Nước sạch về vùng khó

Người dân ở khối Quảng Trung 1, phường Lương Văn Tri sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh

Cuối năm 2024, công trình cấp nước sinh hoạt tập trung tại thôn Khun Đút, xã Vạn Linh được sửa chữa bể nguồn, xây dựng hệ thống lọc, thêm 1 bể nước tập trung, lắp đặt hơn 2,2 km đường ống dẫn nước với tổng kinh phí hơn 1 tỷ đồng từ nguồn vốn sự nghiệp địa phương. Công trình hoàn thành đã đưa nước sạch về từng hộ dân.

Bà Triệu Thị Bích, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Khun Đút cho biết: Thôn có 98 hộ với hơn 470 nhân khẩu. Trước đây, công trình cũ xuống cấp, nước không đủ dùng, lại không đảm bảo vệ sinh. Nay 100% hộ đã có đủ nước sạch, đời sống bà con thay đổi hẳn. Chúng tôi đang thành lập tổ vận hành quản lý để khai thác công trình hiệu quả, đảm bảo bền vững lâu dài.

Khun Đút chỉ là một trong hàng chục điểm dân cư ở tỉnh đang hưởng lợi từ các công trình cấp nước nông thôn được đầu tư, nâng cấp trong những năm gần đây. Những công trình này không chỉ giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt kéo dài ở nhiều thôn, bản vùng cao, mà còn giúp người dân có điều kiện vệ sinh tốt hơn, giảm nguy cơ bệnh tật, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, đến nay 99% cư dân nông thôn của tỉnh đã được sử dụng nước hợp vệ sinh, tăng gần 4% so với năm 2020. Đặc biệt, khoảng 63% dân số nông thôn sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn với số lượng tối thiểu từ 40 đến 60 lít/người/ngày.

Để đạt được kết quả này, giai đoạn 2020 – 2025, tỉnh đã huy động nguồn lực đầu tư, xây mới, nâng cấp 90 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung với tổng kinh phí hơn 390 tỷ đồng. Trong đó, gần 159 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương, hơn 114 tỷ đồng từ ngân sách địa phương, hơn 30 tỷ đồng từ các chương trình mục tiêu quốc gia và hơn 51 tỷ đồng từ nguồn vốn ODA.

Bên cạnh đó, từ các nguồn vốn vay, sự đóng góp của Nhân dân và hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, những năm qua đã có hơn 35.000 công trình cấp nước hộ gia đình ở nông thôn được xây mới, cải tạo, sửa chữa.

Trong đó, Chương trình Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ đã đóng vai trò quan trọng. Chương trình được triển khai giai đoạn 2016 – 2020, kéo dài đến năm 2023 để hoàn thiện các hạng mục, với tổng vốn đầu tư khoảng 231 tỷ đồng. Theo kế hoạch, chương trình đặt ra nhiều mục tiêu, trong đó có việc thực hiện hơn 13.000 đấu nối cấp nước cho khoảng 53.300 người dân; xây mới, sửa chữa, cải tạo 170 công trình nước sạch tại trường học và trạm y tế. Riêng giai đoạn 2021 – 2023, chương trình đã thực hiện gần 8.900 đấu nối cấp nước, bảo đảm nguồn nước bền vững cho gần 6.960 hộ dân.

Bà Hoàng Thị Thu Thủy, Trưởng phòng Quản lý tài nguyên nước, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Chương trình là một trong những dự án có tác động rõ nét nhất trong việc cải thiện khả năng tiếp cận nước sạch ở vùng nông thôn, đặc biệt tại các khu vực khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Chỉ tiêu ban đầu đặt ra là 13.000 đấu nối, nhưng chương trình đã hoàn thành 13.737 đấu nối, mang lại lợi ích cho hàng chục nghìn người dân. Bên cạnh đó, 174 công trình nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh tại trường học, trạm y tế xã đã được xây mới, cải tạo, góp phần cải thiện hành vi vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường và tăng cường tiếp cận bền vững nguồn nước sạch ở nông thôn.

Để bảo đảm các công trình hoạt động ổn định và lâu dài, tỉnh chú trọng đến công tác quản lý, vận hành và tuyên truyền về sử dụng nước sạch an toàn, hiệu quả. Những hoạt động này đã góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ và khai thác bền vững các công trình cấp nước.

Tại cơ sở, việc quản lý và duy trì hiệu quả công trình cũng được đặc biệt quan tâm. Bà Hoàng Thị Anh, Chủ tịch UBND xã Thiện Long cho biết: Xã hiện có 4 công trình nước sinh hoạt tập trung, bảo đảm cho 99% số hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh. Chúng tôi luôn chú trọng lồng ghép tuyên truyền để bà con hiểu rõ vai trò của nước sạch đối với sức khỏe. Từ đó, người dân nâng cao ý thức sử dụng, đồng thời cùng chính quyền quản lý, vận hành công trình hiệu quả. Có như vậy, nguồn lực đầu tư mới phát huy giá trị, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày và lâu dài cho bà con.

Nước sạch không chỉ là nhu cầu thiết yếu mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển bền vững. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống tập trung, khoảng 80% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn. Đây là những mục tiêu cụ thể, hướng đến việc bảo đảm quyền tiếp cận nước sạch cho mọi người dân.

MINH KHƯƠNG