Nước cờ đôi của Nga và Ukraine khi không muốn làm mất lòng ông Trump

Triển vọng vòng đàm phán mới nhất Nga - Ukraine

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết vòng đàm phán tiếp theo giữa Nga và Ukraine sẽ diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ ngày 2/6. Vào 1/6, Kiev xác nhận sẽ cử một phái đoàn tham dự cuộc họp trong khi truyền thông nhà nước Nga đưa tin, một phái đoàn của nước này cũng đang trên đường đến Istanbul để đàm phán.

Kiev cho biết tại cuộc họp trước đó ở Istanbul vào tháng trước, Nga và Ukraine đã nhất trí sẽ trao đổi các yêu cầu liên quan đến việc thiết lập lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, trong khi Ukraine đã trình bày kế hoạch của mình vào tuần trước thì phía Nga vẫn chưa đưa ra bất kỳ đề xuất nào.

Nước cờ đôi của Nga và Ukraine khi không muốn làm mất lòng ông Trump. Ảnh: Fox News

Trong một bài đăng trên Telegram hôm 28/5, ông Lavrov cho biết phái đoàn Nga sẽ trình bày bản ghi nhớ của mình tại cuộc họp ngày 2/6. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng việc Nga không công bố kế hoạch là “một sự lừa dối khác” và cáo buộc Moscow không thực sự muốn chấm dứt xung đột.

“Một cuộc gặp chỉ có ý nghĩa khi chương trình nghị sự rõ ràng và các cuộc đàm phán được chuẩn bị một cách nghiêm túc", ông Zelensky viết trên X vào 30/5, sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ tại Kiev.

Ông Zelensky cũng cho biết đã trao đổi với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 30/5 về khả năng tổ chức vòng đàm phán thứ hai tại Istanbul và viết trên Telegram: “Chúng tôi đã bàn về khả năng tổ chức cuộc họp tiếp theo tại Istanbul và các điều kiện để Ukraine tham gia. Chúng tôi thống nhất rằng cuộc gặp này không thể và không nên trở thành một cuộc gặp vô nghĩa".

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X vào ngày 1/6, nhà lãnh đạo Ukraine cho biết ông đã đề nghị "chuẩn bị cho cuộc họp tại Istanbul ở cấp cao nhất" nhằm "thiết lập một nền hòa bình đáng tin cậy, bền vững và đảm bảo an ninh". Ông Zelensky cũng thông báo Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov sẽ tiếp tục dẫn đầu phái đoàn.

Tuy các quan chức Nga và Ukraine đã đồng ý gặp nhau vào ngày 2/6 nhưng hội nghị này được cho là khó có thể mang lại kết quả tức thì.

Những tuyên bố gần đây từ các quan chức Nga cho thấy Moscow vẫn duy trì lập trường cứng rắn với các yêu sách tối đa.

Phát biểu sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin tái khẳng định yêu cầu của mình rằng cần “loại bỏ những nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột. Kiev đã bác bỏ các yêu sách này, cho rằng việc chấp nhận chúng chẳng khác nào đầu hàng.

Nỗ lực xoa dịu Tổng thống Trump

Cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine ngày 2/6 có thể chủ yếu nhằm xoa dịu Tổng thống Mỹ Donald Trump - người đã nhiều lần cảnh báo cả Nga và Ukraine về hệ quả có thể phải đối mặt nếu họ không tham gia tiến trình hòa bình do ông đề xuất.

Tổng thống Trump đang gây áp lực buộc Kiev phải đàm phán với Moscow, đe dọa sẽ rút khỏi các cuộc đàm phán và cắt viện trợ nếu ông cho rằng Ukraine không hợp tác. Dù từng đe dọa sẽ áp đặt "các lệnh trừng phạt quy mô lớn" đối với Nga nếu nước này không chấp nhận đề xuất ngừng bắn trong vòng 30 ngày nhưng ông Trump cũng bày tỏ lo ngại rằng các lệnh trừng phạt mới có thể gây nguy hại cho một thỏa thuận tiềm năng.

