Nước cờ chiến lược

Với vị trí địa-chính trị quan trọng, Trung Đông được Nga coi là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của mình. Từ nhiều năm qua, Moscow đã xây dựng và duy trì mối quan hệ với các nước lớn trong khu vực này. Việc tăng cường hợp tác với hai quốc gia chủ chốt ở Trung Đông là Saudi Arabia và UAE được đánh giá là nước cờ chiến lược của Tổng thống Putin, đặc biệt trong bối cảnh Nga vẫn đang chịu nhiều tác động từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tổng thống Putin được chào đón nồng nhiệt ở UAE. Ảnh: Khaleej Times.

Đây là lần thứ hai ông Putin đến Saudi Arabia và UAE kể từ sau chuyến thăm đầu tiên vào năm 2007. Cái bắt tay của Nga và Saudi Arabia-hai nhà xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới đóng vai trò quan trọng đối với việc ổn định thị trường năng lượng toàn cầu. Nga và Saudi Arabia sẽ cùng nhau nỗ lực để giá dầu thế giới ở mức ổn định, bất chấp những căng thẳng đang leo thang tại Trung Đông đẩy giá dầu tăng cao. Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã ký kết khoảng 20 thỏa thuận hợp tác trong nhiều lĩnh vực. Chuyến công du tới Saudi Arabia của Tổng thống Nga còn góp phần khơi thông thêm dòng vốn đầu tư mới vào nước Nga. Trong chuyến thăm tới UAE sau 12 năm của người đứng đầu nước Nga, Moscow và Abu Dhabi đã ký kết một loạt thỏa thuận trong nhiều lĩnh vực với tổng trị giá 1,4 tỷ USD, góp phần đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới.

Tại cuộc gặp với Tổng thống Vladimir Putin, Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud khẳng định Riyadh mong muốn hợp tác với Nga trong tất cả các vấn đề như củng cố an ninh, chống khủng bố và chủ nghĩa cực đoan, cũng như thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, UAE đã dành cho nhà lãnh đạo Nga màn đón tiếp vô cùng long trọng. Với tuyên bố coi Nga là “ngôi nhà thứ hai”của mình, Thái tử UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan bày tỏ mong muốn hai bên tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Hoàn toàn có thể hiểu được vì sao cả Saudi Arabia và UAE lại muốn mở rộng quan hệ hợp tác với Nga khi ảnh hưởng của cường quốc này ở Trung Đông ngày càng tăng. Dù là đồng minh với Mỹ, nhưng dưới thời Tổng thống Donald Trump với chính sách “nước Mỹ trên hết”, Saudi Arabia và UAE đều hiểu rằng cần cân bằng các mối quan hệ với những nước lớn, trong đó có Nga. Việc thân thiết hơn với Moscow sẽ là thông điệp gửi đến Washington rằng Riyadh và Abu Dhabi sẽ không còn quá phụ thuộc vào “cái ô an ninh” của Mỹ.

Kể từ khi triển khai chiến dịch quân sự tại Syria vào tháng 9-2015 theo yêu cầu của Tổng thống nước này Bashar al-Assad, bằng sức mạnh quân sự to lớn cùng các bước đi ngoại giao uyển chuyển, Nga đã giúp Chính phủ Syria nắm lại quyền kiểm soát những vùng lãnh thổ lớn, lần lượt giành lại các thành phố trọng yếu, đánh đuổi các tay súng của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Rõ ràng, điều đó khiến các nước Trung Đông xem Nga là một đối tác đáng tin cậy, có khả năng tháo gỡ “nút thắt” cho những vấn đề phức tạp tại khu vực vốn luôn bất ổn và nhiều rủi ro tiềm ẩn.

Chuyến thăm tới Saudi Arabia và UAE của Tổng thống Nga diễn ra vào thời điểm “lò lửa” Trung Đông đang nóng rực bởi chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía Đông Bắc Syria hay bất đồng giữa Iran và Saudi Arabia sau vụ hai cơ sở lọc dầu của Riyadh bị tấn công... Với khả năng ngoại giao khéo léo, tiếng nói đủ sức nặng cùng mối quan hệ tốt với các nước tại khu vực này, Nga có thể xoa dịu và giải quyết mâu thuẫn, cũng như trở thành “cầu nối” đối thoại giữa các bên đối địch, góp phần hạ nhiệt “chảo lửa” Trung Đông.

Những biện pháp trừng phạt của phương Tây chỉ khiến nước Nga dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Vladimir Putin thêm mạnh mẽ và linh hoạt. Hợp tác với các nước Trung Đông không chỉ mang lại cho Moscow lợi ích về kinh tế mà còn nâng cao vị thế của Nga trên trường quốc tế khi nước này giữ vai trò then chốt trong tiến trình hòa bình Trung Đông.

THÙY LINH