi từ thực tiễn sản xuất

Diễn đàn “Nông nghiệp sạch - Nông thôn xanh” quy tụ đông đảo hội viên Câu lạc bộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, đại diện các hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ nông dân tiêu biểu cùng lãnh đạo Hội Nông dân các cấp. Không mang nặng tính hình thức, diễn đàn là nơi nông dân “nói chuyện với nhau” bằng chính trải nghiệm, bài học và cả những vấp váp trong quá trình chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp sạch, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Tại đây, nhiều câu chuyện thoát nghèo đã được chia sẻ một cách chân thực: Từ những hộ từng canh tác manh mún, thu nhập bấp bênh, đến khi mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, áp dụng quy trình VietGAP, hữu cơ, tham gia chuỗi liên kết, xây dựng thương hiệu sản phẩm và từng bước vươn lên khá giả. Những câu chuyện ấy cho thấy, giảm nghèo bền vững không đến từ trợ cấp đơn thuần, mà bắt nguồn từ sự thay đổi cách nghĩ, cách làm và sự đồng hành kịp thời của tổ chức Hội.

Khẳng định vai trò của nông nghiệp sạch trong giai đoạn hiện nay, bà Nguyễn Thị Hồng, Chủ tịch Câu lạc bộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi thành phố Hà Nội nhấn mạnh, nông nghiệp sạch không còn là lựa chọn mang tính phong trào, mà đã trở thành xu thế tất yếu nếu nông dân muốn nâng cao giá trị sản phẩm, giảm rủi ro thị trường và cải thiện đời sống. Thực tiễn cho thấy, những hộ sản xuất theo tiêu chuẩn, có truy xuất nguồn gốc, liên kết tiêu thụ ổn định đều có thu nhập bền vững hơn, tạo thêm việc làm tại chỗ cho lao động nông thôn, đặc biệt là phụ nữ và người cao tuổi.

“Giảm nghèo hôm nay không chỉ là hỗ trợ vốn, mà quan trọng hơn là trao cho nông dân tư duy sản xuất mới, cách làm ăn hiệu quả và khả năng tự đứng vững trên thị trường”, bà Nguyễn Thị Hồng khẳng định.

Với vai trò là Giám đốc Công ty cổ phần Dược thảo Thiên Phúc, bà Nguyễn Thị Hồng mang đến diễn đàn một mô hình nông nghiệp tuần hoàn tiêu biểu, được xây dựng từ tâm huyết nâng cao giá trị cho cây nấm, con giống và dược liệu Việt Nam. Theo đó, Thiên Phúc tập trung nghiên cứu, nuôi trồng các loại dược liệu quý như đông trùng hạ thảo, linh chi, nấm lim xanh; kết hợp khoa học, công nghệ hiện đại với kinh nghiệm truyền thống để hình thành chuỗi sản phẩm giá trị gia tăng cao, kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng.

Điểm đặc sắc của mô hình là tư duy “không bỏ phí”. Những lô đông trùng hạ thảo chưa đạt tiêu chuẩn thương mại được tái sử dụng làm thức ăn bổ sung cho gà, từ đó hình thành sản phẩm “Trứng gà Đông trùng Ngọc Hương” giàu dinh dưỡng. Chất thải chăn nuôi tiếp tục được xử lý bằng chế phẩm vi sinh, tạo phân bón hữu cơ phục vụ trồng trọt, khép kín vòng tuần hoàn, không rác thải, thân thiện môi trường nhưng vẫn nâng cao hiệu quả kinh tế.

Không dừng lại ở sản xuất, Thiên Phúc còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, truy xuất nguồn gốc; xây dựng hệ thống phân phối trực tiếp và mở mô hình cho học sinh, sinh viên tham quan, trải nghiệm. Qua đó, không chỉ lan tỏa giá trị của nông nghiệp sạch, mà còn góp phần bồi đắp tình yêu nông nghiệp, hình thành nguồn nhân lực trẻ cho nông nghiệp Thủ đô trong tương lai.

Từ thực tiễn triển khai, bà Nguyễn Thị Hồng kiến nghị thành phố quan tâm hơn tới chính sách đất đai ổn định, hỗ trợ vốn, công nghệ, hạ tầng và xúc tiến thương mại, tạo điều kiện để các mô hình nông nghiệp tuần hoàn được nhân rộng, trở thành hướng đi bền vững trong giảm nghèo.

OCOP và công nghệ cao - “đòn bẩy” giảm nghèo ở cơ sở

Thực tiễn tại nhiều địa phương cho thấy, khi chủ trương “nông nghiệp sạch - nông thôn xanh” được cụ thể hóa bằng những mô hình phù hợp, có sự đồng hành của tổ chức Hội, hiệu quả giảm nghèo trở nên rõ nét và bền vững hơn.

