Nước thành viên EU kêu gọi tịch thu tài sản Nga để 'mua vé' tham gia đàm phán Ukraine

Ngoại trưởng Litva (Lithuania) Kestutis Budrys. Ảnh: Website Bộ Ngoại giao Litva

Kênh RT của Liên bang Nga ngày 25/11 dẫn nhận định của Ngoại trưởng Litva (Lithuania) Kestutis Budrys cho biết khối EU sẽ không thể đóng vai trò “có ý nghĩa” nếu không hành động ngay.

Trong phát biểu với Bloomberg hôm 24/11, Ngoại trưởng Budrys nói rằng EU phải nhanh chóng thống nhất về việc sử dụng tài sản của Liên bang Nga đang bị đóng băng để hỗ trợ Kiev, nếu muốn có tiếng nói trong các cuộc đàm phán xoay quanh kế hoạch hòa bình do Mỹ soạn thảo.

Theo ông Budrys, “bây giờ là lúc phải đưa ra quyết định”, nếu không “châu Âu sẽ bỏ lỡ cơ hội để đóng vai trò thật sự quan trọng”.

Ngoại trưởng Budrys nhấn mạnh: “Ưu tiên số một của châu Âu là… phải mua được tấm vé để ngồi vào bàn đàm phán. Chúng ta phải có đòn bẩy. Hai yếu tố mang lại quyền tham gia đàm phán là tài sản bị đóng băng – đó là một, và thứ hai là triển vọng EU dành cho Ukraine. Đó sẽ là những cam kết có trọng lượng”.

Kể từ khi xung đột Ukraine leo thang năm 2022, EU đã đóng băng khoảng 210 tỷ euro (230 tỷ USD) tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga và phần lớn trong tổng số khoảng 300 tỷ USD bị phương Tây phong tỏa nằm tại trung tâm thanh toán bù trừ Euroclear ở Bỉ..

Các lãnh đạo EU đã tranh luận về một “khoản vay bồi thường” dựa trên lượng tài sản của Liên bang Nga bị đóng băng này.

Ý tưởng dựa trên giả định rằng Kiev sẽ chỉ phải hoàn trả khoản vay sau khi Moskva bồi thường thiệt hại cho Ukraine – điều được coi là rất khó xảy ra.

Tuy nhiên, cơ chế này đã bị đình trệ do lo ngại về pháp lý và chính trị, trong đó Bỉ yêu cầu chia sẻ trách nhiệm trên toàn khối.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã gọi đây là hành vi “trộm cắp”, cảnh báo rằng những bên ủng hộ ý tưởng này “sẽ bị truy cứu dưới cách này hay cách khác”.

Bình luận của ông Budrys được đưa ra trong bối cảnh Washington đề xuất một khuôn khổ hòa bình gồm 28 điểm, trong đó được cho là yêu cầu Kiev chấp nhận hạn chế về quy mô quân đội, từ bỏ việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhường lại phần lãnh thổ thuộc các vùng Donbass đã sáp nhập vào Liên bang Nga mà Kiev vẫn kiểm soát, và mở ra khả năng giảm trừng phạt cho Moskva.

EU gần như đứng ngoài tiến trình đàm phán này, với nhiều báo cáo cho biết khối “bị giữ ngoài vòng” thông tin về chi tiết của lộ trình.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sau đó đã bác bỏ kế hoạch, khẳng định biên giới Ukraine không thể bị thay đổi “bằng vũ lực”.

Vào ngày 24/11, châu Âu được cho là đã đưa ra đề xuất đối trọng với kế hoạch hòa bình 28 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine đã tìm được mức độ đồng thuận nhất định với Moskva, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh tương lai các vùng lãnh thổ của Ukraine.

Theo tờ Điện tín của Anh, kế hoạch do Anh, Đức và Pháp xây dựng bao gồm một số nhượng bộ, trong đó có việc áp trần quân số của quân đội Ukraine và cam kết tổ chức bầu cử – điều có thể dẫn đến việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bị thay thế.

Nhiều điểm lớn vẫn giữ nguyên, thậm chí đến mức giống cả cách diễn đạt của các điều khoản, bao gồm việc Liên bang Nga sẽ được kết nạp trở lại G7 và trở thành G8 nếu đạt được một thỏa thuận hòa bình.

Theo một bản sao mà Reuters tiếp cận được, kế hoạch của châu Âu thay đổi đáng kể ý nghĩa và tầm quan trọng của các điểm then chốt liên quan đến NATO và lãnh thổ.

Cùng ngày Điện Kremlin nói rằng đề xuất đối trọng của châu Âu đối với kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ về Ukraine là thiếu tính xây dựng và hoàn toàn không phù hợp với Moskva.

Trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin, ông Yuri Ushakov, nói với các phóng viên tại Moskva rằng: “Bản kế hoạch châu Âu, nhìn qua thì… hoàn toàn không có tính xây dựng và không phù hợp với chúng tôi”.

Cũng trong ngày 24/11, Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện) Valentina Matviyenko tuyên bố bất kỳ kế hoạch hòa bình nào ở EU cũng đang trở thành kế hoạch tiếp tục chiến tranh.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc