Nữ thanh niên - động lực thúc đẩy phát triển kinh tế tại châu Phi

Người dân tại trại tị nạn Kakuma ở Turkana, Kenya. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Tuy nhiên, tại châu Phi, dù có tiềm năng lớn, nhiều nữ thanh niên vẫn gặp rào cản trong tiếp cận tài chính, tài sản và mạng lưới chuyên môn. Gỡ bỏ những rào cản này có thể tạo ra hàng triệu việc làm và thúc đẩy tăng trưởng GDP của châu Phi.

Việc nâng cao năng suất kinh tế của nữ thanh niên có thể đóng góp 287 tỷ USD cho nền kinh tế châu Phi và tạo 23 triệu việc làm. Tuy nhiên, chỉ 10% doanh nghiệp do nữ giới có đủ tài chính, khiến doanh thu trung bình thấp hơn nam giới 34%. Phụ nữ thường đối mặt với chi phí vốn cao hơn do thiếu tài sản đảm bảo truyền thống như đất đai, dẫn tới vòng luẩn quẩn loại trừ tài chính.

Tại nông thôn, nơi thiếu sự hiện diện của các tổ chức tài chính chính thức, phụ nữ trẻ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tiếp cận vốn. Các cơ chế tín dụng truyền thống như hợp tác xã hay nhóm tiết kiệm thường không phù hợp với hoàn cảnh và nguồn lực hạn chế của họ. Do đó, cần phát triển các sản phẩm tài chính phù hợp như tín dụng dựa trên tài sản động hay cơ chế bảo lãnh đổi mới. Những cải cách tại Ethiopia (Ê-ti-ô-pi-a), nơi yêu cầu phân bổ một phần tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và nông nghiệp là ví dụ tiêu biểu.

Ngân hàng số và công nghệ di động đang mở ra cơ hội tài chính mới. Mặc dù chỉ 3,7% số phụ nữ vay vốn từ các tổ chức tài chính truyền thống, dịch vụ ngân hàng di động đang trở thành giải pháp thay thế, đặc biệt trong bối cảnh 90% số doanh nghiệp tại châu Phi là doanh nghiệp nhỏ với nhiều doanh nghiệp do nữ giới điều hành.

Tuy nhiên, nhiều nữ doanh nhân trẻ thiếu kiến thức quản trị và mạng lưới hỗ trợ. Họ cần các hình thức cố vấn, đào tạo, và trao đổi kinh nghiệm, nhất là ở nông thôn, nơi nguồn thông tin còn hạn chế. Một rào cản khác là khó khăn trong tiếp cận thị trường. Các doanh nghiệp do nữ giới điều hành thường bị loại khỏi chuỗi cung ứng, giới hạn khả năng mở rộng sản xuất và tạo việc làm.

Các chuẩn mực văn hóa xã hội ở nông thôn cũng cản trở nữ giới tiếp cận nguồn lực. Ngoài ra, họ còn gánh vác công việc chăm sóc không được trả công, như chăm sóc gia đình, làm giảm khả năng tham gia vào lực lượng lao động. Báo cáo cho thấy, năm 2019, phụ nữ châu Phi dành trung bình 2,6 giờ làm công việc chăm sóc miễn phí cho mỗi giờ đàn ông làm. Nếu giảm gánh nặng này, khoảng 11,4 triệu phụ nữ trẻ có thể gia nhập thị trường lao động đến năm 2030.

Các tổ chức tài chính và khu vực tư nhân có vai trò thiết yếu trong giảm chi phí vốn. Đầu tư theo giới (gender lens investing) là hướng tiếp cận chiến lược, nhằm thiết kế các công cụ tài chính phù hợp và ưu tiên doanh nghiệp do phụ nữ trẻ điều hành.

Việc tháo gỡ rào cản tài chính, mở rộng thị trường và khắc phục bất bình đẳng là điều kiện tiên quyết để hình thành một hệ sinh thái khởi nghiệp nữ trẻ năng động, bền vững. Đây không chỉ là hỗ trợ cá nhân, mà là động lực phát triển toàn diện, mang lại lợi ích cho cộng đồng và quốc gia.

Dù chặng đường phía trước còn nhiều thách thức, tiềm năng chuyển đổi là rất lớn. Đã đến lúc cần một cách tiếp cận đổi mới, toàn diện và đa ngành để biến nữ thanh niên thành lực lượng nòng cốt của phát triển kinh tế châu Phi.

Nguyễn An (TTXVN)