NSƯT Mai Châu - Bà Nghị Quế trong phim 'Chị Dậu' qua đời

Nhắc đến các vai diễn của NSƯT Mai Châu, khán giả không thể quên bà Nghị Quế keo kiệt, thủ đoạn trong "Chị Dậu", bà Phó Đoan đầy mưu mô trong "Sao Tháng Tám", vợ Bá Kiến của "Làng Vũ Đại ngày ấy", hay Hoàng Thái Hậu - người đàn bà quyền lực nhưng đầy toan tính trong "Đêm hội Long Trì"…

Với chừng ấy vai diễn, NSƯT Mai Châu đã đóng đinh trong lòng khán giả bằng các vai diễn phản diện. Sinh thời, mỗi lần có ai hỏi bà về những vai phản diện từng đóng, nghệ sĩ thường chia sẻ rằng, người ta thích đóng vai chính diện, còn bà toàn bị giao vai ác, thủ đoạn. Song, đóng phản diện cũng có nỗi khổ riêng. Bà từng nói với mọi người: "Diễn xuất giỏi không nằm ở việc đóng vai chính diện hay phản diện mà làm sao để nhân vật có hồn, để khán giả nhớ đến".

Vai diễn Nghị Quế trong phim "Chị Dậu" của NSƯT Mai Châu.

NSƯT Mai Châu đóng phim đến năm hơn 80 tuổi với bộ phim cuối cùng là "Bi! đừng sợ" của đạo diễn Phan Đăng Di. Bà được phong tặng danh hiệu NSƯT từ đầu thập niên 1990.

NSƯT Mai Châu tên thật là Mai Thị Châu, sinh năm 1927 tại Nghệ An. Bà là gương mặt tiêu biểu của điện ảnh cách mạng Việt Nam. Năm 1947, Mai Châu bén duyên với sân khấu kịch. Bà là diễn viên của Đoàn kịch tiền tuyến. Bà cùng Đoàn tuyên truyền Giải phóng quân đi phục vụ bộ đội tại khắp chiến trường miền Nam chống thực dân Pháp.

Nghệ sĩ Mai Châu kết hôn năm 19 tuổi. Chồng của bà là ông Vũ Kỳ Lân - từng giữ chức vụ trưởng đoàn văn công tiền tuyến. Sau năm 1954, ông làm Chính ủy đặc khu Vĩnh Linh, rồi làm Giám đốc Điện ảnh quân đội.

Khi trường Điện ảnh Việt Nam (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội) mở lớp đào tạo diễn viên khóa 1, nghệ sĩ Mai Châu tham gia thi tuyển và được chọn làm diễn viên chính thức của Xưởng Phim truyện Việt Nam (nay là Hãng phim truyện Việt Nam) từ năm 1959.

NSƯT Mai Châu để lại dấu ấn sâu đậm với khán giả bằng các vai diễn phản diện.

Năm 1959, nghệ sĩ Mai Châu đóng "Chung một dòng sông" - tác phẩm đầu tiên của điện ảnh cách mạng Việt Nam. Từ vai diễn này, bà liên tục xuất hiện trong những bộ phim đình đám thời bấy giờ như "Cô gái công trường","Chị Tư Hậu", "Chị Dậu", "Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn", "Làng Vũ Đại ngày ấy", "Đêm hội Long Trì"...

Ngoài diễn xuất, NSƯT Mai Châu còn là một nữ doanh nhân thành công. Bà mở tiệm áo cưới mang tên mình, với 3 chi nhánh từng nổi tiếng tại Hà Nội, là địa chỉ quen thuộc của nhiều thế hệ cô dâu.

Sự ra đi của NSƯT Mai Châu là mất mát lớn đối với điện ảnh Việt Nam. Bà không chỉ là một nghệ sĩ tài năng mà còn là biểu tượng của sự cống hiến và đam mê nghệ thuật.

Thanh Xuân