Tại phường Chương Mỹ, Hội Nông dân phường chủ động vận động hội viên tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), coi đây là hướng đi quan trọng để nâng cao giá trị nông sản và thu nhập cho nông dân. Đến nay, địa phương có trên 15 sản phẩm được công nhận OCOP, trong đó nhiều sản phẩm đạt 3 sao, 4 sao, như: Rau quả sạch của HTX Chúc Sơn, trứng gà sạch của Công ty cổ phần Tiên Viên, trứng gà Hương Cường, nem Phụng Châu, trà cà gai leo của Công ty SADU; đặc biệt là mô hình chăn nuôi gà công nghệ cao lấy trứng gà thảo dược, không kháng sinh của HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kiên Cà, đạt OCOP 4 sao và chứng nhận VietGAP.

Sản phẩm nem Phụng Châu được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Ảnh: Sơn Tùng

Theo ông Tống Bá Lương, Chủ tịch Hội Nông dân phường Chương Mỹ, phát triển OCOP không chỉ giúp nâng cao giá trị hàng hóa mà còn tạo động lực để nông dân thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ “làm nhiều” sang “làm sạch, làm chất lượng”. OCOP thực sự trở thành “đòn bẩy” giúp nhiều hộ có thu nhập ổn định, từng bước thoát nghèo và vươn lên khá giả.

Cùng với đó, Hội Nông dân phường đã nhân rộng nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như trồng hoa lan hồ điệp, rau hữu cơ, dưa lưới VietGAP, chăn nuôi gà thả đồi ứng dụng tự động hóa, sản xuất hoa cây cảnh công nghệ tưới nhỏ giọt. Các mô hình này cho thu nhập từ 300 đến 500 triệu đồng/ha/năm, cao gấp nhiều lần canh tác truyền thống, tạo sinh kế ổn định cho nông dân.

Tại xã Đa Phúc, Hội Nông dân xác định phát triển nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao là hướng đi xuyên suốt gắn với mục tiêu giảm nghèo bền vững. Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hội Nông dân xã, Hội đã phối hợp chặt chẽ với các ngành chuyên môn đẩy mạnh chuyển giao khoa học, kỹ thuật, hướng dẫn hội viên chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa và hình thành chuỗi liên kết.

Nhiều mô hình tiêu biểu đã phát huy hiệu quả rõ nét như vùng trồng dược liệu OCOP 3 sao của hộ bà Trương Thị Thơm, HTX Tùng Dương nuôi gà đẻ trứng, mô hình nuôi ốc nhồi, nuôi vịt đẻ trứng, cá, gà thịt quy mô trang trại… với doanh thu từ 300 đến 700 triệu đồng/năm. Đáng chú ý, Hội đã vận động hội viên ứng dụng công nghệ 4.0 như sử dụng drone trong sản xuất, hình thành vùng sản xuất tập trung, giảm chi phí, bảo vệ môi trường.

Đến nay, toàn xã có hàng chục mô hình chuyển đổi từ cấy lúa kém hiệu quả sang trang trại, chăn nuôi, trồng trọt cho thu nhập hơn 200 triệu đồng/ha/năm. Nhiều hộ từ diện thu nhập thấp đã vươn lên khá giả, trở thành “hạt nhân” lan tỏa phong trào sản xuất, kinh doanh giỏi.

Đánh giá cao ý nghĩa của diễn đàn, Chủ tịch Hội Nông dân Hà Nội Phạm Hải Hoa cho rằng, Câu lạc bộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi là nơi tập hợp những nông dân tiên phong, dám nghĩ, dám làm. Thông qua hoạt động của Câu lạc bộ, nhiều chủ trương lớn của thành phố về tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững đã đi vào thực tiễn sinh động.

Thời gian qua, Hội Nông dân Hà Nội đã triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ nông dân như tín chấp vay vốn, đào tạo nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật, kết nối tiêu thụ nông sản. Trong đó, Câu lạc bộ Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi chính là cầu nối quan trọng, giúp chính sách đến đúng đối tượng, đúng nhu cầu.

“Muốn giảm nghèo bền vững, phải làm cho nông dân tự tin làm giàu trên chính mảnh đất của mình; và Câu lạc bộ chính là môi trường để nông dân học hỏi, chia sẻ và cùng tiến bộ”, hủ tịch Hội Nông dân Hà Nội Phạm Hải Hoa nhấn mạnh.

Từ diễn đàn giao lưu đến những mô hình cụ thể ở cơ sở, “Nông nghiệp sạch - Nông thôn xanh” đang từng bước trở thành động lực quan trọng trong hành trình giảm nghèo bền vững của nông dân Thủ đô - nơi mỗi sự đổi mới đều bắt đầu từ tư duy, từ thực tiễn và từ khát vọng vươn lên làm giàu chính đáng.

Bạch Thanh