Nước bên trong viên hổ phách 99 triệu năm tuổi: Thấy gì dưới kính hiển vi?

Hổ phách chứa một con nhện. Ảnh: Wikimedia

Hổ phách, đúng ra, là một loại nhựa cây hóa thạch, trải qua hàng chục nghìn đến hàng triệu năm biến đổi về cấu trúc và hóa học. Hổ phách có thể tìm thấy ở nhiều vùng trên thế giới, nhưng để nhựa cây biến thành hóa thạch, nó cần được cô lập khỏi các yếu tố gây phân hủy, như oxy hoặc sinh vật. Một trong những nơi khai thác hổ phách nổi tiếng nhất trên thế giới là biển Baltic ở phía bắc châu Âu.

Hổ phách là kết quả của nhựa cây có màu đỏ, dính và chảy ra từ cây bị bệnh hoặc có vết thương trên thân. Tuy không phải tất cả các loại cây đều tạo ra nhựa có khả năng hóa thạch, chỉ có một số cây đặc biệt trong một số vùng đất mới có thể tạo ra nhựa cây mà khi hóa thạch trở thành hổ phách.

Hai mẫu hổ phách trong thí nghiệm. Mẫu nhỏ có tuổi ước tính khoảng 22 triệu năm, mẫu lớn ước tính khoảng 99 triệu năm. Nguồn: Walt (oneminmicro) / Youtube

Khi nhựa cây chảy ra, nó sẽ theo chiều hút của lực hấp dẫn, và nếu có một con côn trùng hoặc bất kỳ thứ gì khác xuất hiện trên đường chảy của nhựa cây, nó sẽ bị dính vào. Sau đó, nhựa cây sẽ trở nên cứng và polyme hóa. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ quá trình hóa thạch chính xác khiến nhựa cây trở thành hổ phách. Trong một số trường hợp đặc biệt, hổ phách còn có thể bao chứa nước. Loại hổ phách này thường được gọi là Amber Enhydro.

Một thí nghiệm đầy thú vị đã được thực hiện bởi một Youtuber tên là Walt - người Áo. Thí nghiệm này đập vỡ viên hổ phách bao nước hàng triệu năm tuổi và xem xét giọt nước bên trong dưới kính hiển vi.

Những mảnh vật chất có trong nước ở viên hổ phách 22 triệu năm tuổi. (Nguồn: Walt (oneminmicro) / Youtube).

Trong thí nghiệm này, Walt nghiên cứu mẫu vật nước từ hai khối hổ phách, một có tuổi khoảng 20 triệu năm và một có tuổi khoảng 99 triệu năm. Để lấy nước từ trong viên hổ phách, Walt đã sử dụng máy khoan để khoan gần nhất vị trí chứa nước, sau đó dùng kim đục và ống để đưa nước lên một mẫu để quan sát.

Mẫu hổ phách 20 triệu năm tuổi chứa một khoang nước nhỏ hơn, trong khi mẫu hổ phách 99 triệu năm tuổi có nhiều khoang chứa nước và khi lắc viên hổ phách, có thể thấy bong bóng khí di chuyển bên trong. Thậm chí, viên hổ phách 99 triệu năm tuổi còn chứa nhiều mảnh cơ thể côn trùng và thậm chí một con côn trùng nguyên vẹn. Với sự chứa đựng nước nhiều, có thể suy đoán rằng viên hổ phách 99 triệu năm tuổi đã hình thành trong một trận mưa lớn hoặc có thể là một cơn bão đang diễn ra.

Dưới kính hiển vi, có thể nhìn thấy mẫu nước từ viên hổ phách 20 triệu năm tuổi chứa nhiều mảnh vật chất nhỏ, có khả năng là mảnh thân của cây hoặc có thể là một số vi khuẩn đã tồn tại từ trước, ăn các mảnh vật chất cây và tạo ra màng sinh học. Ngoài ra, không có sự hiện diện của bất kỳ hình thái sống nào khác trong mẫu vật. Đối với viên hổ phách 99 triệu năm tuổi, mẫu nước bên trong cũng chứa nhiều mảnh vật chất nhỏ, có vẻ là các mảnh thân cây.

Trong bộ phim khoa học viễn tưởng nổi tiếng "The Jurassic Park" (Công viên kỷ Jura), một cốt truyện liên quan đến hổ phách đã được sử dụng. Đó là việc lấy mẫu máu từ một con muỗi mang trong mình máu của khủng long đã bị bảo quản trong viên hổ phách khoảng 125 triệu năm. Trong phim, các nhà nghiên cứu đã trích xuất ADN từ máu khủng long trong con muỗi và "hồi sinh" khủng long từ đó. Từ đó, nhiều người đã đặt câu hỏi liệu điều này có thể xảy ra trong thực tế hay không.

Tuy nhiên, câu trả lời gần như chắc chắn là không! Nhìn chung, các côn trùng mắc kẹt trong hổ phách trông rất sống động, dường như chỉ cần phá vỡ hổ phách, chúng sẽ bay hoặc chạy đi ngay lập tức. Nhưng thực tế, điều này chỉ xảy ra do phần vỏ bảo quản tốt, trong khi phần lõi bên trong không. ADN, trong thực tế, dễ bị phân hủy nhanh chóng.

ADN rất nhanh hỏng và khó bảo tồn trong hổ phách.

Nhà cổ sinh vật học David Peris đã từng trả lời Syfy Wire rằng việc ADN tồn tại trong nhựa cây trong thời gian dài là một điều rất khó tin, đặc biệt là với một chất có độ thẩm thấu như vậy. Trên thực tế, các nhà khoa học đang nghiên cứu để biết ADN có thể tồn tại bao lâu trong các chất như nhựa cây. Đáng chú ý, ADN thu thập từ các mẫu vật bị đông lạnh có thời gian tồn tại lâu hơn so với các loài sinh vật mắc kẹt trong nhựa cây hoặc hổ phách.

Việt Anh (tổng hợp)