Vào 30/5, 2 thượng nghị sĩ Mỹ đã đến Kiev để gặp Tổng thống Zelensky. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Nam Carolina Lindsey Graham và Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bang Connecticut Richard Blumenthal là đồng tác giả của một dự luật trừng phạt Nga mạnh tay hơn, bao gồm việc áp thuế 500% với những quốc gia nhập khẩu dầu, khí đốt, uranium và các sản phẩm khác của Moscow. Để trở thành luật, dự luật này cần được thông qua tại lưỡng viện và được ông Trump ký phê chuẩn.

Khi được hỏi liệu có ủng hộ dự luật này hay không, ông Trump đã trả lời: "Tôi chưa rõ, tôi sẽ phải xem xét và cân nhắc".

Theo giới quan sát, Tổng thống Putin không bác bỏ trực tiếp các đề xuất ngừng bắn mà chọn cách trì hoãn và đánh lạc hướng. Việc Nga yêu cầu tổ chức đàm phán và chỉ trình bày đề xuất ngừng bắn khi hai bên gặp mặt trực tiếp được họ dẫn ra như một minh chứng cho chiến thuật này.

Tổng thống Putin lần đầu đề xuất tổ chức vòng đàm phán trước đó nhằm đáp lại tối hậu thư từ các nước đồng minh châu Âu của Ukraine, yêu cầu Nga chấp nhận ngừng bắn hoặc đối mặt với trừng phạt. Nhà lãnh đạo Nga đã phớt lờ tối hậu thư này và thay vào đó, đề nghị đàm phán trực tiếp giữa Moscow và Kiev. Động thái này khiến ông Trump, người ban đầu ủng hộ tối hậu thư, thay đổi quan điểm và kêu gọi ông Zelensky hãy "tham gia cuộc gặp".

Các lực lượng Nga đã gia tăng các cuộc không kích vào Ukraine trong những tuần gần đây, đẩy mạnh tấn công trên bộ tại nhiều khu vực dọc chiến tuyến, đồng thời tăng cường lực lượng tại những khu vực khác. Cùng lúc đó, Tổng thống Putin ra lệnh mở rộng lực lượng quân sự lớn nhất trong những năm gần đây.

Trong khi đó, vào cuối tuần qua, Ukraine đã tiến hành một trong những đợt tấn công đồng loạt táo bạo nhất nhằm vào các căn cứ không quân của Nga kể từ khi xung đột nổ ra, sử dụng máy bay không người lái để phá hủy nhiều chiến đấu cơ Nga, nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) tiết lộ. Bộ Quốc phòng Nga xác nhận Ukraine đã nhắm vào các sân bay quân sự của Nga ở 5 khu vực, gọi các cuộc tấn công bằng UAV là “hành vi khủng bố”.

Một ngày trước đó, 2 cây cầu ở khu vực miền Tây nước Nga bị sập, khiến ít nhất 7 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương. Đến sáng 1/6, vẫn chưa rõ liệu hai sự cố này, đều liên quan đến tàu hỏa, ở hai khu vực biên giới Bryansk và Kursk có liên quan đến nhau hay không, cũng như nguyên nhân cụ thể của từng vụ việc. Các điều tra viên thuộc Ủy ban Điều tra Liên bang Nga đang có mặt tại hiện trường để làm rõ tình hình.

Vòng đàm phán vào tháng trước giữa Nga và Ukraine từng được kỳ vọng cao bởi trong cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nước kể từ những ngày đầu xung đột này, có đồn đoán rằng đích thân ông Putin có thể xuất hiện, sau khi bị ông Zelensky thách thức đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, việc nhà lãnh đạo Nga chỉ cử một phái đoàn cấp thấp đến thay mặt đã cho thấy không có đột phá nào được mong đợi. Dù hai bên đã đồng ý thực hiện cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất từ trước đến nay trong khuôn khổ cuộc họp nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy một thỏa thuận ngừng bắn đang đến gần.

Với vòng đàm phán mới nhất này, dù rõ ràng cả Moscow lẫn Kiev đều không mặn mà với việc đối thoại và không đặt nhiều kỳ vọng vào tiến triển thực chất, họ có thể vẫn tiếp tục tham gia, chủ yếu để giữ được sự quan tâm từ phía ông Trump.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: CNN