Nước mắt người trồng dưa rơi theo trận lũ trái mùa ở Quảng Bình

Chinh phục đất bỏ hoang

Cánh đồng dưa hấu của Đặng Minh Tuấn bị nước lũ nhấn chìm.

Năm 2024, trong một lần tình cờ đi qua thôn Xuân Dục, xã Xuân Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình), Tuấn thấy cánh đồng phì nhiêu cạnh bờ sông Long Đại bị bỏ hoang, liền về bàn với người dượng là Lê Đình Minh lên thuê lại đất để trồng dưa hấu. Tuấn và người dượng của mình đã tìm đến Xuân Ninh, đi từng nhà để đặt vấn đề thuê đất trồng dưa.

Vùng đất ven sông Long Đại của xã Xuân Ninh vốn rất phì nhiêu nhờ phù sa hằng năm bồi đắp. Tuy nhiên, do bị chia nhỏ cho nhiều hộ dân, vùng đất này trở thành manh mún, trồng trọt không hiệu quả, nên người dân bỏ hoang dần. Sau nhiều ngày đàm phán với 30 hộ dân có đất, 2 dượng cháu của Tuấn đã thuê được 7ha, với giá 14 triệu đồng/ha/năm.

Cánh đồng dưa của Đặng Minh Tuấn trước khi bị nước lũ nhấn chìm.

Để chủ động trong trồng trọt, 2 dượng cháu chia đôi khu đất và độc lập tổ chức khai hoang, phục hóa… Từ chỗ ô khoảnh manh mún, sau nhiều ngày máy móc cày xới, khu đất trở nên bằng phẳng, thẳng cánh cò bay.

Vụ đầu tiên xuống giống trên khu đất vừa mới phục hóa này, dưa lên phơi phới nhờ dinh dưỡng của phù sa, ai cũng mừng cho 2 dượng cháu. Đến kỳ trổ hoa, không may trời đổ mưa rét kéo dài, rồi sương muối kéo về khiến dưa không thể đậu quả. Mùa dưa hấu đầu tiên thất bại, 2 dượng cháu thiệt hại hàng trăm triệu đồng.

Mất trắng sau khi lũ rút.

Không nản chí, cả 2 dượng cháu tiếp tục cày xới đất, chờ đến vụ sau xuống giống. Vụ dưa hấu thứ 2 cũng phơi phới ra hoa và đậu quả. Theo đánh giá của những người trồng dưa hấu chuyên nghiệp, thì vườn dưa hấu của 2 dượng cháu đạt năng suất rất cao. Với giá bán thấp nhất tại ruộng là 4.500 đồng/1kg, thì mỗi hecta, trừ chi phí, 2 dượng cháu thu lãi thấp nhất là 40 triệu đồng.

Mất trắng sau lũ trái mùa

Tuấn đón tôi ở đầu đường dẫn vào ruộng dưa hấu. Dáng người cao gầy, da cháy sạm, trong bộ đồ tối màu lấm lem bùn đất, nhìn Tuấn thất thểu bước bên bờ ruộng mà không khỏi chạnh lòng.

Hàng vạn quả dưa hấu lấm lem bùn đất và đang phân hủy.

Nước lũ rút, những quả dưa hấu sắp thu hoạch gặp nắng lên, bắt đầu phân hủy, mùi xú uế xông lên nồng nặc. “Trước lũ mấy ngày, em đã làm việc với thương lái và đang tìm thuê nhân công để thu hoạch. Tính qua cũng lãi kha khá, đang mừng thầm trong bụng” – Tuấn tâm sự.

Để có được vụ dưa thứ 2 này, rất nhiều tháng Tuấn đã không thể về nhà dù chỉ cách đó mấy chục cây số. Suốt ngày lăn lộn ngoài vườn dưa, hết nhỏ cỏ, đến bắt sâu, tối đến về ngả lưng trong chiếc lán che bạt dựng tạm bên mé ruộng. “Nhìn vườn dưa phát triển từng ngày đã giúp em quên hết vất vả và nỗi nhớ nhà. Trước lũ 1 ngày, em điện về nhà khoe với vợ, vụ này thu hoạch xong sẽ trả được một phần nợ của vụ trước, nhưng không ngờ…” – Tuấn chua xót kể.

Sau 2 vụ dưa hấu thất bại, gia đình Tuấn đang ôm nợ nần chồng chất.

Ngồi thụp xuống ruộng dưa, Tuấn bê một quả dưa chừng 4kg đang phân hủy, phía ngoài vỏ đã mốc trắng, nghẹn ngào kể: “Tối 12/6, mưa như trút nước, em nằm trong lán nghe ràn rạt, lòng cũng có lo lắng, nhưng vẫn tự trấn an, chắc không sao, vì lâu nay làm gì có chuyện lũ lụt về giữa mùa hè. Gọi điện sang lán dượng Minh hỏi chuyện, dượng vẫn nói không sao, còn chúc em ngủ ngon nữa. Sáng ra, nước lũ từ thượng nguồn tràn về lên nhanh như vỡ đập, nhìn hàng vạn quả dưa chỉ còn mấy ngày nữa là thu hoạch nổi lềnh bềnh, lăn lóc trong nước lũ, lòng em uất nghẹn, tự dưng nước mắt trào ra không kìm lại được” – Tuấn buồn rầu tâm sự.

Theo Tuấn, để đầu tư cho 1ha dưa hấu, từ tiền thuê đất, cày xới, phân bón, chăm sóc… tốn khoảng 90 triệu. Với hơn 3,5ha, trận lũ trái mùa vừa qua khiến Tuấn mất hơn 450 triệu đồng, trong đó hơn 300 triệu tiền vốn và hơn 100 triệu tiền lời. Và cánh đồng dưa hấu của người dượng kế bên cũng thiệt hại tương tự.

Tuấn cho biết, qua 2 vụ dưa hấu thất bại, gia đình nợ nần rất nhiều, vừa nợ ngân hàng và nợ cả người thân. Dù 2 vụ mùa thất bại nhưng Tuấn vẫn tin là mình sẽ thành công trên vùng đất này. Tới đây, nếu may mắn xoay được vốn, Tuấn vẫn sẽ tiếp tục đầu tư vào vùng đất này, vì đây là vùng đất lý tưởng để trồng dưa hấu.

Mất trắng sau lũ trái mùa.

Ông Nguyễn Xuân Thích, Chủ tịch UBND xã Xuân Ninh cho biết: Trận lũ trái mùa vừa rồi, xã Xuân Ninh bị ngập 296ha lúa, trong đó có 50ha phải gieo lại; 12ha hoa màu bị hư hại, trong đó có 8ha dưa hấu sắp thu hoạch bị hỏng hoàn toàn. Xã cũng đã thống kê báo lên huyện, tuy nhiên để được hỗ trợ theo Nghị định 09 thì phải cần rất nhiều thủ tục. “Anh Tuấn là người thuê lại đất Nghị định 64 của dân nên việc hoàn thiện thủ tục sẽ rất khó. Nếu được Nhà nước hỗ trợ, mỗi hecta cũng được 12 triệu đồng” – ông Thích nói.

Hoàng Nam