Nước cờ cứng rắn của ông Trump định hình lại xung đột Ukraine

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump hoãn hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Budapest từng được xem là minh chứng cho lo ngại rằng Nhà Trắng đang bị Moscow dẫn dắt. Thế nhưng, những diễn biến tiếp theo lại cho thấy Washington có thể đang chuyển sang một chiến lược đối phó cứng rắn và thực dụng hơn với Điện Kremlin.

Mỹ đang dần tái định hình xung đột Ukraine và gửi thông điệp răn đe rõ ràng tới Nga. Ảnh: Reuters

Ngày 21/10, tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump tuyên bố ông không muốn có một “cuộc gặp vô ích” với người đồng cấp Nga, đồng thời ám chỉ rằng Moscow vẫn chưa sẵn sàng chấp nhận một lệnh ngừng bắn tại Ukraine dọc theo các chiến tuyến hiện tại.

Nhiều nhà quan sát cho rằng chiến lược của ông Putin là kéo dài thời gian, tranh thủ các cuộc đàm phán để trì hoãn áp lực. Chính vì thế, việc Nhà Trắng tỏ ra tin tưởng vào khả năng đạt được đột phá ngoại giao với Nga bị chỉ trích là ngây thơ và việc hoãn thượng đỉnh Budapest được xem như một thất bại có thể dự đoán trước.

Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, bức tranh bắt đầu thay đổi. Dù bị cho là quá tin tưởng vào Tổng thống Putin và khắt khe với Ukraine, nhưng thực tế chính quyền Trump không chỉ áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mạnh tay với Nga mà còn được cho là đang xem xét dỡ bỏ giới hạn đối với việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa, một động thái mà chính ông Trump sau đó có phần phủ nhận.

Đằng sau vẻ bề ngoài thận trọng, Washington dường như đang từng bước gây sức ép thực sự lên Nga.

Tomahawk trở thành boomerang trên bàn đàm phán

Một trong những tín hiệu rõ ràng nhất là cuộc tranh luận xung quanh khả năng cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine. Dưới thời chính quyền Joe Biden, Washington từng do dự không cho phép Kiev tấn công vào lãnh thổ Nga vì lo ngại phản ứng leo thang. Mỗi bước hỗ trợ vũ khí lớn đều phải trải qua quá trình “đắn đo từng bước”.

Nhưng ông Trump đã phá vỡ mô hình đó. Ông tuyên bố đang xem xét việc gửi Tomahawk cho Ukraine, một loại tên lửa có tầm bắn tới 2.500 km, đủ khả năng để tấn công Moscow. Trong cuộc gặp với Tổng thống Volodymyr Zelensky tuần trước, ông Trump có vẻ chùn bước trước ý tưởng này, nhưng chỉ riêng việc đưa ra khả năng đó đã khiến tính toán của ông Putin gặp khó khăn hơn.

Mỹ đã gửi đi tín hiệu rằng họ không còn e ngại những lời đe dọa từ Điện Kremlin. Tổng thống Putin có thể tiếp tục kéo dài đối thoại, nhưng ông không thể chắc chắn rằng điều đó sẽ không dẫn đến việc Ukraine nhận được loại vũ khí có thể tấn công vào trung tâm quyền lực Nga.

Giới quan sát cho rằng, ngay cả nếu Mỹ chưa thật sự gửi Tomahawk thì việc thảo luận công khai về chúng đã là một “lời cảnh báo sớm” đến Nga.

Ukraine mở đợt tập kích mới, gia tăng tấn công sâu vào trong lãnh thổ Nga. Ảnh: Getty

Mỹ nới lỏng giới hạn, Ukraine phản công phi đối xứng

Không chỉ dừng lại ở mặt trận ngoại giao, chiến lược của ông Trump còn thể hiện qua cách Washington đang xử lý các cuộc tấn công của Ukraine vào hạ tầng năng lượng Nga. Dưới thời cựu Tổng thống Biden, Nhà Trắng từng khuyến cáo Kiev nên kiềm chế nhưng nay chính quyền Trump dường như linh hoạt hơn, không còn gây sức ép buộc Ukraine ngừng các đòn đáp trả phi đối xứng.

Từ sau Hội nghị Alaska hồi tháng 8 vừa qua, Mỹ đã tăng cường hỗ trợ tình báo cho Ukraine, giúp nước này tiến hành hàng loạt cuộc tấn công hiệu quả vào hệ thống năng lượng Nga.

Cuối tuần qua, Ukraine cũng đã tiến hành hai cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các cơ sở hạ tầng năng lượng tại vùng Samara, miền Nam nước Nga. Một vụ nổ làm tê liệt một trong những nhà máy xử lý khí đốt lớn nhất thế giới tại Orenburg, gây gián đoạn nghiêm trọng dòng khí nhập từ Kazakhstan.

Vụ thứ hai nhắm vào nhà máy lọc dầu Novokuibyshevsk của tập đoàn Rosneft, làm hư hại các khu vực chế biến chính có công suất hàng triệu tấn dầu mỗi năm. Theo ước tính, các đợt tấn công của Ukraine khiến Nga thiệt hại hàng chục triệu USD mỗi ngày.

Thêm vào đó, Moscow buộc phải cắt giảm xuất khẩu dầu diesel, mặt hàng xuất khẩu then chốt để bù đắp nguồn cung trong nước khi giá năng lượng nội địa tăng mạnh.

Dấu hiệu của một chiến lược cứng rắn mới với Nga

Theo các nhà phân tích, tình trạng này không chỉ khiến Nga tổn thất về kinh tế mà còn làm suy yếu năng lực duy trì chiến sự. “Mỗi cơ sở lọc dầu bị đánh sập là một đòn trực tiếp vào ngân sách quân sự Nga”, một chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng châu Âu bình luận.

Những động thái này cho thấy ông Trump đang dần tái định hình chính sách đối với Nga, ít lý tưởng hóa hơn, nhưng mang tính chiến thuật rõ rệt. Thay vì kỳ vọng vào một “thỏa thuận lớn” với ông Putin, Washington giờ đây dường như chọn cách làm suy yếu Nga trên thực địa, đồng thời giữ thế răn đe qua ngoại giao.

Các nhà quan sát cho rằng Tổng thống Trump đang thử nghiệm một kiểu “hòa bình có điều kiện” để buộc Moscow phải đối diện với tổn thất thật sự, trước khi có thể ngồi vào bàn đàm phán.

Từ một cuộc gặp bị trì hoãn, bức tranh đang dần hé lộ một chiến lược cứng rắn hơn, nơi mỗi bước đi của Mỹ đều mang thông điệp cảnh báo tới Nga rằng: nếu hòa bình không thể đạt được bằng các biện pháp ngoại giao thì chỉ có thể đạt được thông qua sức mạnh.

Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: Telegraph, Reuters